EGZAMIN USTNY NA UPRAWNIENIA BUDOWLANE

Egzamin na uprawnienia budowlane w formie ustnej jest znacznie bardziej wymagający od części pisemnej. Część ustna poza wiedzą w głównej mierze weryfikuje praktyczne umiejętności osoby zdającej, dotyczące realizacji procesów budowlanych. Aby zostać dopuszczonym do egzaminu ustnego, w pierwszej kolejności należy zdać pisemny. Wedle statystyk w przypadku części ustnej pozytywny rezultat uzyskuje w przybliżeniu 75% kandydatów. Zaleca się uprzednie zapoznanie z przebiegiem tegoż egzaminu, a także odpowiednie przygotowanie do niego.

Egzamin ustny – data i miejsce

Egzaminy na uprawnienia budowlane organizowane są przynajmniej dwa razy na rok. Kandydat otrzymuje informację o dacie i miejscu egzaminu ustnego w ciągu kilku godzin od zaliczenia pisemnego. Przyjęło się, iż miejscem odbywania egzaminów są okręgowe siedziby Izb Inżynierów Budownictwa. Organizowane są najpóźniej kilkanaście dni po zakończeniu egzaminu testowego. Nierzadko kolejność przystępowania kandydatów do części ustnej jest alfabetyczna – według nazwiska w ramach konkretnej specjalności – w związku z czym da się mniej więcej oszacować, czy po egzaminie testowym można spodziewać się dodatkowych dni na uzupełnienie wiedzy. W pierwszej kolejności zazwyczaj egzaminowani są kandydaci, ubiegający się o specjalność konstrukcyjno-budowlaną. Natomiast jako ostatni zdają zwykle „instalatorzy”. Przeprowadzanie egzaminów ustnych w określonej okręgowej izbie może potrwać nawet dwa tygodnie czasu.

Forma egzaminu ustnego

Egzamin odbywa się w formie ustnej. W czasie jego trwania zdający udziela odpowiedzi na pytania z zestawu, jakie opracowała komisja kwalifikacyjna. Zestawy pytań wybierane są w sposób losowy.

Każdej specjalności i rodzajowi uprawnień dedykowany jest osobny zestaw pytań, opracowany na kanwie obowiązującego wykazu przepisów, które regulują proces budowlany. Za każdą odpowiedź komisja przyznaje 0-5 punktów.

Na komisję składa się 3-5 osób, które posiadają wykształcenie kierunkowe i właściwe uprawnienia. Zdarza się też, że jeden spośród członków ma wykształcenie prawnicze. W każdej komisji znajduje się sekretarz i przewodniczący zespołu egzaminacyjnego. Za wyznaczenie tych osób odpowiedzialny jest przewodniczący okręgowej komisji kwalifikacyjnej. Rolą sekretarza jest dokumentowanie przebiegu egzaminu w protokole. Nierzadko komisje nagrywają przebieg procesu egzaminacyjnego, korzystając przy tym z urządzeń rejestrujących dźwięk. Liczba komisji praktykujących takie rozwiązanie od 2019 roku stale się zwiększa.

Ilość pytań, zakres egzaminu i czas trwania, minimalna liczba poprawnie udzielonych odpowiedzi

Czas przygotowania do odpowiedzi zwyczajowo równa się w przybliżeniu 25 minut, natomiast łącznie egzamin nie powinien trwać dłużej niż 60 minut. Jest on organizowany w formie tur – na jedną turę przypada kilka/kilkanaście kandydatów. Zależnie od kolejności egzaminowania, a także tempa udzielanych odpowiedzi, czas przygotowania może ulegać wydłużeniu. Gdy każdy zdający z danej tury zostanie odpytany, zadaniem komisji jest ogłoszenie wyników.

Zakres egzaminu

Warto nadmienić, że pytania w części ustnej obejmują wiedzę techniczną – dotyczącą danej specjalności uprawnień – w całym zakresie. Stopień urozmaicenia praktyki zawodowej określonego kandydata nie wpływa na to w żaden sposób. Poniżej wyszczególniono przykłady:

• osoba, która przez cały czas trwania praktyki zajmowała się projektowaniem konstrukcji stalowych, może usłyszeć pytania z zakresu projektowania konstrukcji drewnianych/żelbetowych
• kandydat, który odbył praktykę na terenie budowy, zajmując się jedynie głębokim fundamentowaniem, może otrzymać pytania na temat montażu stolarki czy robót wykończeniowych
• osoba, która podczas praktyki projektowała sieci gazowe, może zostać zapytana na przykład o sieci wodno-kanalizacyjne.

