Architektura socjalistyczna

Architektura socjalistyczna odradzając się jako wielka sztuka społeczna szuka w dziedzictwie humanistycznych i demokratycznych tradycji, umiejętności wcielenia treści moralnych, które tak dobitnie przemawiają do nas z najlepszych dzieł ubiegłych epok przedmiotowo charakteryzując stosunki, możliwości i światopogląd swoich czasów. Szukamy w dziedzictwie umiejętności poznania i wyzyskania tych praw budowy organizmów architektonicznych, które pozwalały na kształtowanie się klasycznej jedności rozwiązań technicznych, użytkowych i kompozycyjnych dając pełnię efektu praktycznego i estetycznego architektury (program uprawnienia budowlane na komputer). Szukamy nagromadzonego od wieków bogactwa rozwiązań przestrzennych, wielokrotnie doskonalonych układów, które rozszerzają nasze horyzonty ukazując nieograniczone sfery nowych możliwości i koncepcji, wspierając dążenia nowatorskie świadomością tych zasobów doświadczeń, którymi możemy się posłużyć (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Metoda ta mogła ugruntować się poprzez odrzucenie „lewicowej“ frazeologii usiłującej nadać poszczególnym elementom rozwiązań architektonicznych samodzielną treść klasową. Tymczasem analiza historyczna wykazuje trwałość szeregu zasad i rozwiązań służącycli kolejno różnym formacjom i klasom, przybierającym wprawdzie zmienne postacie w zależności od treści, którym służyły, lecz zachowującym swe podstawowe prawa budowy (harmonia, tektonika, układy proporcjonalne i modularne, metryczne i rytmiczne, wątki porządkowe i ścienne itd.) (uprawnienia budowlane).

Żaden formalny ani techniczny środek architektoniczny sam przez się w oderwaniu od funkcji społecznych użytkowych lub światopoglądowych, które wykonuje, nie może być jednoznacznie scharakteryzowany klasowo. Pozbawienie architektury socjalistycznej tych formalnych i technicznych wartości, które ludzkość wynalazła dla klas posiadających, a które dziś mogą służyć budowie społeczeństwa sprawiedliwości społecznej oznaczałoby nieuzasadnione ograniczanie możliwości twórczych w nic mniejszym stopniu, niż uznanie tych osiągnięć za wiecznotrwałe i niedoścignione (program egzamin ustny).

Kryterium aktualności spuścizny

Kryterium aktualności spuścizny, busolą w krytycznej jej analizie i przetwarzaniu jest zawsze socjalistyczna rzeczywistość, dyktowane przez nią nowe treści dzieła i ustalany na tej podstawie stopień przydatności materiału dziedzictwa w rozwiązywaniu konkretnego zadania użytkowego i ideowo-artystycznego. Kryterium to staje się zarazem kamieniem probierczym tradycji postępowych, ogólnonarodowych ujawniając w dorobku przeszłości nurty współbrzmiące z konsekwentnie demokratycznymi treściami architektury socjalistycznej (opinie o programie).

Nadrzędność tego kryterium wyraża ogólniejszą zasadę stosunku do dziedzictwa w architekturze socjalistycznej. Chodzi mianowicie o określenie samej roli dziedzictwa w całokształcie procesu twórczego, jako roli służebnej, jako środka kształtowania układu przestrzennego i obrazu, podporządkowanego zawsze konkretnemu zadaniu architektury socjalistycznej. Silą motoryczną rozwoju socjalistycznej architektury nie są bowiem oczywiście wartości spuścizny, lecz sama rzeczywistość socjalistyczna i wynikające z niej treści budownictwa. Sformułowane wyżej teoretyczne podstawy stosunku do dziedzictwa w architekturze socjalistycznej nie zawsze znajdują ilustrację w każdym przejawie bieżącej praktyki projektowej i budowlanej (segregator aktów prawnych).

Należy je rozumieć raczej jako tendencje rozwojową widoczną w rezultacie walki sprzecznego i skrajnego nieraz ujmowania problemu dziedzictwa, czytelną w kierunku korekt, które potrzeby życia wnoszą wciąż do działalności architektów’. Tak więc po przezwyciężeniu koncepcji proletkultowszczyzny i jej pogrobowców utwierdza się w latach trzydziestych w architekturze radzieckiej zasada twórczego nawiązania do dziedzictwa. We wszystkich ówczesnych koncepcjach ideowo-artystycznych mowa była o krytycznej selekcji spuścizny i o korzystaniu z jej postępowych wartości stosownie do nowych możliwości techniki budowlanej, pod kątem potrzeb współczesnego życia (promocja 3 w 1).