Główne zjawiska

Główne zjawiska - zagęszczenie zabudowy śródmieścia, odsuwanie zaniedbanych przedmieść, parcelacja zieleni miejskiej odbywały się w Warszawie z niesłabnącym nasileniem i po r. 1918, w ciągu całego niemal międzywojennego dwudziestolecia (program uprawnienia budowlane na komputer).

Potęgował się kontrast centrum i peryferii. W Warszawie słynącej ze swego rzekomego europejskiego poloru przeszło połowa nieruchomości pozbawiona była kanalizacji, a 40% domów - wodociągów. Rozkład założeń historycznych trwał nadal. Arystokratyczni właściciele pozostałych jeszcze masywów zielonych na Skarpie - Frascati i Dynasów - sprzedawali spekulantom swe ogrody, które stały się natychmiast przedmiotem parcelacji i chaotycznej, kosmopolitycznej zabudowy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Petersburg XIX w. rozwijał się stosunkowo w lepszych warunkach będąc stolicą silnego jeszcze cesarstwa. Jednakże i na tym mieście, w którym absolutna władza carska stanęła na straży względnej dyscypliny urbanistycznej, ustrój niesprawiedliwości i chaosu wycisnął ciężkie piętno. Bezplanowe budownictwo kapitalistyczne zamknęło śródmieście zwartym pierścieniem zakładów przemysłowych, uniemożliwiającym jego wzrost i po dziś dzień stanowiącym główną trudność przebudowy Leningradu (uprawnienia budowlane). Za tym pierścieniem wyrosły robotnicze przedmieścia, tereny, które nie zostały objęte subtelnym kunsztem petersburskich artystów, na które nie rozprzestrzeniała się nić kompozycyjnych tradycji.

Centrum zabudowało się intensywnie. Na Prospekcie Newskim marnotrawni następcy Rossicgo i Woronichina wystawili w tym czasie wielopiętrowe eklektyczne czynszówki i domy towarowe starannie wyprowadzając wieżyczki i akcenty narożne na linię regulacyjną zabudowy tak, by umieszczone na nich reklamy i emblematy firm widniały z daleka we wzdłużnych perpektywach (program egzamin ustny).

Struktura przestrzegana

W ten sposób misterna struktura Newskiego z niepodzielnie dominującą wieżą Admiralicji, struktura przestrzegana i doskonalona przez trzy pokolenia mistrzów klasycyzmu, została niefrasobliwie przekreślona’. Obszerną przestrzeń ujętą przez kompleks Admiralicji wypełniły szpetne czynszówki wnosząc piętno eklektycznej brzydoty w przestrzeń Newy, zdegradowała się dyscyplina gabarytowa i poziom architektoniczny zabudowy Wybrzeża Pałacowego (opinie o programie).

Następuje głęboki upadek formy architektonicznej. Poszukiwania rzekomego „stylu rosyjskiego przez wskrzeszanie przedpiotrowskich detali i zdobnictwa na wielkich budowlach nowoczesnych, a zarazem eklektyczna mieszanina wszystkich stylów od romańszczyzny do baroku, od maurytańskiego do chińszczyzny - wszystko to znamionuje utratę istotnej i twórczej ciągłości historycznej związanej z potrzebami swego czasu. W Polsce galwanizowanie kolejno neorenesansu, neogotyku i neoromańszczyzny doprowadza wreszcie do podobnego wyniku. Zjawiska te odzwierciedlają zarówno przekształcanie się twórczości architektonicznej w towar, jak i pustkę moralną dzieł architektonicznych (segregator aktów prawnych).

Wyczuwają to architekci współcześni. Na drugim zjeździe architektów rosyjskich w r. 1895 przewodniczący Bykowski objaśnia „beztreściwy eklektyzm współczesnej architektury „nie dość głębokim przestudiowaniem architektury przeszłości i brakiem w życiu społecznym jednoczących idei. W dziesięć lat później podobna, nadzwyczaj trafna diagnoza pada z ust Ekielskiego, który na łamach krakowskiego „Architekta" pisze: „Że coś w Europie nie jest dobrze, to przyczyną tego stanu rzeczy jest zupełny brak idei przewodnich ogarniających całą ludzkość i przez nią z naciskiem i siłą popieranych, dla których potrzebna byłaby nowa forma architektury (promocja 3 w 1).

Na przełomie wieków w okresie rosnących powiązań międzynarodowych kapitału i dalszej izolacji klasy panującej od własnego narodu - bujnie rozplenia się kosmopolityczna secesja, której programem jest zerwanie z dorobkiem spuścizny klasycznej. Poprzez modernizm już tylko krok stąd do konsekwentnego nihilizmu jednostronnie rozwijającej się architektury konstruktywistycznej i funkcjonalistycznej.