Zakres temperatur

Zakres temperatur, w którym ciecze przechodzą w stan szklisty, nosi nazwę zakresu przeobrażenia szkła i wynosi dla zwykłych szkieł sodowo- -wapniowych 400-600 C (ok. 700-7-900 K), zaś dla szkła kwarcowego 1200°C (ok. 1500 K). Szkło w temperaturze niższej niż temperatura przeobrażania jest ciałem sztywnym, kruchym i twardym; w stanie odprężonym wykazuje jednakowe własności we wszystkich kierunkach (izotropowość). Zalety szkła są następujące: przezroczystość, naturalny połysk i gładkość powierzchni, nieprzepuszczalność cieczy i gazów oraz wytrzymałość na działanie wysokich temperatur i czynników chemicznych (program uprawnienia budowlane na komputer). Główne wady to kruchość, łamliwość oraz mała odporność na gwałtowne zmiany temperatury.

Zdolność występowania w stanie szklistym mają niektóre substancje nieorganiczne, np. krzemionka, krzemiany, tlenek borowy, pięciotlenek fosforu, pięciotlenek arsenu oraz mieszaniny tych substancji w różnych stosunkach (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Zmiana ilości i jakości składników masy szklanej umożliwia uzyskanie różnych gatunków szkła o odmiennych własnościach.  Osobne zagadnienie stanowi szkło organiczne, o wyglądzie przypominającym tradycyjne szkło, ale otrzymane na drodze polimeryzacji metakrylanu metylu (uprawnienia budowlane).

Podstawowym surowcem do wyrobu szkła jest krzemionka, stosowana w postaci piasku o odpowiednim stopniu czystości. Spośród zanieczyszczeń piasku poważną rolę odgrywają związki żelaza, które powodują żółte zabarwienie piasku, a wyrobom nadają zabarwienie zielone lub niebieskie (program egzamin ustny). Do produkcji szkła bezbarwnego stosuje się piasek czysty, biały, zawartości 0,01-0,06% związków żelaza w przeliczeniu na tlenek żelazowy (Fe₂0₃). Przy wyrobie szkła gatunkowego, takiego jak kryształ czy szkło optyczne, dopuszczalna zawartość związków żelaza w gotowym wyrobie wynosi zaledwie 0,005%.

Gwałtowne zmiany temperatury

Prawie zawsze w skład szkła wchodzi tlenek glinowy (A1₂0₃) (opinie o programie). Wprowadzany jest on w postaci naturalnych glinokrzemianów, takich jak kaolin i skaleń. Kaolin i skaleń (K₂0* A1₂0₃-6Si0₂) należą do grupy środków mącących masę szklaną. Do grupy tej należą również kriolit (3NaF • A1F₃), fluoryt (CaF₂), tlenki antymonu (Sb₂0₃, Sb₂0₅). Mącenie występuje po dodaniu tych związków jako skutek ich nie- rozpuszczalności w szkle lub też wykrystalizowania w trakcie chłodzenia. Mącenie szkła ma na celu nadanie masie szklanej nieprzezroczystości, barwy mleczno-białej lub też własności opalizujących.

W celu zwiększenia odporności chemicznej szkła i uodpornienia go na gwałtowne zmiany temperatury wprowadzany jest często do masy szklanej tlenek borowy w postaci kwasu borowego (H₃B0₄) lub boraksu (Na₂B₄0₇ • 10H₂O). Jednocześnie wprowadzenie tlenku borowego (B₂0₃) zwiększa wytrzymałość szkła na rozciąganie i uderzenie. Z innych tlenków o charakterze kwaśnym stosowane są czasem tlenek cyrkonowy (Zr0₂) i dwutlenek tytanu (TiO_z) (segregator aktów prawnych).

Obok tlenków o charakterze kwaśnym do masy szklanej wprowadzane są tlenki alkaliczne odgrywające rolę topników. Zadaniem topników jest obniżanie temperatury topnienia masy szklanej oraz ułatwianie stopienia na jednorodną przezroczystą masę trudno topliwych składników szkła: krzemionki i tlenku glinowego.

Najczęściej stosowanymi tlenkami alkalicznymi są: tlenek sodowy (Na₂0) wprowadzany w postaci węglanu, siarczanu lub azotanu sodowego; tlenek potasowy (K₂0) w postaci węglanu potasowego oraz tlenek wapniowy (CaO) w postaci węglanu wapniowego. Tlenek potasowy ponadto zwiększa przezroczystość i połysk szkła, zaś tlenek wapniowy odgrywa rolę stabilizatora (promocja 3 w 1). Zadaniem stabilizatorów jest nadanie masie szklanej odporności na działanie wody, czynników atmosferycznych i chemicznych (z wyjątkiem kwasu fluorowodorowego). W charakterze stabilizatorów stosowane są również tlenki magnezu, baru, ołowiu, cynku, boru i inne. Poza wymienionymi grupami w skład szkła wchodzą środki klarujące oraz barwniki i odbarwiacze.