Programowe postawienie hasła

Programowe postawienie hasła formy narodowej potrzebne jest między innymi po to, by móc w sposób świadomy analizować indywidualne potrzeby i warunki swego kraju, przezwyciężając mechaniczne, schematyczne przenoszenie rozwiązań powstałych w innych warunkach, by aktywizować inicjatywę twórców w kierunku jak najbardziej wnikliwego, powiązanego z konkretnym obliczem środowiska i terenu rozwiązania w architekturze zadań socjalistycznego życia (program uprawnienia budowlane na komputer). Alternatywą wypaczonego realizowania hasła narodowej formy architektury socjalistycznej jest nic wyrzeczenie się tego hasła, lecz właściwe, świadome skomentowanie go, szczególnie potrzebne właśnie wobec nader złożonych problemów budownictwa współczesnego.

Bogactwo i różnorodność narodowych form są podstawą zacieśniania więzów i wspólnoty kulturalnej narodów socjalistycznych. Właśnie na tej drodze rozwojowej rozpoczyna się realizacja odległej perspektywy scalenia się kultur narodowych w jedną wspólną kulturę. Ten proces, przewidywany i postulowany przez marksizm, wymaga długotrwałego okresu rozwijania i szerokiego obcowania wzajemnego poszczególnych kultur narodowych (program uprawnienia budowlane na ANDROID). „Trzeba dać możność kulturom narodowym rozwinąć się i ujawnić wszechstronnie wszystkie swe możliwości - mówił Stalin - żeby stworzyć warunki stopienia się ich w jedną wspólną kulturę z jednym wspólnym językiem w okresie zwycięstwa socjalizmu na całym świecie (uprawnienia budowlane). Rozkwit narodowych w formie i socjalistycznych w treści kultur w warunkach dyktatury proletariatu w jednym kraju dla stopienia się ich w jedną ogólną socjalistyczną (zarówno w formie, jak i w treści) kulturę z jednym wspólnym językiem, gdy proletariat zwycięży na całym świecie i socjalizm przeniknie w życie codzienne - na tym właśnie polega dialektyka leninowskiego ujęcia kwestii kultury narodowej (program egzamin ustny).

Przesłanki ideologiczne kultury socjalistycznej

Nowa istota wewnętrzna narodów socjalistycznych cementujących się na gruncie internacjonalistycznej ideologii klasy robotniczej stanowi zarazem i o tym, że zasada narodowej formy architektury socjalistycznej jest głęboko przeciwstawna wszelkiej ekskluzywności narodowej, wszelkim zaściankowym tendencjom odgradzania się od innych narodów i kultur. Architektura narodów, dążąc do wypracowania indywidualnych rysów w każdej republice związkowej, rozwija się na zasadzie ścisłego współdziałania i wzajemnego wzbogacenia się kultur narodowych. Na tym tle właśnie, na gruncie przejmowania najwyższych osiągnięć każdego narodu i gromadzenia ich we wspólnej skarbnicy, odbywa się podnoszenie tych osiągnięć do znaczenia ogólnoludzkich (opinie o programie).

Podobnie ogromnym pietyzmem architektura socjalistyczna otacza szczytowe osiągnięcia światowej kultury architektonicznej, z których czerpie pełną ręką. Nic, co prawdziwie postępowe, ludowe, humanistyczne w zdobyczach kulturalnych odległych nieraz środowisk, nie jest obce narodom socjalistycznym przejmującym najlepsze wartości kultury ogólnoludzkiej (segregator aktów prawnych).

Zasada twórczego, krytycznego wyzyskania dziedzictwa, charakterystyczna dla kultury i architektury socjalistycznej, rzutuje na rozwiązania problemu dziedzictwa materialnego w toku przebudowy miast historycznych, co szczegółowo zanalizowane zostanie w rozdziałach następnych. Nowy ustrój miasta, stwarzający gospodarcze przesłanki planowej zabudowy i harmonijnego rozwoju dzieł starej i nowej architektury, sprzyja realizacji jedności kompozycyjnej całego organizmu włącznie z jego zabytkowymi fragmentami. Zarazem przesłanki ideologiczne kultury socjalistycznej czynią głęboko obcą urbanistyce socjalistycznej koncepcję podziału miasta na stare i nowe.

Oczywiście i w praktyce odbudowy oraz przebudowy miast socjalistycznych pojęcie zabytku nie zawsze ogranicza się do oddzielnie wziętej budowli. Niewielkie skupiska wysokiej klasy zabytków, w których historycznie nawarstwiło się wzajemne ustosunkowanie poszczególnych budowli, stają się nieraz rezerwatami historycznymi, tj. terenami, w których względy historyczno-artystyczne i konserwatorskie są momentami decydującymi (co nie wyłącza możliwości twórczego potraktowania zadań odbudowy), a pozostałe zadania sztuki architektonicznej przystosowują się do ich supremacji (promocja 3 w 1).