Beton komórkowy

Beton komórkowy jest materiałem budowlanym stosunkowo nowym w przeciwieństwie do betonu zwykłego, który znany był już starożytnym (beton na cemencie romańskim), a od czasu wynalezienia cementu portlandzkiego przez Aspdina (1824) został szeroko upowszechniony w budownictwie. Beton komórkowy natomiast znajduje zastosowanie do celów budowlanych dopiero od roku 1923 (Axel Eriksson - Szwecja) (program uprawnienia budowlane na komputer).

Dla ścisłości należy jednak stwierdzić, że już w starożytnym Rzymie architekt Vitruvius w swoim dziele ,,De architecture” wspomina o nasycaniu papki zaprawy z cementu romańskiego pianą z oliwy, jajek i albuminy z krwi. Był to więc jakby praprototyp pianobetonu, który dopiero w roku 1920 został opracowany, ulepszony i opatentowany w Danii (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Pierwsze patenty na produkcję betonu komórkowego zostały zgłoszone w końcu XIX wieku w Stanach Zjednoczonych A. P. i Niemczech. Wszystkie opracowania zmierzały do spulchniania zaprawy cementowej przez jej zmieszanie z różnymi dodatkami, jak np. solą kuchenną, parafiną, kawałkami lodu, suchymi gałęziami itp.

Dopiero w 1914 roku dwaj Amerykanie, Aylsworth i Dyer, uzyskali beton spulchniony w drodze chemicznej, a mianowicie przez użycie proszku aluminiowego jako czynnika wyzwalającego wodór ze środowiska alkalicznego zaprawy cementowej. W ten sposób uzyskano gazobe- ton (dojrzewający w warunkach atmosferycznych) (uprawnienia budowlane).
W kilka lat po pierwszej wojnie światowej wynalazek amerykański zawędrował do Szwecji, gdzie szwedzki architekt Axel Eriksson zastosował i ulepszył tę metodę.

W roku 1923 Eriksson przekazał swoją metodę firmie „Skovde Sten-huggeri og Kalkbruk”, która w następnym roku rozpoczęła produkcję gazobetonu na skalę przemysłową.
Pod koniec lat dwudziestych było już w Ameryce i w Europie ok. 100 małych zakładów produkujących gazobetony. Wkrótce jednak okazało się, że materiał ten ma poważne wady, a mianowicie stosunkowo długo dojrzewa (4-r-6 tygodni) i odznacza się dużym skurczem, a pod wpływem karbonizacyjnego wysychania kruszy się a nawet niekiedy rozpada (program egzamin ustny).

Jakość wyrobów

Te niekorzystne zjawiska wyeliminowano w Szwecji przez zastosowanie autoklawizacji, podobnie jak to już uprzednio miało miejsce przy produkcji cegły wapienno-piaskowej. W roku 1929 Eriksson wyprodukował pierwszą partię autoklawizowanego betonu komórkowego. Wkrótce metoda ta rozpowszechniła się również w innych krajach Europy, a nawet poza jej granicami.

Wymienione patenty stanowią drobną część wśród patentów obejmujących sposoby produkcji betonów komórkowych, które do chwili obecnej zostały ogłoszone. Np. Polska posiada już obecnie ok. 35 oryginalnych patentów dotyczących betonów komórkowych (opinie o programie).
W Polsce beton komórkowy, pod postacią pianobetonu nieautoklawizowanego, znany był już w okresie między I i II wojną światową. Jego propagatorem i producentem był inż. Pukiński, który produkował dość znaczne ilości tego materiału pod nazwą Celolit na wzór podobnej produkcji duńskiej (1925) (segregator aktów prawnych).

Jak wszystkie betony komórkowe nieautoklawizowane Celolit wykazywał jednak znaczny skurcz i prawdopodobnie dlatego jego produkcja nie mogła rozwinąć się w skali przemysłowej.
Dopiero po II wojnie światowej została przez nas zakupiona od firm szwedzkich Siporex i Ytong (1947) metoda produkcji autoklawizowanego betonu komórkowego i w roku 1951-1952 pierwsze bloki tego materiału opuściły nasze pierwsze niewielkie jeszcze zakłady w Aleksandrowie Kujawskim i Redzie. W roku 1952-1953 ruszyła pierwsza wielka fabryka autoklawizowanego betonu komórkowego na Żeraniu w Warszawie (promocja 3 w 1).

Jakość wyrobów wymienionych zakładów była jednak stosunkowo słaba i dopiero po dłuższym czasie i wielu wysiłkach polskich inżynierów udało się dobrać i szczegółowo opracować polskie metody technologiczne, przystosowane do krajowych surowców i pozwalające na uzyskanie dobrego materiału, nie ustępującego jakością gazobetonom skandynawskim.