Dom Kultury

Podobnie formułowany był stosunek do dziedzictwa w postulatach realizmu socjalistycznego, wysuwanych w architekturze polskiej w latach 1949-1950, kiedy również odgradzano się zarówno od kosmopolitycznego nihilizmu historycznego, jak i od eklektycznego kopiarstwa (promocja 3 w 1). Praktyka przyniosła szereg istotnie twórczych i nowatorskich poszukiwań (w architektura wielkoblokowych domów mieszkalnych arch. Burowa, szeregu stacji metra, jak „Plac Majakowskiego, „Pałac Rad“, dolnych wnętrz stacji „Kurska-Obwodowa", jak architektura budynków użyteczności publicznej: gmachu Rady Ministrów Akademii im. Frunzego, kontynuujących metodę twórcy Mauzoleum Lenina; w Polsce architektura zabudowy mieszkaniowej Bielan i południowego odcinka ulicy Puławskiej w Warszawie, projektowana architektura zespołu szosy Krakowskiej, oraz takich budynków użyteczności publicznej, jak Narodowy Bank Polski (program uprawnienia budowlane na komputer).

Dom Kultury oraz szkoła muzyczna na Żoliborzu, takich założeń pomnikowych i ogrodowych, jak cmentarz-mauzoleum żołnierzy radzieckich w Warszawie lub Śląski Park Kultury i Wypoczynku). Jednakże obok tych twórczych poszukiwań pojawiły się tendencje idące po linii najmniejszego oporu, tendencje do eklektycznego spłycania i strywializowania haseł nawiązania do dziedzictwa, które w Polsce doprowadziły do szeregu neosecesyjnych i neoeklektycznych wypaczeń uzyskały szczególne rozpowszechnienie zwłaszcza w drugim pięcioleciu powojennym przyczyniając się do chorobliwych przerostów zdobniczych, kładących się ciężkim brzemieniem na barki gospodarki narodowej, hamujących postęp techniczny w budownictwie i wpływających na upadek smaku artystycznego (eklektyczny hotel „Leningradzki“ w Moskwie, dom mieszkalny w Moskwie arch. Rybickiego i inne) (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Elektryzm

Ostra walka przeciwko tym tendencjom wyolbrzymiającym, a przez to i wypaczającym rolę dziedzictwa jest kontynuacją leninowskiej koncepcji kształtowania kultury socjalistycznej koncepcji zwróconej zarówno przeciwko eklektyzmowi, jak i przeciw nihilizmowi historycznemu. Jest rzeczą charakterystyczną, że zarówno jak i w Polsce protestowi przeciwko spłycaniu problemu tradycji do szermowania historycznymi detalami towarzyszy afirmacja obiektywnych, wysnutych z myśli klasycznej trwale działających zasad kompozycji architektonicznej, którą wypadnie nam rozwinąć w stosunku do zupełnie nowego tworzywa materiałów i form uprzemysłowionej techniki budowlanej (uprawnienia budowlane).

„Nie chodzi przecież o to, żeby budować według wzorów klasycznych mówił w r. 1955 prof. B. Pniewski ale o to, aby mieć możność opanowania pełnej klawiatury instrumentu, jakim jest architektura… Warunkiem jest głębokie przeoranie kultury klasycznej i dyscypliny, na której opiera się nasza możliwość solidnego projektowania i szukania kompozycji. Braki w naszej szkole i nauce trzeba uzupełnić przez opanowanie metody nauczania i przyswojenia sobie logiki i porządku myślowego klasycznego. Ta droga nie doprowadzi do epigonizmu lub co gorsza do eklektyzmu, jeśli towarzyszyć jej będzie świadome szukanie postaci nowego człowieka i nowego społeczeństwa (program egzamin ustny). „Styl powstaje w wyniku świadomej, twórczej pracy artysty, pracy opartej na głębokim poznaniu przyrody i historii architektury, na żywym odczuciu otaczającej go rzeczywistości i jej wymagań, na odczuciu tego, co nowe“. Tak pisał w r. 1940 sędziwy mistrz architektury radzieckiej, akad. J. Żółtowski (opinie o programie).

„Zapytujecie, jak uchronić się od eklektyzmu? Kiedy studiujemy spuściznę przeszłości, możemy zachwycać się dowolnym stylem, dowolnym mistrzem, kiedy jednak kształtujemy naszą twórczość na klasycznych wzorach, ważny jest dla nas nie sam styl, nie zewnętrzna forma języka architektonicznego, ale logika, jaka przenika całą historię architektury. Może istnieć niezliczona ilość stylów, istnieje jednak tylko jedna logika architektury. Opiera się ona na niezmiennych prawach architektoniki, na prawach ściskania, tarcia i rozciągania, które są w równym stopniu niezmienne jak prawa ciążenia czy też prawa rozwoju (segregator aktów prawnych).