Rozsadzenie betonu

Dość często spotyka się ziarna pochodzące ze skał twardych, które prawie wcale nie wchłaniają w siebie wody. Natomiast ziarna ze skał miękkich pochłaniają jej bardzo duże ilości. W związku z tym beton wykonany z kruszywa pochodzącego ze skały twardej pozostanie w takiej formie, w jakiej go wykonaliśmy. Natomiast beton wykonany z kruszywa pochodzącego ze skały miękkiej nasycony wodą będzie pękał lub nawet całkowicie zniszczeje, gdyż woda znajdująca się w kruszywie zamarznie, a lód rozsadzi beton (program uprawnienia budowlane na komputer).

Drugą cechą kruszywa jest jego kształt. Najlepsze kruszywo ma ziarna okrągłe lub zbliżone kształtem do sześcianu; gorsze kruszywo ma ziarna płaskie lub iglaste (długie lub wydłużone). Ziarna okrągłe układają się w betonie szczelnie i nie zostawiają miejsc pustych, ziarna płaskie natomiast lub iglaste wspierają się wzajemnie o siebie tworząc puste przestrzenie trudne do zapełnienia przez ziarna drobniejsze.
Rozróżniamy dwa zasadnicze uziarnienia kruszyw: drobne i grube. Do uziarnienia drobnego zaliczamy takie kruszywo, w którym jest dużo piasku.

Kruszywo o nadmiarze ziarn grubszych zaliczamy do kruszyw grubych. Najlepsze jest takie kruszywo, w którym znajdują się ziarna wszelkich wymiarów: najdrobniejsze, średnie i grube. Granicą wielkości ziarn pomiędzy piaskiem a kruszywem grubszym, jest wielkość ziarna o średnicy dwa milimetry. Największymi ziarnami w kruszywie stosowanymi przy prefabrykowanych elementach żelbetowych są ziarna o średnicy do 40 mm (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Do elementów prefabrykowanych, jak belki DMS, płyty itp., wymaga się ziarn o średnicy przeciętnej 20 mm.
Najmniejsze natomiast ziarna w kruszywie są to pyły widoczne w drobnym piasku. Do betonów powinno się tak dobierać kruszywo, aby miało ziarna o różnych średnicach.

Sortowanie kruszywa

Jest to niezbędne do uzyskania właściwego i dobrego betonu, który będzie wówczas wytrzymały na obciążenia i będzie szczelny. W betonie z takiego kruszywa wszystkie wolne przestrzenie (próżnie) są zapełnione (uprawnienia budowlane). Spoiwo cementowe zmieszane z takim kruszywem oblepi całkowicie każde ziarnko kruszywa. Otrzymamy wówczas beton o dużej wytrzymałości i prawie pozbawiony próżni.

Gdybyśmy jednak do betonu użyli kruszywa, w którym ilość ziarn grubych byłaby w porównaniu z ilością piasku za duża, wówczas otrzymalibyśmy beton słaby i nieszczelny, bardzo porowaty, czyli beton o dużej ilości próżni, które powinny być w tym przypadku wypełnione spoiwem cementowym (program egzamin ustny). Okoliczność ta spowodowałaby nadmierne i nieekonomiczne zużycie cementu.
Inaczej przedstawia się sprawa z betonem mającym kruszywo zbyt drobne. Spoiwo musiałoby oblepić ogromne ilości drobnych ziarn piasku i nie starczyłoby spoiwa na dokładne oblepienie
wszystkich ziarn. Beton z takiego kruszywa będzie tak samo słaby jak poprzedni, z tą tylko różnicą, że nie będzie tak porowaty (opinie o programie).

Należy więc przyjąć jako zasadę, że chcąc otrzymać dobry beton musimy użyć do niego tak dobrane kruszywo, aby ziarna grube jak i drobne znajdowały się we właściwym stosunku.
Sortowanie kruszywa polega na podzieleniu materiału na grupy o jednakowej średnicy ziarn. Wskutek tego przy dodawaniu kruszywa do betonu można tak dobierać poszczególne grupy uziarnienia (czyli tzw. frakcje), aby otrzymać beton o właściwym zagęszczeniu (segregator aktów prawnych).

Sortowanie kruszywa odbywa się za pomocą specjalnych maszyn sortowniczych typu bębnowego lub bardziej wydajnych sit wibracyjnych. W małych zakładach prefabrykacji nie mających urządzeń mechanicznych do sortowania kruszyw często stosuje się sita ręczne (rafki) do przesiewania kruszywa nie sortowanego. W niektórych wypadkach sortowanie połączone jest z płukaniem. Płukanie kruszywa odbywa się na mechanicznych sortownicach płuczkarkach lub w razie ich braku może się odbywać ręcznie (promocja 3 w 1).