Faza szklista

Realizacja tej tendencji nie jest łatwa do pogodzenia z wymaganiami hutników w odniesieniu do rozplanowania obiektów technologicznych w bezpośrednim sąsiedztwie wielkiego pieca. Są jednak przykłady, że w dużym, pracującym kombinacie hutniczym dokonywano istotnej przebudowy, polegającej na likwidacji zbyt odległej instalacji granulacyjnej i na przeniesieniu jej w bezpośrednie sąsiedztwo wielkiego pieca (program uprawnienia budowlane na komputer).

W warunkach masowej wielkoprzemysłowej produkcji pełne zeszklenie całej masy żużla nie jest praktycznie możliwe. Granulowany żużel wielkopiecowy jest więc zawsze w pewnej części wykrystalizowany i w całej swej masie nie stanowi fazy szklistej. Interesująca jest propozycja technologów radzieckich, aby jako wskaźnik przydatności granulowanego żużla wielkopiecowego do produkcji cementu hutniczego uznać iloczyn modułu zasadowości i procentowej zawartości szkła w żużlu (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Wskaźnik ten kojarzy w jednym liczbowym wyrażeniu zarówno wpływ składu chemicznego, jak i stanu fizycznego żużla na jego utajone właściwości hydrauliczne.

Zawartość szkła jest korzystną, ale nie decydującą cechą o dobrych hydraulicznych właściwościach żużli. Jak wykazały badania Salacolu, Lochera i Tanaki, dobrą aktywność hydrauliczną mają szkła zasadowe o składzie 49-51% CaO, 31-r-33% Si02, 16-19% Al2Os (uprawnienia budowlane). W układzie C - A - S leżą one na pograniczu pól gelenitu i belitu. Bardzo dobre wytrzymałości w mieszaninie z klinkierem dają szkła o takim składzie, zawierające dodatkowo 5% MgO. Ze składników szkła żużlowego szczególnie dużą rolę odgrywają kationy Ca2+ i Al3+. Pierwszy zwiększa stopień polimeryzacji grup Si04-4, a drugi zwiększając swoją liczbę koordynacyjną z 4 do 6 wpływa silnie na właściwości żużli.

Prowadzone szerokim frontem w wielu krajach badania pozwoliły stwierdzić, że hydratacja cementów hutniczych prowadzi do powstania takich samych produktów jak hydratacja cementu portlandzkiego. Reszta tlenku glinu prawdopodobnie wydziela się w postaci Al(OH)3, który - podobnie jak w przypadku cementu glinowego przyczynia się do uzyskania wytrzymałości. Dlatego żużel przeznaczony do aktywowania siarczanowego powinien zawierać zwiększoną zawartość A1203 (program egzamin ustny).

Technologia produkcji cementu hutniczego

Granulowany żużel wielkopiecowy aktywowany siarczanem stanowi hydrauliczny materiał (wiążący cement siarczanowy lub żużlowo-gipsowy; cement sursulfate; supersulfated cement; sulfatnoszłakowyj cemient; Sulfathiittenzement), który po zarobieniu wodą daje zaczyn o pH = 12. Cement ten odznacza się dużą odpornością na niszczące działanie wód zawierających jony SO/’, ale z uwagi na jego małą odporność na ścieranie i silnie zaakcentowane pełzanie (nieodwracalne odkształcenia pod obciążeniem mechanicznym) jego produkcja jest raczej niewielka i ulega zmniejszaniu.
Normy różnych krajów przewidują na ogół po kilka gatunków (marek) cementu hutniczego, które różnią się między sobą zarówno zawartością granulowanego żużla wielkopiecowego aktywowanego alkalicznie różnymi ilościami domielonego klinkieru portlandzkiego, jak i normowymi wytrzymałościami (opinie o programie).

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) w dążeniu do powszechnego ujednolicenia cementów hutniczych proponuje ich klasyfikację na trzy odmiany różniące się między sobą stosunkami wagowymi żużla i klinkieru.
Podobnie jak w przypadku cementów pucolanowych, tak samo i w odniesieniu do cementów hutniczych trzeba podkreślić ekonomiczne znaczenie ich produkcji i użytkowania. Oszczędność energii cieplnej jest przy produkcji cementu hutniczego oczywista i tym większa, im więcej żużla cement zawiera (segregator aktów prawnych).
Technologia produkcji cementu hutniczego jest w znacznej mierze określana przez metodę granulowania żużla.

Żużel granulowany na mokro zawiera bowiem nieraz do 30% wody, toteż wspólne mielenie klinkieru i żużla musi być poprzedzone suszeniem tego ostatniego.
Suszenie granulowanego na mokro żużla wielkopiecowego musi być prowadzone intensywnie, ponieważ materiał ten ma często postać gąbczastą i część pobranej w czasie granulacji wody zawiera się w wewnętrznych kawernach (pęcherzykach) pozbawionych komunikacji z otoczeniem (promocja 3 w 1).