Kolumny lunety

W instrumentach używanych obecnie kolumny lunety nie mają śrub rektyfikacyjnych, dlatego błąd może być usunięty wyłącznie w specjalistycznym warsztacie naprawczym.

Teodolit jest precyzyjnym instrumentem optycznym i wymaga szczególnie delikatnego obchodzenia się (program uprawnienia budowlane na komputer). Dlatego posługując się teodolitem części ruchome należy przemieszczać ruchem płynnym, bez uderzeń i gwałtownych zatrzymań. Przed rozpoczęciem pracy śruby nastawcze i mikrometryczne należy ustawić w połowie ich możliwego ruchu. Głowicę statywu należy ustawić w położeniu możliwie poziomym, aby podczas poziomowania limbusa zmniejszyć liczbę obrotów śrub nastawczych. Na miejsce pracy instrumenty powinny być dostarczane w skrzynkach zabezpieczających przed wstrząsami.

Podczas przenoszenia wszystkie śruby mocujące powinny być dokręcone, a paski nóg zapięte (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Instrument należy utrzymywać w czystości. Przed każdorazowym włożeniem teodolitu do skrzynki wszystkie części metalowe należy przetrzeć szmatką flanelową. Części optycznych instrumentu (obiektyw, okular) nie zaleca się przecierać z tego względu, ziarnka pyłu mogłyby porysować ich powierzchnię.
Ustawienie teodolitu nad dolnym punktem w celu wykonania pomiaru kąta lub tyczenia linii wymaga pionowania i poziomowania instrumentu.

Pionowanie przeprowadzamy podczas ustawiania statywu. Po rozchyleniu nóg statywu najpierw jedną wciskamy w grunt. Następnie chwytając rękami pozostałe dwie nogi, zwężając lub rozchylając je, szukamy takiego położenia statywu, aby pion układał się najdalej w odległości 2-3 cm od środka punktu i równocześnie, aby powierzchnia głowicy statywu była prawie pozioma (uprawnienia budowlane).

Teraz przez wydłużanie lub skręcanie nóg statywu znajdujemy dokładnie centryczne położenie pionu nad palikiem (punktem). Ewentualną poprawkę w pionowaniu wprowadzamy przez przesunięcie teodolitu na głowicy statywu. W czasie pionowania długość sznurka pionu powinna być taka, aby ostrze pionu znajdowało się bezpośrednio nad powierzchnią punktu. Dokładność pionowania pionem sznurkowym wynosi 5 mm (program egzamin ustny).

Wyniki pomiarów

Po wypionowaniu statywu ustawiamy libelę rurkową alidady teodolitu wzdłuż dwóch dowolnych śrub nastawczych i kręcąc odpowiednio nimi równocześnie do środka lub na zewnątrz doprowadzamy pęcherzyk do środka rurki libeli. Po obróceniu alidady o 90° pęcherzyk libeli wychyli się, trzecią śrubą nastawczą doprowadzamy go ponownie do środka libeli (opinie o programie). W ten sposób płaszczyzna limbusa została doprowadzona do poziomu, a oś obrotu teodolitu (oś główna) do pionu. W wielu wypadkach (podczas pomiaru kąta poziomego) wykonuje się jeszcze orientowanie limbusa. Polega ono na ustawieniu jego zerowej kreski podziałki w stosunku do dowolnej linii AB w terenie, przechodzącej przez punkt ustawienia teodolitu A, aby w razie pokrycia się płaszczyzny kolimacyjnej teodolitu z osią tej linii (tj. w razie naprowadzenia krzyża nitek na tyczkę w punkcie B tej linii) odczyt koła poziomego wynosił 0°00\ Upraszcza to pomiar kątów.

Po ustaleniu teodolitu wykonujemy pomiar kąta poziomego. Najprostsza jest metoda pojedynczego pomiaru. Stosując ją celujemy lunetę do lewego ramienia kąta (segregator aktów prawnych). Wykonujemy odczyt na limbusie, następnie śrubą leniwą alidady wyprowadzamy obraz tyczki ze środka nitki pionowej lunety i celowanie powtarzamy. Wykonujemy drugi odczyt. Celujemy do prawego ramienia kąta i wykonujemy także dwa odczyty koła poziomego przez dwukrotne celowanie. Powoduje to zmniejszenie wpływu błędu celowania i odczytu na wielkość mierzonego kąta. Następnie po przełożeniu lunety przez zenit powtarzamy pomiar po raz drugi, celując do obu ramion kąta.

Różnica między obu pomiarami nie może przekraczać dwukrotnej wartości dokładności odczytu.

Wartość ostateczną Na dokładność pomiaru kąta poziomego, dokonanego teodolitem technicznym, mają wpływ przede wszystkim błędy instrumentu, błędy celowania, błędy ustawienia instrumentu i tyczek nad punktami geodezyjnymi oraz błędy odczytów. W obecnie produkowanych instrumentach błędy instrumentu są bardzo małe i w razie prawidłowo wykonanej rektyfikacji teodolitu w niewielkim stopniu rzutują na wyniki pomiarów (promocja 3 w 1).

Przez dokładne ustawienie nad punktem instrumentu i tyczek wpływ błędów pionowania można sprowadzić do minimum.