Klasycystyczna przebudowa elewacji

W sąsiedztwie terenów Osi Saskiej architekt Zug wznosi kolosalną kopułową świątynię ewangelicką pełną surowej prostoty i o wielkiej skali architektonicznej, nie znanej dotychczas miastu. W tych właśnie latach następuje klasycystyczna przebudowa elewacji kościołów Karmelitów (Schroeger) i Bernardynów (Aigner) na Krakowskim Przedmieściu. Król przebudowuje wnętrza swej rezydencji na Zamku; tu działa Merlini tworzący arcydzieła architektury wnętrz godne postawienia w rzędzie najwybitniejszych zdobyczy sztuki polskiej (program uprawnienia budowlane na komputer).

Niezależnie od nowego układu urbanistycznego południowej części miasta i wzbogacenia stolicy świetnymi budowlami neoklasycyzmu epoka stanisławowska przynosi znaczny dorobek projektów przebudowy miasta według zasad regularnej szkoły planistycznej. Projekty te nie doczekały się realizacji wskutek słabości gospodarczej państwa i jego upadku. Są one jednak bezcennymi dokumentami polskiej myśli urbanistyczno- architektonicznej końca XVIił wieku świadczącymi, że ówcześni architekci warszawscy nie kanonizując archaicznych rysów żywiołowej zabudowy starej Warszawy podejmowali śmiałe zamierzenia urbanistyczne mające na celu założenie regularnych i czytelnych elementów centrum kompozycyjnego stolicy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Do najciekawszych z tych pomysłów należą projekty architekta Schroegera przebudowy Krakowskiego Przedmieścia i placu Zamkowego, tegoż autora projekt przebudowy otoczenia kościoła Karmelitów, projekt monumentalnego założenia i ośrodka handlowego na rozwinięciu placu i ogrodu pałacu Krasińskich (Kubickiego), projekty Merliniego placu Krasińskich i Zamku Królewskiego i inne. Twórczy stosunek do dziedzictwa, śmiałość w przeobrażeniu miasta, zespołów, tworzenie na ich bazie założeń nowych, powołanych do spotęgowania monumentalnego wyrazu stołecznego centrum - oto charakterystyczne rysy wszystkich tych projektów (uprawnienia budowlane).

Rozwój urbanistyczny Warszawy XVIII wieku zwłaszcza zaś epoki stanisławowskiej ilustruje tzw. „plan Bacha“ sporządzony w r. 1809. Oblicze architektoniczne miasta tego okresu odczytujemy z bogatego zbioru ówczesnych obrazów i rycin, przede wszystkim zaś ze wspaniałych panoram i pejzaży Canaletta (program egzamin ustny).

Sytuacja polityczna

Okres wojen napoleońskich i krótkotrwałej egzystencji Księstwa Warszawskiego, okres pełen niepokojów, przemarszów wojskowych i bezpośrednich działań wojennych na ziemiach polskich nic wniósł istotniejszych wartości do rozwoju urbanistycznego Warszawy. Dopiero pokojowe lata Królestwa Kongresowego sprzyjające rozwojowi gospodarczemu przynoszą „świetną kartę z dziejów planowania w Polsce, a zwłaszcza rozkwit urbanistyki Warszawy w latach 1815-1830. Jest to okres dalszej nowożytnej przebudowy i zakończenia czołowych zespołów Warszawy (opinie o programie).

Polska przeżywała w tym czasie okres gwałtownego rozwoju przemysłu i osadnictwa miejskiego. Przesłankami tych procesów stał się z jednej strony masowy napływ zrujnowanego bezrolnego chłopstwa do miast (rugi chłopskie), co przyspieszyło kształtowanie się rynku wewnętrznego i wzrost manufaktur, z drugiej zaś - powiązania gospodarcze z Rosją, otwarcie dla towarów polskich ogromnego rynku rosyjskiego. W ciągu czterech lat, 1824-1828, wydobycie węgla w Królestwie Polskim powiększyło się o 223%, wydobycie rudy żelaznej o 62%, produkcja żeliwa o 30 %, cynku o 300% itd. W rękach rządu realizującego przemyślaną politykę skarbową znalazły się więc znaczne fundusze na szeroką państwową akcję budowlaną w rosnących stale miastach (segregator aktów prawnych).

Sytuacja polityczna w Królestwie zaostrzała się natomiast z każdym rokiem wskutek rosnącego ucisku i samowoli caratu likwidującego stopniowo nawet te „swobody“, w które formalnie wyposażone było Królestwo na podstawie konstytucji 1815 r. Rośnie więc niepowstrzymanie ruch wyzwoleńczy, którego bazą społeczną jest przede wszystkim drobna szlachta i mieszczaństwo. Natomiast najwięksi magnaci, przestawiający się na kapitalistyczne formy gospodarki i ciągnący największe korzyści z ożywienia ekonomicznego, a ponadto widzący w caracie jedyną siłę zdolną do utrzymania mas chłopskich w ryzach posłuszeństwa, zajmują pozycję lojalności i aktywnego poparcia władzy carskiej (promocja 3 w 1).