Skały i bardzo twarde grunty

Skały i bardzo twarde grunty, których nie może wybrać pogłębiarka kubłowa czy łyżkowa, wymagają uprzedniego skruszenia. Można tego dokonać bądź za pomocą materiałów wybuchowych, bądź też stosując wolno spadające dłuta (zwane również rozbijakami) stożkowe o ciężarze 6-30 tys. kG, które opuszczane są na dno z rusztowania katarowego,
zmontowanego na pontonie. Po skruszeniu dna pogłębiarka wybiera powstałe rumowisko (program uprawnienia budowlane na komputer).

Dłuto porusza się zwykle w szybie wykonanym w środku pontonu. Do prac budowlanych w pobliżu istniejących budowli celowe jest użycie pontonów z szybem lub wnęką na krawędzi. Jeżeli pracuje się na wielkich głębokościach, dłuto powinno poruszać się po prowadnicach podwodnych, zawieszonych pod pontonem w obrębie szybu. Dłuta mają zwykle wymienne ostrze, wykonane ze stali chromowoniklowej.
Dłuta skruszają grunt punktowo. Gdy chodzi o skruszenie powierzchni, muszą one systematycznie pokryć się siatką punktów.

Ponton porusza się, podobnie jak pogłębiarka wielokubłowa, na linach (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Zasięg skruszenia na głębokość wynosi od 0,60 do 1,00 m. Gdy dno tworzą skały średniej twardości, to zasięg skruszenia w głąb skały równy jest w przybliżeniu odległości sąsiednich punktów od siebie. Nowoczesne dłuta zapewniają ciągłość ruchu urządzenia. Zawieszone są one na linach nie skręcających się, o średnicy 50-60 mm i poruszają się na prowadnicach zaopatrzonych w amortyzatory, które zmniejszają przenoszenie się wstrząsów na ponton. Podnoszenie dłuta następuje za pomocą windy włączającej się za pośrednictwem sprzęgła ciernego (uprawnienia budowlane). Gdy sprzęgło jest zwolnione, dłuto spada swobodnie, pociągając za sobą linę. Mechanik obsługujący urządzenie włącza sprzęgło w chwili poprzedzającej zluźnienie liny.
Wydajność dłut jest różna, zależnie od rodzaju gruntu, waha się od 3 m:,/h przy twardych gruntach, do 15 m:!/h przy łupkach. Dłuta można również montować na pokładzie pogłębiarek łyżkowych. Dłuta mechaniczne montowane są dziś również na platformach roboczych (program egzamin ustny).

Refulery i elewatory

Do przerzucania urobku z barek na miejsce przeznaczenia służą refulery, jeżeli materiał nadaje się do transportu drogą hydrauliczną, lub elewatory, jeżeli materiał nie może być w ten sposób odprowadzany (opinie o programie).
Refuler jest to ponton lub statek wyposażony, podobnie jak pogłębiar- ka ssąca, w pompy. Na refulerze znajdują się zwykle trzy rodzaje pomp: główne, których zadaniem jest właściwy transport urobku, nawadniające, które doprowadzają do ładowni szaland wodę niezbędną do rozluźnienia materiału, i pompy mieszające, których zadaniem jest stworzenie mieszaniny wody i gruntu o potrzebnej koncentracji (‘/o do i/8). Wydatek pomp mieszających jest ok. 10 razy mniejszy niż wydatek pomp nawadniających, ciśnienie jednakże, jakie one wytwarzają, dochodzi od 10 do 25 m słupa wody i więcej.

Sposób pracy refulera jest następujący: szalandę z urobkiem podstawia się do burty refulera, po czym do jej ładowni zapuszcza się smok. Po uruchomieniu pomp urobek zmieszany z wodą dostaje się przez smok i pompy główne do rurociągu tłocznego, a nim na ląd na miejsce przeznaczenia (segregator aktów prawnych).
Przepływ mieszaniny wody i gruntu odbywa się w rurociągu tłocznym zwykle grawitacyjnie, co osiąga się w ten sposób, że odwodny koniec rurociągu wyprowadza się na potrzebną wysokość, w granicach statycznego podnoszenia pompy, dalej zaś prowadzi się go w spadku ok. 1-2%o na pomoście, który może służyć również jako przystań dla refulera, lub na rusztowaniu.

Czasami, zamiast na pomoście układa się rurociąg tłoczny na pływakach. Połączenia poszczególnych odcinków rurociągu muszą być sprężyste, podobnie jak połączenie z odcinkiem leżącym na lądzie. Tego rodzaju urządzenie jest niechętnie stosowane przy refulerach, gdyż złącza powodują znaczne straty w linii ciśnienia. Częste jest ono natomiast przy pogłębiarkach ssących, które przerzucają urobek na tereny położone niedaleko od miejsca ich pracy (promocja 3 w 1).