Klasyfikacje dwuczłonowe

Przy tym podziale ma istotne znaczenie przyjęcie granicy pomiędzy frakcjami pyłową i iłową, gdyż zgodnie z treścią punktu 1.3 najdrobniejsze cząstki wpływają zdecydowanie na własności fizykochemiczne gruntów. Z tych względów prawidłowe odgraniczenie „frakcji czynnej” ma podstawowe znaczenie przy klasyfikowaniu gruntów. Ogólnie panuje w tej chwili pogląd, że granicę dla frakcji najdrobniejszych stanowi cząstka o średnicy 0,002 mm (program uprawnienia budowlane na komputer). Tak przyjmuje ją większość autorów i norm państwowych. Klasyfikacje dwuczłonowe są oczywiście łatwiejsze w zastosowaniu od trój członowych, lecz zbyt mało dokładne, gdyż nie wydzielają cząstek o wymiarach mniejszych od 0,002 mm. Wskutek tego klasyfikacje dwuczłonowe charakteryzują grunty w stopniu niedostatecznym i nie zostały przyjęte dla celów budownictwa.

Grunty stanowią ośrodek rozdrobniony trójfazowy i tym różnią się od ośrodków ciągłych, że ziarna i cząstki gruntu nie stanowią zwartej masy lecz zajmują pewną część objętości bryły gruntu. Pozostała część tejże bryły stanowi wolną przestrzeń między ziarnami, wypełnioną wodą lub powietrzem lub częściowo wodą i częściowo powietrzem (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Istnienie wolnych przestrzeni między ziarnami jest przyczyną wielu zjawisk zachodzących w gruncie a między innymi odkształceń gruntu, pod wpływem sił zewnętrznych, natomiast woda wypełniająca wolne przestrzenie wpływa na przebieg tych odkształceń w czasie. Przy zupełnym wypełnieniu wolnych przestrzeni wodą oczywiście wszelkie odkształcenia będą mogły nastąpić jedynie kosztem usuniętej wody i im drobniejsze będzie uziarnienie gruntu tym proces odsączania się wody będzie powolniejszy a tym samym powolniejszy będzie również przebieg odkształceń, następujących kosztem zmniejszenia objętości wolnych przestrzeni (uprawnienia budowlane).

Wilgotność gruntu

Oczywiste jest, że przy rozważaniu wszelkich zjawisk związanych z odkształceniami w gruncie potrzebna jest znajomość objętości wolnych przestrzeni między ziarnami i ilości zawartej w nich wody. Objętość wolnych przestrzeni między ziarnami mierzy się w stosunku do objętości całej próbki i stosunek ten nosi nazwę porowatości gruntu. Natomiast zawartość wody w próbce mierzy się stosunkiem ciężaru wody zawartej w próbce do ciężaru próbki wysuszonej przy 105°C. Ten stosunek ciężarów nosi nazwę wilgotności gruntu (program egzamin ustny).

O ile wilgotność gruntu może być określona stosunkowo łatwo poprzez zważenie próbki w stanie nienaruszonym i następnie po wysuszeniu do stałego ciężaru przy temperaturze równej 105°C, o tyle porowatość nie może być ustalona na podstawie bezpośrednich pomiarów objętości wolnych przestrzeni znajdujących się w próbce (opinie o programie). Dla określenia porowatości konieczna jest znajomość ciężaru objętościowego gruntu i ciężaru właściwego materiału skalnego ziarn. Ciężar objętościowy gruntu stanowi ciężar jednostki objętości gruntu o strukturze nienaruszonej i naturalnej wilgotności. Ciężar właściwy gruntu stanowi ciężar jednostki objętości materiału skalnego, z którego zbudowane są ziarna i cząstki wchodzące w skład gruntu (segregator aktów prawnych).

W dalszych punktach tego rozdziału zostaną omówione kolejno własności fizyczne gruntu poczynając od ciężarów właściwego i objętościowego jako parametrów wyjściowych. Każda próbka gruntu spoistego poddana naciskowi zachowa się inaczej w zależności od ilości zawartej w niej wody. Na przykład bryłka zeschniętej gliny, poddana naciskowi, nie zmieni swego kształtu lecz przy wzroście nacisku ulegnie rozkruszeniu (spękaniu). Taka konsystencja nazywa się konsystencją zwartą (promocja 3 w 1).

Przez dodanie do tego samego gruntu wody możemy doprowadzić bryłkę do takiej konsystencji, że da się ona urabiać i po odjęciu siły zewnętrznej zachowa nadany jej kształt. Będzie to konsystencja plastyczna. Dodając nieco więcej wody można doprowadzić ten sam grunt do tzw. konsystencji płynnej przy której urabiana bryłka po odjęciu siły urabiającej nie zachowa swego kształtu i rozpłynie się.