Usprawnienie gospodarki

W działalności gospodarczej państwowych gospodarstw rolnych również nastąpiły zasadnicze zmiany. O ile w 1956 r. PGR-y wykazały ok. 5 mld zł deficytu, to w latach 1961-62 wykazują już dochód ok. 4 mld zl, a dochód w roku 1965 powinien jeszcze wzrosnąć do ok. 1,5 mld zl. Te rezultaty osiągnięto po 4 czy 5 latach różnych posunięć o charakterze organizacyjnym, w wyniku zmiany bodźców ekonomicznych, wprowadzenia rozrachunku gospodarczego itp. Sprawy te są w dalszym ciągu realizowane poprzez, intensyfikację gospodarstw, kooperację, specjalizację w hodowli i produkcji roślinnej itd. Usprawnienie gospodarki pegerowskiej uzyskuje się równie’ przez wzrost powierzchni drogą łączenia się w gospodarstwa wieloobiektowe. Przewiduje się tworzenie ferm hodowlanych o powierzchni 500-600 ha, bez stałego mieszkania pracowników na terenie fermy (program uprawnienia budowlane na komputer).

Ponieważ w PGR-ach należy szczególnie oszczędnie gospodarować ziemią, więc działka przy mieszkaniu powinna wynosić 3004-500 nv, a budynki piętrowe częściowo nawet blokowe, co umożliwia wyposażenie w wodę. kanalizację i urządzenia socjalno-bytowe. Błędem było projektowanie budynków mieszkalnych dwurodzinnych o jednolitej strukturze; obecnie przechodzi się na budownictwo szeregowe i blokowe, przy zróżnicowanej strukturze od PK do 4PK (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

W budownictwie gospodarczym w PGR-ach zaznacza się duży wzrost wielkości poszczególnych budynków inwentarskich; np. obecne projekty obejmują obory na 240, 320 do 400 krów, cielętniki do 600 sztuk, tuczarnie dla trzody chlewnej (obecnie 300) od 1000 do 2000 szt., zaś broilery do 40 000 sztuk drobiu (uprawnienia budowlane).

Szereg modeli ekonomicznych

Dalszym ważnym instrumentem prowadzącym do wzmożenia produkcji rolnej jest rejonizacja upraw i produkcji o określonych warunkach przyrodniczych i ekonomicznych. Potrzebne tu jest współdziałanie dwóch pionów: administracyjnego i naukowego, w oparciu o przesłanki ekologiczne, techniczne i technologiczne rozmieszczenia produkcji oraz racjonalne wykorzystanie warunków lokalnych (program egzamin ustny). W tym celu należy dla każdego rejonu gospodarczego wypracować szereg modeli ekonomicznych optymalnego, agrotechnicznego rozwiązania przedsiębiorstwa rolnego, w oparciu o założenia makro- i mikroekonomiczne i przyrodnicze oraz o przewidywane środki materialne przy uwzględnieniu specjalizacji w zakresie produkcji rolnej i obrotu. Obecnie opracowuje się pewne koncepcje modelowe, ale nie znamy niestety pełnych wytycznych ekonomicznych ani z własnej, ani z innych gałęzi gospodarki, opieramy się tylko na planie 5-letnim i perspektywicznym (opinie o programie).

Dla potrzeb samej produkcji rolnej wystarcza mikrorejonizacja. lecz dla całokształtu gospodarki rolnej potrzebna jest makrorejonizacja. wymagająca skonkretyzowania i skoordynowania wszystkich czynników. Otwiera się tu szerokie pole działania dla WKPG, wydziałów rolnictwa, rad naukowych przy WRN i wyższych szkól rolniczych. Obecnie opracowywane plany przestrzenne nie mają powiązania z rozwojowymi ustaleniami w zakresie rejonizacji, ponieważ ich nie ma i to jest wielkim brakiem; istnieją tylko pewne zasady kierunkowe i metodyczne. Rejonizacja będzie opracowywana do 1965 roku. Brak obecnie nawet mikrorejonizacji dla gromady, jest tylko gromadzki plan roczny na rok 1962 (segregator aktów prawnych).

Prowadzone obecnie prace rejonizacyjne można by nazwać pseudorejonizacją. gdyż polegają na tym, że w niektórych województwach kilka powiatów łączą w rejon rejonizacji, w innych kilka gromad połączonych tworzy strefę rejonizacji. Klasyfikacja gruntów zakończona będzie w 1965 roku, rejestry gruntowe w 1966 roku, zaś mapa gleboznawcza w latach 1972-73. Tak więc brak jest materiałów wyjściowych, podstawowych i dlatego należy przewidywać, że opracowania wykonywane w pionie KBUA. który kroczy w „forpoczcie”, ulegną w konsekwencji znacznej modyfikacji. Mimo to nic należy tych opracowań zaprzestać, jak również wykonywać ich zbyt szczegółowo, gdyż mają to być plany kierunkowe, rozwiązujące węzłowe zagadnienia (promocja 3 w 1).