Powyższe przykłady wskazują na to, iż pytania na egzaminie ustnym mogą być związane z całym zakresem specjalności uprawnień, o które zawnioskował dany kandydat.

Ilość pytań i udzielone odpowiedzi

Zdający usłyszy 5-10 pytań z zakresów, jakie zależne są od danej specjalności oraz typu uprawnień:

nieograniczone uprawnienia – łącznie dla projektowania oraz kierowania robotami budowlanymi 10 pytań, gdzie:

• 1 pytanie sprawdza umiejętności w aspekcie posługiwania się przepisami prawa w praktyce
• 4 pytania weryfikują umiejętności w zakresie praktycznego stosowania wiedzy technicznej w trakcie realizowania praktyki zawodowej • 4 pytania obejmują zakres specjalności uprawnień, o jakie ubiega się zdający
• 1 pytanie przeznaczono na część praktyczną, podczas której wymagane będzie wykonanie zadania projektowego bądź rozwiązanie zagadnienia w ramach prowadzenia budowy

Minimalna liczba uzyskanych punktów – 34 (50 to maksimum)

nieograniczone uprawnienia – odrębnie w zakresie projektowania bądź w ramach kierowania robotami budowlanymi 8 pytań, gdzie:

• 1 pytanie sprawdza umiejętności w kwestii posługiwania się przepisami prawa w praktyce
• 3 pytania weryfikują umiejętności w zakresie praktycznego stosowania wiedzy technicznej podczas odbywania praktyki zawodowej
• 3 pytania obejmują zakres specjalności uprawnień, o jakie ubiega się zdający
• 1 pytanie dedykowane jest części praktycznej, podczas której wymagane będzie rozwiązanie zagadnienia w obrębie prowadzenia budowy albo wykonanie zadania projektowego

Minimalna liczba zdobytych punktów – 27 (40 to maksimum)

uprawnienia z ograniczeniami – łącznie dla projektowania oraz kierowania robotami budowlanymi 8 pytań, gdzie:

• 1 pytanie weryfikuje umiejętności w aspekcie posługiwania się przepisami prawa w praktyce
• 3 pytania sprawdzają umiejętności w ramach praktycznego stosowania wiedzy technicznej w trakcie realizowania praktyki zawodowej
• 3 pytania obejmują zakres specjalności uprawnień, o które stara się zdający
• 1 pytanie przeznaczono na część praktyczną, podczas której wymagane będzie wykonanie zadania projektowego bądź rozwiązanie zagadnienia w obrębie prowadzenia budowy

Minimalna liczba uzyskanych punktów – 27 (40 to maksimum)

uprawnienia z ograniczeniami – odrębnie w zakresie projektowania bądź w obrębie kierowania robotami budowlanymi 6 pytań, gdzie:

• 1 pytanie sprawdza umiejętności w aspekcie posługiwania się przepisami prawa w praktyce
• 2 pytania weryfikują umiejętności w zakresie praktycznego stosowania wiedzy technicznej podczas odbywania praktyki zawodowej
• 2 pytania obejmują zakres specjalności uprawnień, o jakie ubiega się zdający
• 1 pytanie dedykowane jest części praktycznej, podczas której wymagane będzie wykonanie zadania projektowego bądź rozwiązanie zagadnienia w ramach prowadzenia budowy

Minimalna liczba zdobytych punktów – 20 (30 to maksimum)

uprawnienia z ograniczeniami w ramach kierowania robotami budowlanymi, dedykowane kandydatom, którzy uzyskali tytuł zawodowy mistrza 6 pytań, gdzie:

• 1 pytanie weryfikuje umiejętności w kwestii posługiwania się przepisami prawa w praktyce
• 2 pytania sprawdzają umiejętności w obrębie praktycznego stosowania wiedzy technicznej w trakcie realizowania praktyki zawodowej
• 2 pytania obejmują zakres specjalności uprawnień, o które stara się kandydat
• 1 pytanie przeznaczone jest na część praktyczną, podczas której wymagane będzie rozwiązanie zagadnienia w obrębie prowadzenia budowy albo wykonanie zadania projektowego

