Białe złoto

Już w 1772 r. otrzymano platynowe blaszki i druciki, nauczono się również otrzymywać platynę kowalną z platyny gąbczastej. Wysoka temperatura topnienia i wyjątkowo wysoka odporność nowego metalu sprawiły, że już z końcem XVIII i z początkiem XIX w. zaczęto wyrabiać z platyny tygle i miski dla laboratoriów chemicznych, stosując ją również w aparaturze przemysłu chemicznego, np. do wyrobu dużych panwi przy fabrykacji kwasu siarkowego.
Początkowo używano do tego celu czystej platyny która okazała się jednak zbyt miękka (program uprawnienia budowlane na komputer).

Dopiero zastosowanie domieszek różnych metali podwyższyło jej twardość i wytrzymałość.
W jubilerstwie platyna znajduje zastosowanie zwłaszcza w oprawach brylantów. Niekiedy w zastępstwie platyny stosuje tą tzw. „białe złoto”, tj. stop złota z niklem lub palladem. Platyna występuje w przyrodzie w postaci rodzimej. Jedynym minerałem o znaczeniu przemysłowym jest arsenek platyny (PtAs2) - sperylit (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Platyna i pozostałe platynowce są związane z ultrazasadowy- mi skałami magmowymi: dunitami, perydotytami i piroksendtami. Ponieważ jednak zawartość platyny w tych skałach jest bardzo nieznaczna (0,05-5 g/t), nie opłaca się wydobywać platyny ze złóż pierwotnych, lecz normalnie wydobywa się ją z wtórnych złóż okruchowych. Wyjątkowo tylko niektóre oliwinowe skały w południowej Afryce zawierają znaczniejsze ilości platyny (10-30 g t), co umożliwia eksploatację złóż pierwotnych (uprawnienia budowlane)..

Światowa produkcja platynowców wynosi około 50 000 kg rocznie, z czego około 80% przypada na platynę, a reszta na pallad (3000-4000 kg), iryd (200-300 kg) i pozostałe platynowce (ilości mniejsze) (program egzamin ustny).
Platyna jest metalem szarobiałym o silnym połysku, z wyglądu podobna jest do cyny. Gęstość jej wynosi 21,45 g/cm3; temperatura topnienia 1773,5°C.
Największe ilości platyny zużywa przemysł chemiczny. W jubilerstwie zużywa się około 10% wydobywanej platyny (opinie o programie).

Ceny platyny

Ceny platyny i innych platynowców ulegają znacznym zmianom, co związane jest z wielkością wydobycia w danym roku, a równocześnie z zapotrzebowaniem, które nie jest stałe. W okresie spadku cen wartość platyny była zbliżona do wartości złota, aby w innym okresie osiągnąć wartość dwukrotnie, a wyjątkowo i czterokrotnie większą. Obowiązujące w Polsce próby dla platyny i palladu podają wzory państwowych cech probierczych (segregator aktów prawnych).
Doświadczony znawca kamieni potrafi nieraz na pierwszy rzut oka ustalić rodzaj badanego kamienia lub stwierdzić, że jest on bezwartościową imitacją. Niekiedy jednak, aby uniknąć pomyłek, konieczne staje się przeprowadzenie badań kontrolnych.

W niektórych wreszcie przypadkach nawet bardzo dobry znawca nie może określić rodzaju kamienia na podstawie wyglądu, lecz musi wykonać szereg badań posługując się specjalną- aparaturą.
Aby uniknąć błędów w identyfikowaniu kamieni szlachetnych, używa się różnych metod eliminacyjnych. Polegają one na kolejnym badaniu określonych własności minerałów i eliminowaniu z listy minerałów tych, których wynik badania okazuje się negatywny. Popularna stała się metoda eliminacyjna stosowana
przez Richarda T. Liddicoata, dyrektora Amerykańskiego Instytutu Kamieni Szlachetnych. Metoda ta polega na siedmiu kolejnych badaniach, w wyniku których eliminuje się coraz większą liczbę kamieni (promocja 3 w 1).

Na podstawie podziału kamieni szlachetnych według barw i przezroczystości zostały sporządzone tabele badań poszczególnych grup kamieni naturalnych i sztucznych. Do grupy kamieni przezroczystych należą kamienie purpurowe i fioletowe, niebieskie, zielone, żółte, brunatne i pomarańczowe, różowe i czerwone oraz bezbarwne. W grupie kamieni nieprzezroczystych znajdują się kamienie: niebieskie i zielone, czerwone, żółte i brunatne, białe, szare i czarne. Grupy te zostaną omówione szczegółowo w dalszej części rozdziału.