Co to jest sieć gazowa?

Sieć gazowa to system infrastruktury technicznej służący do transportu i dystrybucji gazu ziemnego lub innych gazów palnych (np. biogazu, LPG) od źródeł dostaw (np. gazociągów przesyłowych, terminali LNG) do odbiorców końcowych, takich jak gospodarstwa domowe, przemysł i elektrownie. Sieć gazowa dzieli się na kilka głównych segmentów (segregator na egzamin ustny - pytania i opracowane odpowiedzi).

Sieć przesyłowa

Sieć przesyłowa gazu to infrastruktura techniczna służąca do transportu gazu ziemnego na duże odległości, od źródeł dostaw (np. terminali LNG, złóż gazowych, interkonektorów międzynarodowych) do sieci dystrybucyjnej oraz dużych odbiorców przemysłowych.

Gazociągi wysokiego ciśnienia pracują pod ciśnieniem powyżej 1,6 MPa. Są wykonane ze stali, co zapewnia wytrzymałość na wysokie ciśnienia. Transportują duże ilości gazu ziemnego na setki lub nawet tysiące kilometrów. Tłocznie gazu utrzymują odpowiednie ciśnienie gazu w rurociągach. Zlokalizowane w strategicznych punktach sieci. Podnoszą ciśnienie gazu, aby mógł on pokonywać duże odległości. Stacje pomiarowo-redukcyjne kontrolują ilość przesyłanego gazu oraz jego ciśnienie. Zapewniają bezpieczne przejście gazu z sieci przesyłowej do sieci dystrybucyjnej lub magazynów gazu. Magazyny gazu umożliwiają przechowywanie gazu w okresach mniejszego zużycia. Często są to podziemne zbiorniki (np. kawerny solne, złoża wyeksploatowanego gazu).

Interkonektory międzysystemowe połączenia międzynarodowe umożliwiające handel gazem między krajami. Przykładem jest Baltic Pipe, który transportuje gaz z Norwegii do Polski (program TESTY UPRAWNIENIA BUDOWLANE - wersja na komputer). Główną funkcją sieci przesyłowej jest transport gazu ziemnego na duże odległości od źródeł wydobycia do odbiorców. Sieć przesyłowa odpowiada za strategiczne zarządzanie przepływem gazu. Obsługa dużych odbiorców przemysłowych np. elektrowni gazowych, zakładów chemicznych. Integracja z międzynarodowymi rynkami gazu umożliwia import i eksport gazu.

Sieć dystrybucyjna

Sieć dystrybucyjna gazu to system infrastruktury służący do rozprowadzania gazu ziemnego od sieci przesyłowej do odbiorców końcowych, takich jak gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i zakłady przemysłowe. Jest to ostatni etap dostawy gazu przed jego użytkowaniem (segregator aktów prawnych).

Gazociągi dystrybucyjne pracują pod średnim i niskim ciśnieniem. Wykonane z rur stalowych lub polietylenowych (PE), które są odporne na korozję. Ich zadaniem jest transport gazu z sieci przesyłowej do poszczególnych odbiorców. Stacje redukcyjno-pomiarowe obniżają ciśnienie gazu do poziomu wymaganego przez odbiorców. Kontrolują ilość przesyłanego gazu. Sieć dystrybucyjna dzieli się ze względu na ciśnienie. Średniociśnieniowe (0,1 MPa - 1,6 MPa) transportują gaz w obrębie miast i gmin. Zasilają większe odbiorniki przemysłowe oraz stacje redukcyjne niskiego ciśnienia. Niskociśnieniowe (poniżej 0,1 MPa) zasilają gospodarstwa domowe i małe firmy. Obsługują urządzenia gazowe, takie jak kuchenki, piece i kotły.

Instalacje odbiorcze

Instalacje odbiorcze gazu to systemy, które dostarczają gaz ziemny z sieci dystrybucyjnej do końcowych odbiorców gospodarstw domowych, firm, zakładów przemysłowych czy elektrociepłowni. Składają się z przyłączy gazowych, wewnętrznych instalacji gazowych oraz urządzeń odbiorczych (uprawnienia budowlane).

Przyłącze gazowe łączy budynek z siecią dystrybucyjną gazu. Składa się z rury doprowadzającej gaz do punktu pomiarowego. Kończy się zaworem głównym i licznikiem gazu. Instalacja wewnętrzna składa się z rur gazowych wewnątrz budynku. Transportuje gaz do urządzeń odbiorczych, takich jak kuchenki, piece, kotły grzewcze. Instalacja musi spełniać normy techniczne i być zgodna z przepisami (np. PN-EN 1775). Każda instalacja musi być projektowana i montowana przez uprawnionego instalatora gazowego.

Próba szczelności gazociągu

Gazociąg należy poddać ponownej próbie szczelności w następujących sytuacjach. Po wykonaniu nowej instalacji każda nowa instalacja gazowa przed oddaniem do użytku musi przejść próbę szczelności. Po modernizacji lub remoncie jeśli dokonano zmian w istniejącej instalacji gazowej (np. wymiana rur, łączeń, zaworów), konieczne jest przeprowadzenie próby szczelności. Po dłuższym okresie wyłączenia z eksploatacji jeśli gazociąg nie był używany przez dłuższy czas (np. kilka miesięcy lub lat), należy sprawdzić jego szczelność przed ponownym uruchomieniem (program egzamin ustny).

Po wykryciu nieszczelności w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia wycieku gazu, po naprawie instalacji konieczne jest przeprowadzenie próby szczelności. Okresowe badania kontrolne w zależności od przepisów krajowych i norm (np. PN-EN 1775, PN-M-34507), niektóre instalacje (np. przemysłowe) mogą wymagać regularnych prób szczelności zgodnie z harmonogramem przeglądów technicznych. Zmiana rodzaju gazu jeśli następuje zmiana medium (np. przejście z gazu ziemnego na propan-butan), zalecana jest próba szczelności przed ponownym uruchomieniem (program TESTY UPRAWNIENIA BUDOWLANE - aplikacja na telefon).

Zespół gazowy na przyłączu

Zespół gazowy na przyłączu to element instalacji gazowej, który znajduje się na granicy sieci gazowej i instalacji odbiorcy. Jego główną funkcją jest regulacja ciśnienia gazu oraz zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania. Instalację zespołu gazowego powinien wykonać uprawniony gazownik zgodnie z obowiązującymi normami. Regularne przeglądy techniczne zapewniają bezpieczeństwo i niezawodność działania. W razie wycieku gazu lub awarii należy natychmiast zamknąć zawór główny i wezwać pogotowie gazowe (opinie o programie).

Do głównych elementów zespołu gazowego zaliczymy przede wszystkim zawór główny odcinający, który umożliwia ręczne zamknięcie dopływu gazu. Filtr gazu usuwa zanieczyszczenia mechaniczne, które mogłyby uszkodzić instalację. Reduktor ciśnienia obniża ciśnienie gazu do wymaganego poziomu (np. z średniego na niskie ciśnienie). Zabezpieczenie przeciążeniowe chroni instalację przed nadmiernym wzrostem ciśnienia. Gazomierz mierzy ilość zużywanego gazu. Zawór bezpieczeństwa otwiera się w przypadku nadmiernego wzrostu ciśnienia, zapobiegając uszkodzeniom instalacji.