Rola i organizacja laboratoriów

Laboratoria badawcze budownictwa datują się od kilkudziesięciu lat. Jednak ich rola była do niedawna pomocnicza. Nie były to jednostki samodzielne, lecz improwizowane stacje dla dokonywania określonych pomiarów przy wznoszeniu mostów i budowli bardziej odpowiedzialnych, tuneli, dróg bitych i kolei.

Laboratoria stałe o charakterze naukowym, zajmujące się głównie badaniami wytrzymałościowymi, powstawały przy uczelniach technicznych oraz przy niektórych stowarzyszeniach inżynierskich (program uprawnienia budowlane na komputer). W Polsce pierwsze laboratoria betonu oraz drogowe powstały w okresie międzywojennym. Po wojnie 1939/45 rozpoczął się intensywny rozwój zaplecza naukowo-badawczego. Główne zadania laboratoriów polegają na prowadzeniu prac naukowo-badawczych, poznawczych, powiązanych często z przewodami doktorskimi.

Dużo czasu poświęca się tam na prace usługowe dla przemysłu. Przy powoływaniu nowych laboratoriów należy kierować się pewnymi zasadami. Poniżej przytoczone są uwagi z tego zakresu, poczynione przez L’Hermite’a.
Każdemu nowo organizowanemu laboratorium należy zapewnić możność rozbudowy i ewentualnie przebudowy. Powinno się to przewidywać przy wyborze lokalizacji.

Należy dążyć, by większość pomieszczeń właściwego laboratorium znajdowała się na parterze ze względu na ciężki sprzęt i konieczność izolowania budynku od drgań.
Nie należy przypisywać poszczególnym pomieszczeniom przeznaczenia zbyt trwałego. Każde laboratorium jest w permanentnej reorganizacji i częstej przebudowie. Wynika to ze stałego postępu, modernizacji urządzeń, a często również z tematyki badawczej (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Należy więc stosować lekkie ściany łatwe do wyburzeń i przesunięć, zgodnie z potrzebami reorganizacji. Wszystkie pomieszczenia powinny być zaopatrzone w prąd elektryczny (siłę, światło), gaz, wodę oraz ewentualnie mechaniczną wentylację i sprężone powietrze.

W laboratoriach przeznaczonych do badań poważniejszych powinna się znajdować hala ocieplona, zaopatrzona w suwnicę i umożliwiająca wjazd samochodów ciężarowych.
Fowinno się przewidzieć miejsce składowania elementów wielkowymiarowych przeznaczonych do badania oraz magazyn na cement, kruszywo i inne składniki betonów.
Wskazane jest urządzenie kilku pomieszczeń o regulowanej ustalonej wilgotności oraz temperaturze. Są one przeznaczone do badań wymagających czułej aparatury lub zjawisk wrażliwych na zmiany wilgotnościowo-cieplne (uprawnienia budowlane).

Pokoje do pracy

Pożądane jest uzyskanie następujących warunków:
1) temperatura 20°, wilgotność 95-100% dla przechowywania próbek betonowych,
2) temperatura 20°, wilgotność 50 ± 2% dla badań betonów w warunkach suchych,
3) temperatura 20°, wilgotność ok. 60-70% dla pomiarów, badań modelowych itd. Warunki te powinny panować w większości pomieszczeń jako warunki normalne (program egzamin ustny).

Pokoje do pracy kameralnej powinny znajdować się w pewnej odległości od hali maszyn i być starannie odizolowane akustycznie. Jednocześnie jednak powinny być tak usytuowane, aby można było łatwo obserwować badania odbywające się w hali.
Każde laboratorium powinno mieć warsztat ślusarsko-mechaniczny, elektryczny i elektroniczny. Przeprowadzenie badań wytrzymałościowych materiałów, elementów konstrukcyjnych i konstrukcji wymaga użycia całego szeregu maszyn i przyrządów (opinie o programie). W zależności od rodzaju przeprowadzanych badań maszyny wytrzymałościowe muszą spełniać wiele warunków.

Podstawowym warunkiem jest to, iż muszą one umożliwiać wytworzenie żądanych obciążeń - zarówno co do charakteru jak i wielkości, oraz umożliwiać pomiar i rejestrację tych obciążeń (segregator aktów prawnych).

Maszyny wytrzymałościowe mogą być w zależności od wielu czynników różnie klasyfikowane, ogólnie jednak biorąc, można je podzielić na maszyny:
- do badań statycznych,
- do badań dynamicznych,
- do pomiaru twardości,
- do prób udarnościowych,
- do badań specjalnych,
- do prób technologicznych.

Podstawowymi częściami maszyny wytrzymałościowej są:
a) korpus maszyny łącznie z urządzeniami do zamocowania próbek,
b) mechanizm obciążający,
c) urządzenia do pomiaru i rejestracji sił, a w szczególnych przypadkach i odkształceń (promocja 3 w 1).