Dziedzina racjonalnego budownictwa

Nasza wieś była w przeważającej większości pozbawiona urządzeń, na skutek czego wszelkie postępowe dążenia w dziedzinie racjonalnego budownictwa były skazane na niepowodzenie. System zabudowy zagród budynkami zespolonymi (pod jednym dachem) występował najczęściej u biednych a nawet średniorolnych chłopów (program uprawnienia budowlane na komputer).

Budynki były przeważnie wznoszone bez projektów i w oparciu różnorodne materiały budowlane, przeważnie pochodzenia miejscowego. Ogólnie w ówczesnym czasie zaznaczył się już silnie upadek rzemiosła budowlanego, co wpłynęło również na upadek twórczości ludowej w dziedzinie budownictwa. Cały wysiłek i pomysłowość zostały skierowane na obniżkę kosztów budowy. Drobne gospodarstwa rolne były przeciążone kapitałem budowlanym, a środki materialne, jakimi rozporządzał przeciętny chłop, nie pozwalały w pełni stosować metod materiałów budowlanych używanych w budownictwie miejskim (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Przeprowadzone w ówczesnym okresie badania ustaliły, że kapitał budowlany w gospodarstwie małorolnym powinien zamykać się w granicach 33-50% wartości gruntu posiadanego przez chłopa lub 25-40% wartości całego gospodarstwa, a więc gruntu i zabudowań łącznie z inwentarzem żywym i martwym. W świetle tych badań okazało się, że najmniejsze gospodarstwa były tak przeciążone kapitałem budowlanym, iż przekraczał on bardzo często wartość gruntu i sięgał ponad 100% zamiast dopuszczalnych ekonomicznie 50% (uprawnienia budowlane).
Szukano więc wyjścia z tej sytuacji w dwóch kierunkach:
- ograniczając ilość i wielkość zabudowań do niezbędnego minimum,
- wykonując założony program budownictwa przy użyciu najtańszych materiałów budowlanych.

Zastosowanie pierwszego kierunku prowadziło w praktyce do ograniczenia potrzeb, a tym samym do pogorszenia warunków, w jakich miało pracować dane gospodarstwo. Drugi kierunek był bardziej słuszny, jeśli nie jedyny w swoim rodzaju. Poszukiwania nowych metod i najtańszych rozwiązań konstrukcyjno- materiałowych uzasadnione były faktem, że ponad 70% drobnych gospodarstw rolnych stanowiły gospodarstwa poniżej 5 hektarów (program egzamin ustny).

Architektura i budownictwo dworkowe

Z gospodarstw tych żyło ok. 2 200 000 rodzin, co w procentowym przeliczeniu stanowiło połowę ówczesnego zaludnienia kraju. Obok rozwiązania palących potrzeb mieszkaniowych wymagających radykalnej poprawy szukano również możliwości poprawy stanu budynków inwentarskich i gospodarczych. Zaniedbany bowiem stan techniczny budynków gospodarczych i inwentarskich uniemożliwiał zwiększenie produkcji rolnej i zwierzęcej, groził zwiększeniem śmiertelności u zwierząt, powodując przez to znaczne straty w gospodarstwach rolnych (opinie o programie).

Biorąc pod uwagę fakt, że Polska liczyła w ówczesnym okresie około 4 milionów gospodarstw rolnych ogółem, zwiększenie wydajności produkcji rolnej o kilka nawet procent stanowiło wielki społeczny problem. Gwarancją zakładanego wzrostu produkcji miały być ulepszone i unowocześnione budynki produkcyjne (segregator aktów prawnych). Niestety w latach międzywojennych stosunki gospodarcze i społeczne nie pozwoliły na realizację tych zamierzeń. Budownictwo folwarczne w okresie międzywojennym przechodziło - dzięki pewnej stabilizacji gospodarczej w latach 1923-27 - krótki okres rozwoju. Na ogół jednak istniejące stare budynki gospodarcze i inwentarskie przeważnie tylko remontowano lub przebudowywano, przystosowując je do zmiany aktualnych kierunków produkcyjnych uzależnionych od koniunktury gospodarczej.

Należy wspomnieć, iż w tym okresie architektura i budownictwo dworkowe przestało się rozwijać. Budownictwo mieszkaniowe dla służby folwarcznej było nadal ubogie i ściśle funkcjonalne o bardzo ograniczonym programie użytkowym. W gospodarstwach obszarniczych wznoszono sporadycznie nieliczne nowe budynki inwentarskie i gospodarcze, według publikowanych wzorów krajowych lub zagranicznych.

Oddzielne zagadnienie w okresie międzywojennym stanowiło budownictwo realizowane na wsi przez czynniki państwowe, samorządowe lub społeczne. Podjęta została akcja odbudowy wsi po zniszczeniach wojennych. Opracowano serie projektów budynków mieszkalnych, inwentarskich i gospodarczych (promocja 3 w 1).