Maszyny wirtualne

Tak naprawdę istnieje rozmaitość bardzo różnych podejść reprezentowanych w sztucznej inteligencji przez tych, którzy ufają, że umysł okaże się jakiegoś rodzaju gadżetem albo zbiorem częściowo powiązanych gadżetów. Wszyscy oni preferują użytkowość, logikę i porządek w odniesieniu do pewnych aspektów swoich systemów, a jednak pod innymi względami wykorzystują osobliwą przydatność rozrzutności, niespójności i nieporządku (program uprawnienia budowlane na komputer). Nie znaczy to. że dwa wątki Putnama nie istnieją w sztucznej inteligencji, ale że przez opisanie ich jako wykluczających się alternatyw narzuca on sztucznej inteligencji prokrustową taksonomię, utrudniając wyodrębnienie tych interesujących kwestii, które właśnie ożywiają tę dziedzinę.

Większość projektów w sztucznej inteligencji to badania sposobów, w jakie rzeczy mogą być zrobione. Jako takie są doświadczeniami bardziej myślowymi niż empirycznymi. Różnią się od filozoficznych eksperymentów myślowych głównie nie pod względem treści, ale metodologii: zastępują niektóre - nie wszystkie „intuicyjne”, „wiarygodne”, „zadomowione” założenia w filozofii eksperymentów myślowych przez ograniczenia określające wymogi realizacji modelu w komputerze (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Te ograniczenia czasu i przestrzeni oraz inne specyficzne wymogi mogą być traktowane wariantowo na praktycznie nieograniczoną ilość sposobów dzięki temu, że nowe „maszyny wirtualne" czy „wirtualne architektury” można nakładać na podstawową architekturę serialną komputera cyfrowego (uprawnienia budowlane). Pewne wybory są oczywiście lepiej umotywowane, bardziej realistyczne albo bardziej wiarygodne od innych, ale w każdym wypadku te narzucone ograniczenia służą zdyscyplinowaniu wyobraźni - a przez to formułowaniu sądów - myślowego eksperymentatora. Jest bardzo mała szansa, że filozof będzie zaskoczony (lub dokładniej rozczarowany) wynikami własnych eksperymentów myślowych, ale w sztucznej inteligencji zdarza się to bez przerwy (program egzamin ustny).

Diabelne trudności

Filozof, przyglądając się z bliska tym projektom, znajdzie liczne podstawy do sceptycyzmu. Wiele z nich wyda mu się opartych na płonnych nadziejach i nieuzasadnionym, obrzydliwym entuzjazmie dla jednej czy drugiej własności architektonicznej lub informacyjnej. Jak można sądzić z krótkiej historii dziedziny, możemy być pewni, że ten sceptycyzm okaże się prędzej czy później po większej części usprawiedliwiony (opinie o programie).

Przewagę nad wcześniejszymi usiłowaniami filozofów w szkicowaniu modeli daje jednak sztucznej inteligencji sposób, w jaki ten sceptycyzm zyskuje potwierdzenie: poprzez rzeczywistą porażkę danego systemu. Tak jak filozofowie, badacze sztucznej inteligencji obdarzają każdą nową propozycję intuicyjnymi ocenami jej perspektyw, popartymi bardziej lub mniej a priori formułowanymi argumentami na rzecz uwzględnienia bądź pominięcia jakiejś własności.

Ale w odróżnieniu od filozofów badacze ci nie zadowalają się owymi argumentami i intuicjami. Zostawiają sobie trochę miejsca na zaskoczenie wynikami, zaskoczenie, które może być wywołane tylko przez okazaną, nieoczekiwaną moc jakiegoś rzeczywiście wymyślonego systemu w czasie jego faktycznego działania. Putnam roztrząsa cały arsenał problemów stojących przed sztuczną inteligencją: problem indukcji, rozpoznawania podobieństw, uczenia się czy modelowania wiedzy potocznej. Są to wszystko problemy szeroko znane w sztucznej inteligencji (segregator aktów prawnych).

Wszystkie kwestie przez niego wyróżnione były wcześniej formułowane przez ludzi z tej dziedziny, którzy poszli potem dalej, starając się zmierzyć z owymi problemami przy pomocy rozmaitych względnie konkretnych pro- pozycji. Diabelne trudności, które, jak zauważa Putnam, stoją na przykład przed tradycyjnymi podejściami do procesu indukcji, są jeszcze nawet ostrzej wypunktowane przez Johna Hollanda, Keitha Holyaka, Richarda Nisbetta i Paula Thagarda w ich ostatniej książce Induction. Ale ich diagnoza jest dopiero wstępem do naszkicowania modeli sztucznej inteligencji zaprojektowanych do ich przezwyciężenia (promocja 3 w 1).