Elementy próbne

Kostki pielęgnowane są w warunkach możliwie podobnych do warunków istniejących w konstrukcji rzeczywistej. Nawet wówczas efekty temperatury i wilgotności nie będą takie same w kostce, jak i w stosunkowo dużej masie betonu. Z tego względu pożądane jest stosowanie elementów próbnych o dużych wymiarach. Wiek, w jakim próbki kontrolne są badane, zależy od tego, jakie wiadomości są potrzebne. Wykonuje się także próbki normowe badane w określonym wieku, na ogół po 28 dniach, z dodatkowymi badaniami w wieku 3 i 7 dni. Elementy próbne do różnych celów specjalnych omawiane są w odpowiednich zaleceniach i instrukcjach (program uprawnienia budowlane na komputer).

Przy badaniu wytrzymałości na ściskanie kostka umieszczana jest tak, że jej odlewane powierzchnie kontaktują się z płytami maszyny wytrzymałościowej, tzn. pozycja kostki w chwili obciążania obrócona jest o kąt prosty w stosunku do pozycji betonowania. Według normy BS 1881: 1970 obciążenie działające na kostkę należy przykładać z prędkością 15 MN/m* • min. Ze względu na nieliniowość zależności między odkształceniami i naprężeniami w betonie prędkość wzrostu odkształceń musi być stopniowo zwiększana w miarę zbliżania się momentu zniszczenia, tzn. zwiększona musi zostać prędkość ruchu głowicy maszyny wytrzymałościowej (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Zrealizować to można jedynie w maszynie sterowanej hydraulicznie. Wytrzymałość przy zgnieceniu próbki podaje się zwykle z dokładnością do 0,5 MN/m². Większa „dokładność” jest zazwyczaj tylko pozorna (uprawnienia budowlane).

Formy papierowe

Walec normowy ma średnicę 6 cali i długość 12 cali (lub odpowiednio ok. 150 i 300 mm). Walec betonowany jest w formie stalowej lub żeliwnej, najlepiej z przymocowaną podstawą. Czasem stosowane są formy tekturowe jednorazowego użytku, dają one jednak pozorne obniżenie wytrzymałości rzędu kilku procent, prawdopodobnie na skutek rozszerzenia się formy w czasie wiązania (program egzamin ustny). Formy papierowe i metalowe omówione są w normie ASTM 470-71 T. Próbki walcowe wykonywane są podobnie jak próbki kostkowe, lecz zagęszczanie następuje w 3 warstwach przy użyciu półkoliście zakończonego pręta średnicy 16 mm lub też w 2 warstwach przy użyciu wibratora wgłębnego. Szczegóły postępowania podane są w normie ASTM C 192-69. Zatarta packą górna powierzchnia próbki nie jest dostatecznie gładka dla badań wytrzymałościowych i wymaga dalszego przygotowania. Stanowi to największą niedogodność przy normalnym stosowaniu tego typu próbki (opinie o programie).

W celu rozwiązania wspomnianego problemu Thaulow zaproponował odmienny sposób betonowania walców w specjalnej formie, składającej się z cylindra, pierścienia z rączką, płyt górnej dolnej oraz jarzma. Po przymocowaniu pierścienia cylinder zostaje wypełniony betonem i beton jest normalnie zagęszczany (segregator aktów prawnych). Następnie cylinder umieszczony zostaje na drewnianej podstawie (kołki w płycie dolnej zostają wciśnięte w drewno) i beton jest dalej zagęszczany przez swobodne spadanie rączki, która uderza w bok formy; przepisana liczba takich uderzeń zależna jest od charakterystycznego dla danego betonu opadu stożka. Po zakończeniu zagęszczania pierścień zostaje odjęty, nadmiar betonu ścięty, po czym górna płyta zostaje wprowadzona na miejsce przez wykonywanie ruchów ślizgających

; obrotowych. Płytę zabezpiecza się za pcmocą jarzma, a próbka zostaje umieszczona w pozycji poziomej, szczeliną do góry oraz lekko obstukana w celu zapewnienia dobrego kontaktu między bekonem i płytami czołowymi. W wyniku przebiegu wiązania w pozycji poziomej obie czołowe powierzchnie próbki są płaskie i prostopadłe do osi cylindra, tzn. właściwe dla badań na ściskanie (promocja 3 w 1). Wydzielanie mleczka cementowego (bleeding) mogłoby wpływać głównie na obszary pod szczeliną formy i ma w związku z tym niewielki wpływ na wytrzymałość na ściskanie. Thaulow stwierdził, że metoda ta daje wyniki godne zaufania, jednak przeprowadzone przez Bloema próby na walcach betonowanych w pozycji poziomej wykazały 15% spadku wytrzymałości w porównaniu z walcami betonowanymi w sposób normowy.