Gips murarski

Otrzymany produkt łączy się chciwie z wodą, po czym tężeje i stopniowo twardnieje, zwiększa nieco swą objętość, nagrzewając się i zmieniając ponownie w dwuwodny siarczan wapnia (program uprawnienia budowlane na komputer).
W zależności od stopnia temperatury nagrzania (120 do 170°), wypalenia lub wyprażenia kamieni gipsowych, ich właściwości chemicznych i fizycznych, zabarwienia i stopnia przemiału, rozróżnia się następujące rodzaje gipsu palonego:
a) gips murarski, stosowany do robót murarskich i zwyczajnych wypraw oraz do odlewów w blokach;
b) gips sztukatorski, używany do wyższego gatunku wypraw, do wypraw szlachetnych oraz do formowania gzymsów i prostszych sztukaterii;
c) gips modelowy, używany do modeli i trudniejszych robót sztuka torskich, wreszcie
d) gips alabastrowy, stosowany na szczególnie ładne ozdoby i do robót rzeźbiarskich (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Gips murarski ma najgrubszy przemiał (50% pozostaje na sicie o 900 oczkach na 1 cm2), gips sztukatorski ma tę pozostałość o wielkości 30%, gips modelowy - 10%, zaś gips alabastrowy - tylko 5%. Ciężar 1 m3 gipsu swobodnie przesianego wynosi 650 - 850 kg, zaś ubitego w zbiornikach dochodzi do 1500 kg. Ciężar właściwy wynosi 2,68. Czas wiązania gipsu palonego z wodą zaczyna się od 5 minut, a kończy po upływie 20 do 30 minut (uprawnienia budowlane).
Wytrzymałość gipsu badamy na zaczynie o stosunku mieszaniny: 2 części gipsu i 1 część wody (wagowo). W handlu znajduje się gips, podobnie jak cement, w workach papierowych o wadze 50 kg brutto.

Zaprawę gipsową przyrządzamy sypiąc gips do wody, nie wolno natomiast wlewać wody do gipsu. Najmniejsza ilość wody wynosi 10% wagowo. Średnio dajemy 20% wody. Przy 40% wody mamy gips porowaty. Można przyjąć, że z 8 części gipsu i z 5 części wody otrzymuje się objętościowo 6 części ciasta gipsowego (program egzamin ustny).
W celu przyśpieszenia twardnienia gipsu można wyroby suszyć, jednak nigdy w temperaturze przekraczającej + 50°.
Wspominane wyżej pęcznienie gipsu przy wiązaniu, o 1% w stosunku do objętości ciasta, jest korzystne dla dokładnego wypełnienia form odlewów gipsowych.

Żwir lub tłuczeń

Do wypraw szlachetnych i do sztucznego kamienia stosuje się piasek naturalny i grysy kamienne. Do betonu zwyczajnego, stosowanego często jako materiał pomocniczy używa się żwiru i tłucznia. Dokładne poznanie własności kruszyw naturalnych jest więc z tych względów koniecznie potrzebne (opinie o programie).
Według normy PN/B-196 nazwą kruszywa oznaczamy wszystkie razem wzięte okruchowe materiały kamienne wchodzące w skład betonu, a więc piasek i żwir (kruszywa naturalne), grysik i tłuczeń (kruszywa sztuczne) oraz wszelkie mieszaniny tych materiałów.

Za żwir lub tłuczeń należy uważać ziarna pozostające na sicie tkanym o prześwicie 2 mm.
Kruszywo do betonu, raw lub sztucznego kamienia powinno zawierać ziarna o rozmaitych wielkościach, a w szczególności - ziarna piasku i grysiku wielkości do 2 mm oraz - żwir lub tłuczeń.
Stosunek ilościowy poszczególnych wielkości ziarn czyli uziarnienie kruszywa, wchodzącego w skład betonu i zapraw, powinien być odpowiednio tak dobrany, ażeby kruszywo czyniło zadość w możliwie najwyższym stopniu następującym głównym warunkom:
a) aby nie zawierało nadmiernej ilości przestrzeni wolnych (warunek zwartości),
b) aby beton lub zaprawy wykonane z tego kruszywa osiągały dostateczną ciekłość przy możliwie małej ilości wody (warunek ciekłości),
c) aby beton lub zaprawa były zawiesiste i lepkie (warunek urabialności) (segregator aktów prawnych).

Uziarnienie kruszywa badamy przy pomocy krzywej przesiewu. Można ją narysować po wykonaniu próby przesiewu kruszywa przez sita.
Próba ta jest obecnie tak znana wśród techników budowlanych, że nie będziemy jej tu opisywać.

Na małych budowach i małych betoniarkach przesiewamy kruszywo ręcznie, na większych zaś budowach i w wytwórniach grysiku - mechanicznie za pomocą sit bębnowych  lub wibracyjnych. Zbyt duże ziarna rozdrabniamy na łamaczach (promocja 3 w 1).