Chałupy kaszubskie

Chałupy kaszubskie (borowiackie) występują na Pojezierzu Kaszubskim, będącym malowniczą krainą lasów i jezior, charakteryzującą się bogatym folklorem (program uprawnienia budowlane na komputer). Zamieszkujący tę ziemię Słowianie Zachodni budowali swe domy (w gwarze kaszubskiej zwane checzami) jako chałupy wąskofrontowe, dośrodkowe, o rozbudowanych urządzeniach ogrzewczych, ustawiając je na kamiennych podmurówkach szczytem do drogi, w oddaleniu od budynków gospodarczych.

Przy niektórych chałupach wykonywano podcienia osłaniające wejścia do sieni. Chałupy podcieniowe, ze względu na walory plastyczne i funkcjonalne, są najbardziej cenione (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Biedniejsze checze miały podcienia narożne z jednym lub dwoma słupami. W chałupach zamożniejszych gospodarzy (po kaszubsku: gburów) podcienia przebiegały przez całą szerokość ściany szczytowej i były wsparte na trzech, czterech lub pięciu słupach. Niejednokrotnie wyprofilowania i połączenia słupów, oczepów i mieczy tworzyły w podcieniu ozdobne łuki. dając ciekawą formę architektoniczną.

Najstarsze plany chałup borowńackich (zarówno biednych, jak i gburskich) składały się z izby i z sieni, której niekiedy znaczną część zajmował komin. Z tego dwaiwnętrznego układu z czasem wykształciły się rozwiązania bogatsze, powstałe przez wydzielenie zapiecka, alkierza. komory i drugiej izby (uprawnienia budowlane). Piece piekarskie, mieszczące się początkowo w murowanej części podstawy komina, zaczęto budować w XIX W. poza obrębem chałupy w formie niewielkiego budyneczku, a na ich miejscu urządzano tzw. czarne kuchnie. Ściany chałup miały konstrukcję wieńcową, wiązaną na zamek płetwowy lub na obłap: stronę zewnętrzną ściany pozostawiano w naturalnej barwie drewna. Jedynie we wnętrzu izby ściany wyprawiano i barwnie malowano (program egzamin ustny).

Dachy szczytowe, strome (ok. 45 ) mają najczęściej konstrukcję krokwiową i gładkie pokrycie trzcinowe lub słomiane. Na kalenicy występują kluczyny zabezpieczające pokrycie dachu przed zerwaniem przez wiatr. Szczyty dachowe są odeskowane pionowo, niekiedy ukośnie i ozdobione sterczynami w postaci śparogów lub pazdurów. Pas nizin nadmorskich obejmuje tereny wydmowe i wzniesienia polodowcowe pokryte lasami sosnowymi pobrzeża zachodniopomorskiego i wschodniopomorskiego oraz obszar delty Wisły, zwany Żuławami Wiślanymi. W osiedlach nadmorskich ludność zajmowała się głównie rybołówstwem. Żuławy, na których występują gleby żyzne (mady), stanowią obszar intensywnego rolnictwa o przewadze upraw’ pszeniczno-jęczmiennych (opinie o programie).

Różnice gospodarcze

Różnice gospodarcze zaznaczają się w budownictwie ludowym. Chałupy nadmorskie (kaszubskie-nadmorskie i zachodniopomorskie) mają wiele cech wspólnych. Chałupy żuławsko-warmińskie wyraźnie się od nich odróżniają.
Chałupy żuławsko-warmińskie szerokofrontowe, półtora- lub dwutraktowe, sytuowano dłuższą ścianą równoległe do drogi. Ściany wykonywano w konstrukcji wieńcowej lub ryglowe, w których wypełnione gliną pola szkieletu - bielono (segregator aktów prawnych).

Najciekawsze na Warmii i na Żuławach są oryginalne, nie spotykane gdzie indziej, chałupy podcieniowe. w których spichlerz wspiera się na dolnej, mieszkalnej kondygnacji domu i na słupach, tworząc przedwejściowy podcień osłaniający sień przed wiatrem, a przedproże przed opadami atmosferycznymi. Pod podcień wjeżdżały wozy i następował załadunek lub wyładunek zboża przez otwór w podłodze spichrza. Można też było wietrzyć i odkurzać ziarno, zsypując je z góry do ustawionych pod otworem pojemników. Czasem podcień był usytuowany od strony szczytowej; częściej dwupołaciowe dachy spichlerza i chałupy przenikały się pod kątem prostym.
Spichrze miały konstrukcję wieńcową lub szkieletową. Niekiedy układ rygli i zastrzałów był bardzo ozdobny (promocja 3 w 1).

Dwupołaciowe dachy kryto trzciną lub słomą, umacniając strzechę w kalenicy koźlinami. Szczyty dachów, na ogół deskowane pionowo, zdobiono wycinając w ząbki dolne końce desek albo nakładano w połowie wysokości szczytu ozdobnie rzeźbioną, poziomą listewkę. Czasem w górnej, nieco nadwieszonej części szczytu przybijano deski w jedlinkę lub w krosno.