Badania nasycenia elementami typowymi

Jednym z podstawowych założeń typizacji w budownictwie jest przygotowanie warunków do szerokiego zastosowania elementów typowych masowo wytwarzanych, co powinno przyczynić się do obniżenia kosztów produkcji elementów i do polepszenia zaopatrzenia materiałowego placów budowy. Korzyści wynikające z zastosowania elementów typowych będą zależne przede wszystkim od ilości takich elementów zastosowanych w projekcie budynku (program uprawnienia budowlane na komputer).

Badania nasycenia elementami typowymi przeprowadzono dla 16 wybranych projektów, z tego 11 typowych i 5 indywidualnych, które znalazły uznanie u inwestorów i były wielokrotnie powtarzane. Jako miarę porównania przyjęto stopień nasycenia, określony jako stosunek wartości zastosowanych elementów typowych do wartości budynku w ujęciu kosztorysowym (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

W wyniku przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że w poszczególnych rodzajach technologii nie występują znaczniejsze różnice między projektami typowymi a indywidualnymi w zakresie nasycenia projektu elementami typowymi. Nasycenie elementami typowymi budynków z prefabrykatów wielkowymiarowych jest wyższe w porównaniu z budynkami tradycyjnymi o 30 do 40%. Takie same relacje występują obecnie w porównaniu z budynkami monolitycznymi, mogą się one jednak zmniejszyć,, jeżeli doprowadzi się do stypizowania deskowania form w tej technologii i będzie się uwzględniać w kalkulacji porównawczej udział amortyzacji tych form (uprawnienia budowlane).

Próbę oceny ekonomiczności rozwiązań projektów typowych podjęto na podstawie analizy charakterystycznych cech projektów, nakładów materiałowych i robocizny oraz cen 1 m² powierzchni użytkowej budynków dla budynków typowych i dla budynków nietypowych. Analizę przeprowadzono na 14 wybranych projektach budynków typowych i powtarzalnych. Ponadto zbadano wartości wskaźników nakładu kubatury na powierzchnię użytkową (K2), wykorzystania powierzchni zabudowy kondygnacji na cele użytkowe (W) oraz cen 1 m² powierzchni użytkowej dla 583 budynków 4- i 5-kondygnacyjnvch, których realizację rozpoczęto w 1963 r. Łączna liczba budynków 5-kondygnacyjnych wynosi 385, z tego 70 typowych, 187 powtarzalnych i 128 indywidualnych. Odpowiednio liczba budynków 4-kondygnacyjnych wynosi 198, z tego 35 typowych, 71 powtarzalnych i 92 indywidualne (program egzamin ustny).

Nakład kubatury

Cechy charakterystyczne i wyliczone wskaźniki techniczno-ekonomiczne dla wybranych analizowanych projektów. Są takie same dane dla budynków, których realizację rozpoczęto w 1963 r (opinie o programie).

Średnie wielkości mieszkań w budynkach powtarzalnych i indywidualnych są na ogół mniejsze, co wydaje się być uzasadnione szybszym dostosowywaniem się projektów nietypowych do żądanej struktury mieszkań.

Nakład kubatury w stosunku do powierzchni użytkowej (wskaźnik K2) nie wykazuje większych różnic w budynkach typowych i nietypowych, przy występowaniu pewnej tendencji do większej wartości tego wskaźnika w budynkach indywidualnych, co można tłumaczyć występowaniem w tych budynkach większej ilości loggii. Wartości Ko odnoszące się do projektów, które wyróżniały się większą popularnością, są na ogół niższe niż obliczone dla wszystkich realizowanych budynków (segregator aktów prawnych).

Również w rozrządzie powierzchni kondygnacji nie widać większych różnic, jednak szczegółowe dane wyraźnie wskazują na interesujące zjawisko: w projektach powtarzalnych we wszystkich trzech rodzajach technologii udział powierzchni konstrukcji jest mniejszy niż w projektach typowych. Charakterystyczne jest również, że w budynkach typowych występuje mniejsza powierzchnia otworów okiennych, co można wytłumaczyć większą dyscypliną projektowania (promocja 3 w 1).

Porównawcze obliczenie zużycia podstawowych materiałów budowlanych, jak cement, kruszywo i stal nie wykazuje w poszczególnych rodzajach technologii zasadniczych różnic pomiędzy rozwiązaniami typowymi i nietypowymi. Nie występują również zasadnicze różnice w nakładach robocizny.