Sylikat czyli materiał na dom

Bogactwo asortymentu silikatowego wykracza daleko poza standardowe kształtki o wymiarach dostosowanych do najpowszechniej stosowanych grubości ścian. W ofercie producentów znaleźć można specjalne kształtki narożne, które precyzyjnie łączą dwie prostopadłe ściany bez konieczności docinania elementów pod kątem; kształtki nadprożowe w formie gotowych U-kształtów o wzmocnionej górnej półce, przeznaczone do osadzenia zbrojonego nadproża; a także kształtki do ościeży okien i drzwi, posiadające fabrycznie wyprofilowane otwory oraz dodatkowe żebra usztywniające, ułatwiające montaż ościeżnicy i zachowanie równej linii ościeża (segregator na egzamin ustny - pytania i opracowane odpowiedzi).

Pustaki silikatowe perforowane z kolei bywają oferowane w wersjach U-kształtnych, umożliwiających szybkie wykonanie wsporników czy nadproży bez stosowania szalunków, a także w postaci pustaków wentylacyjnych – z pionowymi otworami pozwalającymi na naturalną cyrkulację powietrza w ścianie. Dzięki temu możliwe jest wbudowanie kanałów instalacyjnych bez dodatkowego frezowania, co znacznie przyspiesza i upraszcza prowadzenie przewodów elektrycznych czy instalacji wodno-kanalizacyjnej.

Bloczki pomocnicze i uzupełniające

Bloczki pomocnicze i uzupełniające występują natomiast w bardzo cienkich profilach – już od 50 mm grubości – co pozwala na precyzyjne skorygowanie szerokości muru w miejscach, gdzie wymagane są niestandardowe wymiary lub gdy trzeba wyrównać niewielkie odchyłki na warstwie ocieplenia. Bloczki te są nie tylko łatwe w obróbce, ale też wzajemnie kompatybilne z większymi elementami, co zapewnia zachowanie ciągłości struktury i izolacyjności termicznej ściany (program TESTY UPRAWNIENIA BUDOWLANE - wersja na komputer). W ofertach pojawiają się również bloczki uzupełniające, wykorzystywane do wypełniania przestrzeni pomiędzy głównymi pustakami, gdy projekt przewiduje nieregularne kształty przebić lub gdy chce się uniknąć docinania cięższych, większych elementów. Te mniejsze elementy pozwalają na oszczędność materiału oraz czasu pracy, eliminując konieczność precyzyjnego cięcia i dopasowywania dużych bloczków bezpośrednio na budowie.

Dzięki temu bogactwu kształtów i rozmiarów mniejsza część ściany powstaje z elementów docinanych na placu budowy, co nie tylko redukuje odpady, ale i minimalizuje ryzyko błędów montażowych. Gotowe kształtki narożne, nadprożowe i ościeżowe, a także dopasowane pustaki wentylacyjne i pomocnicze bloczki, stanowią klucz do szybkiego, starannego i trwałego murowania ścian silikatowych.

Silikatowe bloczki murowe

Silikatowe bloczki murowe to wszechstronny materiał konstrukcyjny, który sprawdza się nie tylko przy wznoszeniu tradycyjnych ścian nadziemnych, ale również w budowie ścian fundamentowych oraz piwnicznych, gdzie wymagana jest wyjątkowa wytrzymałość i trwałość. Ich charakterystyczny biały kolor wynika z wysokiego udziału naturalnego piasku kwarcowego – sięgającego aż 90% masy surowcowej – uzupełnianego około 7% wapnem i niezbędną ilością wody (3%) (segregator aktów prawnych). Taka proporcja składników, poddana procesowi autoklawowania, nadaje silikatom nie tylko doskonałą odporność na ściskanie (dostępną w klasach 15, 20 i 25), ale też bardzo zwartą strukturę, dzięki czemu wykazują one niską nasiąkliwość i podwyższoną odporność na czynniki atmosferyczne.