Minimalna liczba uzyskanych punktów – 20 (30 to maksimum)

Egzamin ustny a rozszerzone uprawnienia

Jeżeli dany kandydat uzyskał już uprawnienia w pewnej specjalności i chciałby zdobyć kolejne, a dodatkowo spełniony został warunek rozszerzenia, zakres egzaminu w części ustnej dla tej osoby może ulec zmniejszeniu. Wówczas zestaw pytań egzaminacyjnych opracowywany jest indywidualnie, przy czym bierze się pod uwagę zakres i typ uprawnień, a także termin ich uzyskania.

Przygotowanie na egzamin ustny i gromadzenie materiałów

Egzamin ustny wymaga innego rodzaju przygotowania niż pisemny. Podczas zaliczania części ustnej przede wszystkim ceniona jest umiejętność sprawnego wyszukiwania informacji, bazując na dostępnych źródłach, jak również efektywne zarządzanie ograniczonym czasem. Duże znaczenie ma też jakość ukończonej praktyki, bowiem przeważająca część pytań związana jest z wiedzą praktyczną. Im szerszy zakres obejmuje praktyka projektowa / na terenie budowy, tym mniejsze trudności sprawiają pytania zadawane przez członków komisji egzaminacyjnej.

Nauka

Przed przystąpieniem do części ustnej egzaminu warto uważnie przestudiować treści najistotniejszych aktów prawnych: rozporządzenia BHP, rozporządzenia warunków technicznych, ustawy Prawo budowlane, Kodeksu Postępowania Administracyjnego. Nie zaleca się nauki na pamięć w tym zakresie, lecz zaznajomienie się z informacjami ogólnymi w ramach poszczególnych aktów, z jakich części się składają i co regulują. Ciekawym pomysłem jest wykonanie spisów treści poszczególnych aktów prawnych. Wypisane rozdziały z tytułami i numerami paragrafów pozwalają na wyszukanie potrzebnej informacji w zdecydowanie krótszym czasie.

Natomiast niezwykle trudnym zadaniem jest nadrobienie zaległości z praktyki w formie uczenia się z wydrukowanych materiałów. W przypadku niekompletnej wiedzy technicznej w obrębie określonej specjalności (szczególnie budowlanej) bądź praktyki odbytej w wąskim zakresie polecany jest kultowy Poradnik majstra budowlanego, omawiający liczne technologie robót. Warto korzystać także z publikacji branżowych, opisujących w sposób ogólny technologię realizowania prac. Skupianie się na detalach nie jest dobrym pomysłem, lepiej znaleźć ciekawy punt zaczepienia do rozmowy z komisją.

Istotny element przygotowania stanowi analizowanie i przerabianie archiwalnych pytań egzaminacyjnych z ostatnich lat. Warto o tym pamiętać, tym bardziej że pytania nierzadko się powtarzają (w szczególności w zakresie tych samych okręgowych izb). W tym aspekcie doskonale sprawdzi się nasza baza, zawierająca pytania, które pojawiły się w ostatnich latach. Dodatkowo zostały one podzielone na okręgowe izby inżynierów, a także na specjalności uprawnień budowlanych. Jeśli kandydat ubiega się o popularną specjalność i planuje zdawać w dużej izbie inżynierów, pytania z naszej bazy mogą okazać się nieocenione.

Prace projektowe

Kandydat zakwalifikowany do egzaminu ustnego na uprawnienia w ramach projektowania może zostać poproszony o ukazanie komisji egzaminacyjnej poszczególnych prac projektowych, zrealizowanych w czasie trwania praktyki. Wówczas należy przygotować się w tym aspekcie od strony merytorycznej, powtarzając główne zagadnienia techniczne, dotyczące określonego projektu. Można być bowiem pewnym, że komisja pokusi się o zadanie dodatkowych pytań w kwestii pracy projektowej i może być to spowodowane zwykłą ciekawością ze strony jej członków.

Jakich odpowiedzi udzielać, by zdać egzamin?

