Drewno i materiały

Drewno i materiały zawierające celulozę wykazują dużą spoistość, wskutek czego zjawisko pęcznienia jest ograniczone. Następstwem specyficznej mikroskopowej i submikroskopowej struktury jest różnorodność pęcznienia drewna w kierunku podłużnym, promieniowym i stycznym; zjawisko to określa się mianem anizotropii pęcznienia drewna. Zmiany w kierunku równoległym do przebiegu włókien są nieznaczne (w praktyce pomija się je); zmiany w kierunku promieniowym są duże: największe zmiany występują w kierunku stycznym (program uprawnienia budowlane na komputer).

Drewno świeżo ścięte zawiera dużą ilość wody. Przy wysychaniu drewna odparowuje przede wszystkim woda wolna; wilgotność i ciężar drewna zmniejszają się, nie zmniejszają się natomiast jego wymiary. W czasie odparowywania wody wolnej drewno nie kurczy się; kurczenie się występuje dopiero po przekroczeniu punktu nasycenia włókien. Kurczenie się drewna jest to zjawisko polegające na zmniejszaniu się wymiarów liniowych i objętości drewna na skutek odparowywania wody owiązanej z błoną komórkową.

Przy chłonięciu wody lub pary wodnej z otoczenia przebieg zjawisk jest odwrotny. Pęcznienie drewna polega na zwiększaniu się wymiarów i objętości drewna na skutek wnikania wody w submikroskopowe przestrzenie drewna. Suche drewno pobierając wodę z otoczenia zwiększa swe wymiary i objętość dopóty, dopóki błony komórkowe chłoną wodę i wskutek tego pęcznieją; pobierana w ten sposób woda nosi nazwę wody związanej albo wody imbibicyjnej (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Po przekroczeniu granicy chłonności błon komórkowych, określanej mianem punktu nasycenia włókien, drewno może wprawdzie wchłaniać w dalszym ciągu wodę (nie parę wodną), lecz nie zwiększa już swej objętości. Wchłaniana woda wypełnia mikroskopowe i makroskopowe pory drewna; jest to woda wolna. Punkt nasycenia włókien leży - zależnie od gatunku drewna - między 22 a 35% wilgotności. Punkt nasycenia włókien określa maksymalną ilość wody imbibicyjnej. jaką może wchłonąć pęczniejąca substancja drzewna (uprawnienia budowlane).
Zewnętrzne warstwy drewna szybko chłoną parę wodną z powietrza i szybko pęcznieją.

Warstwy wewnętrzne

Warstwy wewnętrzne pęcznieją wolniej, gdyż przenikanie pary wodnej lub wody przez dyfuzję w głąb drewna odbywa się powoli. W chwili gdy zewnętrzne warstwy drewna wykazują wilgotność odpowiadającą stanowi nasycenia włókien i są całkowicie spęczniałe, warstwy wewnętrzne wykazują niedobór wilgoci i w dalszym ciągu pęcznieją. Proces pęcznienia kończy się wówczas, gdy środkowe warstwy drewna osiągną punkt nasycenia włókien. W związku z tym pęcznienie wielkowymiarowych brył drewna na powietrzu jest procesem długotrwałym (program egzamin ustny).

W drewnie zanurzonym w wodzie, zwłaszcza w bryłach drewna o dużych wymiarach, proces pęcznienia nie jest ograniczony wilgotnością odpowiadającą punktowi nasycenia włókien, lecz trwa jeszcze w przedziale od 30 do 50% wilgotności (opinie o programie). Tłumaczy się to tym, że zewnętrzne, stykające się z wodą warstwy drewna po osiągnięciu punktu nasycenia włókien dalej wchłaniają wodę (woda wolna). Wskutek tego średnia wilgotność drewna przekracza punkt nasycenia włókien, mimo że wewnętrzne warstwy nie osiągnęły go jeszcze i w dalszym ciągu pęcznieją. Średnia wilgotność drewna pęczniejącego w powietrzu (adsorpcja pary wodnej) nie może przekroczyć punktu nasycenia włókien, natomiast pęcznienie drewna zanurzonego w wodzie może trwać, mimo że średnia wilgotność drewna już go przekroczyła (segregator aktów prawnych).

Zjawisko to, występujące tym wyraźniej, im większe są wymiary zanurzonego w wodzie drewna, powoduje pozorne przesunięcie pęcznienia do przedziału wilgotności leżącego powyżej punktu nasycenia włókien. Na odwrót, wielkowymiarowe sortymenty zaczynają się kurczyć przy średnich wilgotnościach wyższych od wilgotności krytycznej. Zjawisko to jest następstwem nierównomiernego wysychania; zewnętrzne warstwy drewna są już wyschnięte, gdy wewnętrzne warstwy nie zaczęły jeszcze wysychać.

Zjawisko kurczenia się i pęcznienia drewna jest związane z micelarną budową błony komórkowej. Wchłanianie wody i pęcznienie drewna odbywa się intermicelarnie to znaczy, że woda wkracza nie do wnętrza micel, lecz między micele. powodując ich rozsunięcie (promocja 3 w 1)..