Grunty pęczniejące

Sporządzając wykres ściśliwości gruntu w skali półlogarytmicznej, można go wykorzystać do interpretacji wg Casagrande’a zakresu prekonsolidacji, jakiej grunt podlegał w przeszłości (program uprawnienia budowlane na komputer). Odcinek AB obejmuje część zakresu prekonsolidacji, prosta CD - część zakresu ściśliwości pod obciążeniem powyżej prekonsolidacyjnego; pomiędzy punktami B i C znajduje się punkt F, odpowiadający największej krzywiźnie odcinka BC. Z punktu F prowadzi się styczną FB, poziomą FG i dwusieczną kąta GFH. Punkt E przecięcia się dwusiecznej i prostej CD wyznacza na odciętej wartości maksymalnego obciążenia (w przeszłości geologicznej danego gruntu) (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

W przypadku gruntów przekonsolidowanych lodowcem opisany sposób badania wymaga obciążenia do około 10 MPa, co praktycznie nie jest możliwe. W przypadku gruntów przekonsolidowanych np. wydmą lub nadkładem w dolinie prowadzi się badania do osiągnięcia na wykresie ściśliwości odcinka linii prostej, jak odcinek CD (uprawnienia budowlane). Badanie takie wymaga specjalnych edometrów o zakresie obciążeń ok. 1,6 MPa, a nawet 3,2 MPa. Oczywiście w celu wyznaczenia M₀ i M należy przeprowadzić badania kilku próbek tego samego gruntu, aby móc ustalić wartości na podstawie rachunku prawdopodobieństwa (program egzamin ustny).

Opór ścinania

Do gruntów makroporowatych o strukturze trwałej zalicza się grunty wykazujące i_m < 0,02; o strukturze nietrwałej (zapadowej) są grunty o współczynniku i_m > 0,02. Do badań należy próbki wyjątkowo starannie dopasować do pierścienia i filtrów, gdyż w przeciwnym przypadku można otrzymać duże pozorne osiadania zapadowe. Grunty pęczniejące przygotowuje się do badań również starannie dopasowując próbkę do pierścienia i filtrów edometru; rozpoczyna się badania obciążając grunt stopniami i konsolidując bez zalewania wodą. Po skonsolidowaniu przy nacisku równym przewidywanemu a_p zalewa się edometr wodą i prowadzi się pomiary pęcznienia do czasu ukończenia przyrostu wysokości próbki, następnie próbkę obciąża się jeszcze o jeden lub dwa stopnie obciążenia i odciąża się do zera (opinie o programie).

Na podstawie przeprowadzonych pomiarów sporządza się wykres ściśliwości i pęcznienia, co pozwala wyznaczyć wartość modułu ściśliwości M_a i wskaźnika pęcznienia I_p przy danym naprężeniu w gruncie c_p. Zazwyczaj przeprowadza się badania pęcznienia danego gruntu przy nacisku co pozwala dokładniej określić wskaźniki pęcznienia przy różnych naprężeniach.

Wytrzymałością na ścinanie nazywamy maksymalny opór, jaki stawia ścinany grunt naprężeniu stycznemu w rozpatrywanym punkcie (segregator aktów prawnych). Po pokonaniu oporu ścinania we wszystkich punktach na pewnej powierzchni następuje wzdłuż tej powierzchni poślizg jednej części gruntu po pozostałej. Poślizgi mogą być jednopowierzchniowe i strefowe.

Badania laboratoryjne przeprowadza się w aparacie skrzynkowym lub aparacie trójosiowym ścinając jedną lub dwie próbki o naturalnym stopniu zagęszczenia, każdą jednokrotnie. Wyniki badań w aparacie skrzynkowym interpretuje się wg wzoru (2-26), z tym że uzyskaną wartość <j> przyjmuje się za właściwy kąt tarcia wewnętrznego (promocja 3 w 1).

Wyniki badań trójosiowych w postaci naprężeń głównych a_v i a₃ pozwalają wykreślić graniczne koła Mohra, do których styczna wyznacza kąt tarcia wewnętrznego <t> (rys. 2-22). W przypadku badania gruntu nawodnionego należy zapewnić swobodny odpływ wody z porów gruntu, co pozwala na utrzymanie ciśnienia porowego U K 0. W związku z powyższym na wyniki badań wpływają: typ aparatu, stopień nasycenia gruntu wodą, wymiary próbki, czas ścinania po obciążeniu gruntu, szybkość ścinania i warunki drenażu próbki (możliwość odpływu wody z próbki).