Podczas udzielania odpowiedzi najlepiej korzystać ze słownictwa technicznego i wypowiadać się rzeczowo oraz zwięźle. Wypowiedzi niekonkretne i nie do końca związane z zadanym pytaniem komisja egzaminacyjna szybko wychwytuje. Ponadto powodują one zniecierpliwienie członków komisji.

Możliwe jest pojawienie się pytań dodatkowych, dotyczących zagadnień z wylosowanego zestawu. Nierzadko członkowie komisji zadają je z powodu widocznych trudności kandydata w zakresie udzielania odpowiedzi na pytania podstawowe. Pytania ponadprogramowe nazywane bywają ratunkowymi, jednak niestety mogą one wywoływać niechciany efekt i obnażać niewiedzę osoby zdającej w określonej specjalności. Zatem warto na zagadnienia podstawowe udzielać na tyle dobrych odpowiedzi, by członkowie komisji nie czuli się zobowiązani zadawać dodatkowe. Podczas przygotowań (przede wszystkim w zakresie pytań technicznych) dobrze jest wykonywać rysunki, ponieważ to zawsze spotyka się z pozytywnym odbiorem ze strony komisji kwalifikacyjnej, bowiem niekiedy jeden rysunek prezentuje większy zakres wiedzy od dziesięciu wypowiedzianych zdań.

Zazwyczaj komisja nie zezwala na czytanie odpowiedzi zapisanych na kartce, w związku z czym należy jak najwięcej zapamiętać w trakcie przygotowań do egzaminu. Prywatne notatki i sporządzone przez zdającego rysunki są zabierane przez członków komisji egzaminacyjnej zaraz po zakończonym egzaminie. Następnie dołączają je do protokołu, obejmującego przebieg części ustnej egzaminu.

Przygotowując się do odpowiedzi, można korzystać z Polskich Norm, Eurokodów, a także tekstów aktów prawnych, jakie znajdują się w zasobach kandydata lub zostały udostępnione przez członków komisji. Nierzadko okazuje się, że materiały, które opracowała i udostępniła komisja, osoby zdające wcześniej pozostawiły w sporym nieładzie. Zatem jeśli kandydat ma możliwość wygospodarowania czasu przed przystąpieniem do części ustnej, zaleca się zabranie ze sobą osobistych, skrupulatnie przygotowanych materiałów. Pozwoli to na znaczne oszczędzenie czasu i uniknięcie niepotrzebnego stresu. Warto zaopatrzyć się w zestaw aktów prawnych, odpowiadających wytycznym PIIB dla wszystkich specjalności budowlanych.

Konsekwencje niezdania egzaminu

Jeśli kandydat nie zaliczy pomyślnie egzaminu w formie ustnej, następna szansa pojawi się w trakcie kolejnej sesji egzaminacyjnej, czyli mniej więcej sześć miesięcy później. Pozytywna informacja jest taka, że wówczas nie zachodzi konieczność powtórnego składania kompletu dokumentów, poświadczających zdobyte wykształcenie, a także odbycie praktyki zawodowej. Żaden spośród tych zatwierdzonych dokumentów nie traci ważności. Nie wymaga się również ponownego zaliczania egzaminu testowego. Bazując na regulaminie nadawania uprawnień, pomyślnie zdany test zachowuje ważność na okres trzech lat. Konieczne jest tylko zawnioskowanie o powtórne podejście do części ustnej, a także ponowne opłacenie egzaminu ustnego.

Podobna procedura obowiązuje, gdy do niezdania dochodzi za sprawą nieobecności kandydata. Jeżeli nastąpiło to z ważnego powodu, przykładowo choroby lub w wyniku trudnej sytuacji rodzinnej, kandydat ma prawo ubiegać się o zwrócenie połowy wpłaconej kwoty za przeprowadzenie ustnego egzaminu. Jednak tego typu sytuację trzeba rzetelnie udokumentować i przedstawić członkom komisji egzaminacyjnej.



Sprawdź nasze produkty:

Program TESTY UPRAWNIENIA BUDOWLANE - wersja na komputer

Aplikacja TESTY UPRAWNIENIA BUDOWLANE - wersja na telefon

SEGREGATOR AKTÓW PRAWNYCH

SEGREGATOR NA EGZAMIN USTNY - pytania i opracowane odpowiedzi