Układ konstrukcyjny budynku

Układ konstrukcyjny budynku rozpatruje się zależnie od kierunku usytuowania ścian nośnych, podciągów lub ram szkieletu w stosunku do osi podłużnej budynku. Prostopadle do ścian nośnych lub podciągów projektuje się zbrojenie opierających się na nich stropów. Rozróżnia się wówczas następujące przypadki:

• układ podłużny, ze ścianami nośnymi, podciągami lub ramami, usytuowanymi równolegle do osi podłużnej budynku. Kierunek rozpięcia stropów jest wtedy prostopadły do osi budynku. Ściany zewnętrzne są tu elementem konstrukcyjnym nośnym, a jednocześnie spełniają funkcję przegrody, zabezpieczającej budynek od wpływów atmosferycznych (program uprawnienia budowlane na komputer);

• układ poprzeczny, ze ścianami nośnymi, podciągami lub ramami usytuowanymi prostopadle do osi podłużnej budynku. Kierunek rozpięcia stropów jest wtedy równoległy do osi budynku. Ściany zewnętrzne spełniają rolę zabezpieczenia od wpływów atmosferycznych lub dodatkowo współpracują przy zapewnieniu sztywności przestrzennej budynku na działanie sił od wiatru;

• układ krzyżowy, w którym ściany nośne, podciągi lub ramy szkieletu usytuowane są w budynku zarówno w kierunku podłużnym, jak i poprzecznym (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Płyty stropowe rozpięte są wtedy w dwóch kierunkach (krzyżowo) i oparte w sposób ciągły na całym obwodzie. Ściany zewnętrzne spełniają wówczas funkcję nośną i zabezpieczenia od wpływów atmosferycznych.

Układ konstrukcyjny budynku - jak już wspomniano - wywiera bardzo poważny wpływ na charakter pracy i funkcję użytkową ścian zewnętrznych, natomiast nie ma bezpośredniego wpływu na dobór materiałowo-konstrukcyjnych rozwiązań stropów i stropodachów (uprawnienia budowlane). Poza tym układ konstrukcyjny ma wpływ na sztywność przestrzenną budynku.

Układy podłużne

W układach krzyżowych dwukierunkowy układ ścian nośnych tworzy wraz ze stropami przestrzennie sztywny układ przepon pionowych i poziomych. Układy podłużne - podobnie jak w budynkach tradycyjnych - zapewniają sztywność przestrzenną budynku w kierunku podłużnym. Natomiast w kierunku poprzecznym sztywność tę zapewniają zwykle ściany klatek schodowych lub w razie potrzeby dodatkowo zaprojektowane ściany poprzeczne, spełniające rolę usztywniających ścian konstrukcyjnych (program egzamin ustny).

W układach poprzecznych w celu zapewnienia odpowiedniej sztywności budynku w kierunku podłużnym projektuje się podłużne usztywniające elementy konstrukcyjne, usytuowane co najmniej w sekcjach skrajnych. Niejednokrotnie w budynkach wysokich, a dość często również w „punktowcach”, w celu zapewnienia odpowiedniej sztywności przestrzennej stosuje się mieszane układy konstrukcyjne, będące połączeniem układu poprzecznego i podłużnego. W tym przypadku przeważnie uzyskuje się dodatkowo lepsze układy funkcjonalne rzutu budynku (opinie o programie).

W budynkach o układzie poprzecznym ściany zewnętrzne nie będące nośnymi elementami konstrukcyjnymi, a jedynie spełniające wymagania cieplno-wilgotnościowe, mogą mieć wiele rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych. Mogą to być np. lekkie ściany zewnętrzne o charakterze ścian wypełniających (segregator aktów prawnych). Daje to możliwość stosowania nowoczesnych materiałów o wysokiej izolacyjności cieplnej i trwałych okładzin zewnętrznych (metalowych, azbestowo-cementowych, szklanych itp.), podnoszących poziom uprzemysłowienia i poprawiających wygląd zewnętrzny.

Układy szkieletowe z prefabrykatów w zależności od konstrukcji mogą stanowić samodzielną konstrukcję sztywną na przenoszenie sił poziomych lub posiadać dodatkowe wewnętrzne ściany usztywniające (promocja 3 w 1). Przy dostatecznej sztywności konstrukcji budynku ściany zewnętrzne nie muszą być konstrukcyjne i mogą stanowić wyłącznie wypełnienie szkieletu. Projektuje się je zwykle jako zawieszane na zewnętrznym obwodzie konstrukcji budynku.