Czas połowicznego rozpadu

Specyficzne wymagania występują przy eksploatacji wód leczniczych zawierających składniki gazowe, a więc wód szczawnych (wód kwasowęglowych) zawierających rozpuszczony dwutlenek węgla (C0₂), wód siarkowodorowych zawierających siarkowodór (H₂S) lub wód radoczynnych zawierających radon (Rn). Zawartość C0₂ w szczawach wynosi 3500 mg/1 i więcej. W wodach siarczkowych ilość H₂S rzadko przekracza 300 mg/1. Ilości radonu w wodach radoczynnych są niezmiernie małe, mimo to stanowi on bardzo cenny składnik gazowy tych wód. Dla projektowania urządzeń i instalacji eksploatacyjnych znaczenie ma ciężar tych gazów (program uprawnienia budowlane na komputer).

Gęstość dwutlenku węgla w stosunku do powietrza wynosi 5391, a gęstość bezwzględna 1,9708 kG/m³. Gęstość względna siarkowodoru wynosi 1,1906, a gęstość bezwzględna 1,5393 kG/m³. Gęstość radonu jest parokrotnie wyższa od gęstości powietrza (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Dzięki temu, że ciężar wymienionych gazów jest większy od ciężaru powietrza, można wytworzyć z nich poduszkę gazową ponad zwierciadłem wody w ujęciu, zbiorniku lub rurociągu grawitacyjnym i w ten sposób chronić wodę przed kontaktem z powietrzem.

W przypadku wód radoczynnych, których promieniotwórczość związana jest z obecnością radonu, ważną rolę w procesie eksploatacji odgrywa czas (uprawnienia budowlane). Czas połowicznego rozpadu (okres pół- trwania) radonu wynosi 3,85 dni, co oznacza, że woda tego typu przez taki czas traci połowę swej radoczynności. Wynika więc stąd zasada ograniczania do minimum czasu przepływu tych wód oraz ich magazynowania. Warunki techniczne eksploatacji wód zgazowanych wiążą się ściśle z rozpuszczalnością gazów w wodzie.

Rozpuszczalność gazu zależna jest od temperatury ciśnienia. Na rysunku 8-2 przedstawiono wykresy rozpuszczalności gazów w wodach. Graniczny stopień rozpuszczalności określa stan nasycenia wody danym gazem (program egzamin ustny).

Prace hydrogeologiczne

W przypadku wód leczniczych szczawnych, tj. zawierających m.  in. C0₂, występują często roztwory przesycone. W tych roztworach przesyconych dwutlenek węgla jest składnikiem labilnym, łatwo wydzielającym się z wody (opinie o programie). Wydzielanie się dwutlenku z wody zależy od stopnia przesycenia wody, który może ulegać zmianom stosownie do wywoływanych zmian ciśnienia i temperatury wody. Czas wydzielania się gazu do otaczającej atmosfery wzrasta w stosunku kwadratowym do wysokości słupa roztworu. Im większa jest powierzchnia kontaktu wody z powietrzem, tym większe jest wydzielanie gazu.

Praktycznie zasady budowy urządzeń i instalacji eksploatacyjnych dla wód szczewnych są następujące:

• ograniczenie zmian ciśnienia i temperatury,
• ograniczenie powierzchni kontaktu wody z powietrzem,
• niezbędne czynności, które powodują wzrost stopnia przesycenia wody, należy przeprowadzać w pobliżu miejsc użytkowania wód do zabiegów,
• dążyć należy do transportu wód szczawnych w stanie nieprzesyconym.

Złoża znajdującego się na dużej głębokości następuje przez odwierty, wówczas ujęcie stanowi obudowa odwiertu, to jest zarurowanie. W uzdrowisku wykonywane są odwierty o różnych głębokościach, zwykle nie przekraczających 1500 m (segregator aktów prawnych).

Prace hydrogeologiczne i techniczne związane z udostępnieniem do eksploatacji złóż wód leczniczych mogą być prowadzone dwojako:

• przez ujmowanie ujęciami płytkimi zidentyfikowanych hydrogeologicznie i fizykochemicznie naturalnych wypływów wód na powierzchnię lub zalegających na niewielkiej głębokości,
• przez prace poszukiwawcze wód leczniczych w oparciu o studia i badania terenowe hydrogeologiczne.

Często w warunkach uzdrowiskowych ustala się optymalne miejsca do wykonywania ujęć przez sporządzanie na wybranych obszarach siatki wierceń płytkich (promocja 3 w 1). Tego rodzaju badania pozwalają na wykreślenie izolinii stężeń np. dwutlenku węgla, radioaktywności lub izoterm w przypadku poszukiwania wód termalnych oraz na następne wyznaczanie miejsc optymalnych dla ujęć płytkich lub wierceń.