Błędne koło

Scenariusz „błędnego koła" (B) przewiduje następujący cykl zdarzeń: Malejąca zdolność rozwojowa gospodarki uniemożliwiałaby przedsięwzięcia jej restrukturalizacji, powodując ponowną destabilizację społeczno-gospodarczą kraju. Wysoka stopa wzrostu bezrobocia, stały spadek dochodów realnych oraz załamanie całej sfery usług społecznych w połączeniu z coraz większą iluzorycznością przełomu stymulowałyby nastroje utraty nadziei (tzw. deficyt nadziei) na poprawę sytuacji, niejasność perspektyw oraz wzrost niezadowolenia i frustracji, pomijając narastającą apatię i zmęczenie znaczącej części społeczeństwa (program uprawnienia budowlane na komputer).

Coraz niższa sprawność funkcjonowania infrastruktury społecznej i technicznej, powodowana stałym niedoborem środków, tworzyłaby sytuację upadku i zapaści aglomeracji i miast oraz innych ogniw infrastruktury kraju. Pogłębiająca się bezradność władzy działającej pod coraz silniejszym naciskiem społeczeństwa spowodowałaby stosowanie rozwiązań chaotycznych, populistycznych, demagogicznych, a nawet rozwiązań siłowych (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Malejące możliwości znaczącego gospodarczo zaangażowania kapitału zagranicznego i innych form pomocy materialnej, ze względu na niestabilność sytuacji politycznej i gospodarczej Polski, stymulowałyby proces degradacji gospodarki; Polska pozostawałaby w sferze kapitalizmu peryferyjnego ze wszystkimi tego skutkami gospodarczymi i społeczno-politycznymi; zamiast integracji z Europą tworzyłaby jedno z zacofanych ogniw kapitalistycznego otoczenia wysoko rozwiniętych krajów Unii Europejskiej (także kordonu sanitarnego chroniącego stabilną Europę przed destabilizacją Wschodu).

Niestabilność ekonomiczna Polski

Niestabilność ekonomiczna Polski prowadziłaby także do osłabienia jej bezpieczeństwa gospodarczego, politycznego i militarnego, co uniemożliwiałoby praktyczną realizację celów polskiej racji stanu (uprawnienia budowlane).

W takim procesie rozwoju sytuacji, przebiegającym według scenariusza „błędnego koła", zakodowany jest mechanizm mnożnikowego wzmacniania recesji wraz ze wszystkimi negatywnymi konsekwencjami społeczno-politycznymi, aż do anarchizacji funkcjonowania społeczeństwa, gospodarki i państwa.

Scenariusz „pełzającej zapaści cywilizacyjnej" (C) przewiduje natomiast możliwość skierowania Polski na drogę powolnego opanowywania kryzysu, wychodzenia z kleszczy zapóźnienia cywilizacyjnego i recesji lub też ciągłe utrzymywanie się na jej krawędzi. Nie nastąpi szybkie przełamanie strukturalnych przyczyn kryzysu, a jedynie - w drodze różnorodnych doraźnie podejmowanych przedsięwzięć - łagodzenie ich oddziaływania (program egzamin ustny).

Powolność oraz instytucjonalne i pozaekonomiczne ograniczenia procesu transformacji w kierunku gospodarki rynkowej, przebiegającego wraz z restrukturyzacją gospodarki narodowej, zamrożą zdolność jej rozwoju na bardzo niskim poziomie, który nie będzie generował ani dalszego wzrostu gospodarczego, ani odczuwalnego społecznie zaspokajania najniezbędniejszych potrzeb biologicznych społeczeństwa (opinie o programie).

Proces przedłużającego się kryzysu gospodarczego utrwalać będzie ukształtowany już stan apatii, zmęczenia i zniechęcenia społeczeństwa, zanik jego przedsiębiorczości indywidualnej i aktywności w życiu publicznym; najbardziej dotkliwe społecznie i skoncentrowane przestrzennie skutki recesji (ogniska bezrobocia, pauperyzacja i życic bez szans na poprawę) powodować będą co pewien czas objawy czynnego niezadowolenia (segregator aktów prawnych).

Na tym tle następować będzie spowolnienie lub pozorowanie reform politycznych zmierzających w kierunku demokracji parlamentarnej, a nawet ich zastępowanie przez przyspieszoną budowę państwa autorytarnego. Sytuacja wewnętrzna Polski, kreowana przez mechanizm „pełzającego" kryzysu społeczno-gospodarczego i politycznego, prowadziłaby de facto do jej dezintegracji z Europą Zachodnią poprzez: długotrwałe utrzymywanie się wysokiego poziomu ryzyka (politycznego i ekonomicznego) rozwijania w Polsce przedsiębiorczości opartej na kapitale zagranicznym oraz niski poziom wiarygodności kredytowej; stopniowe wyobcowywanie się Polski z systemu wartości kulturowo-cywilizacyjnych i systemu społeczno-gospodarczego i politycznego Wspólnot Europejskich oraz powiększanie się luki cywilizacyjnej między Polską a światem i Europą (promocja 3 w 1).