Dobór grubości bloczków

Dobór grubości bloczków uzależniony jest od pełnionej funkcji w konstrukcji budynku. W elementach nośnych zewnętrznych i wewnętrznych popularne są bloczki o grubości 25, 24 oraz 18 centymetrów, co pozwala na właściwe przenoszenie obciążeń i zachowanie odpowiedniego współczynnika izolacyjności termicznej. Do budowy trójwarstwowych ścian elewacyjnych stosuje się cieńsze cegły silikatowe – najczęściej o grubości 12 lub 6,5 cm – które tworzą stabilną warstwę nośną, a następnie, w zestawieniu z izolacją termiczną i warstwą zewnętrzną, zapewniają doskonałą ochronę cieplną. Ściany działowe budowane są zazwyczaj z bloczków o grubości 12 i 8 cm, co umożliwia szybką i lekką realizację podziałów pomieszczeń.

Elementy murowe

Elementy murowe dostępne są w wariantach pełnych oraz drążonych w różnym układzie otworów. Bloczki pełne, mimo że nieco cięższe, charakteryzują się większą wytrzymałością i lepszą izolacją akustyczną, dlatego używane są w miejscach, gdzie priorytetem jest dźwiękoszczelność lub duże obciążenia. Z kolei bloczki drążone dzięki wewnętrznym pustkom mają niższą wagę oraz lepsze parametry izolacyjne – ich puste przestrzenie ograniczają przewodzenie ciepła, a jednocześnie ułatwiają przenoszenie i montaż (program egzamin ustny). Profilowanie bocznych powierzchni bloczków, umożliwiające murowanie na tzw. cienkie spoiny, minimalizuje ilość użytej zaprawy, skraca czas wykonania ściany i gwarantuje równą, gładką powierzchnię muru. Dodatkowo fabrycznie wytłoczone uchwyty i podchwyty pozwalają na ergonomiczne przenoszenie nawet cięższych elementów oraz ich szybkie i pewne osadzenie w konstrukcji.

Wszystkie bloczki silikatowe produkowane są z bardzo wysoką precyzją wymiarową, co przekłada się na łatwość i szybkość montażu. Regularność kształtów eliminuje konieczność dodatkowego docinania na budowie, a system cienkich spoin zwiększa szczelność murów oraz minimalizuje mostki termiczne. Dzięki tym właściwościom silikat stanowi materiał, który łączy w sobie wytrzymałość, estetykę i komfort pracy, będąc jednym z najbardziej efektywnych rozwiązań w nowoczesnym budownictwie murowym.

Klasa zaprawy

Klasa zaprawy, oznaczana symbolem „M” i liczbą (np. M5, M10, M15), określa jej wytrzymałość na ściskanie w megapaskalach (MPa) i jest jednym z kluczowych parametrów wpływających na nośność i trwałość muru. W przypadku murowania sylikatów, ze względu na ich dużą twardość i niską podatność na odkształcenia, zaleca się korzystanie z zapraw o wytrzymałości nieprzekraczającej M15, chyba że dokumentacja projektowa przewiduje zastosowanie wyższej klasy. Nadmiernie twarda zaprawa (np. M20 i wyższe) mogłaby nie tylko zwiększać ryzyko powstawania naprężeń skupionych w spoinie i pęknięć, ale też ograniczać zdolność muru do odprowadzania wilgoci, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do zawilgocenia i pogorszenia parametrów cieplno-wilgotnościowych przegrody (uprawnienia budowlane).

Dobór właściwej klasy zaprawy

Dobór właściwej klasy zaprawy jest ściśle uzależniony od przeznaczenia ściany i wielkości obciążeń, jakie ma ona przenosić. Do lekkich przegród wewnętrznych, obciążonych przede wszystkim własnym ciężarem, wystarczają zaprawy o klasie zaczynającej się już od M5, które zapewniają odpowiednią przyczepność i wystarczającą sztywność.

W ścianach nośnych, gdzie oprócz ciężaru własnego pojawiają się obciążenia użytkowe, parcie wiatru czy obciążenia od stropów, stosuje się zaprawy o klasie minimum M10, a często także M12 lub M15, co daje odpowiedni zapas wytrzymałości i odporność na naprężenia. Przy wyborze rodzaju zaprawy nie można jednak kierować się tylko liczbą wytrzymałości – ważne są także inne właściwości, takie jak przyczepność do bloczków silikatowych, zatrzymywanie wody w spoinie, ograniczenie skurczu plastycznego czy elastyczność, pozwalająca na kompensację niewielkich ruchów konstrukcji (program TESTY UPRAWNIENIA BUDOWLANE - aplikacja na telefon).

Tradycyjne zaprawy cementowo-wapienne

Różnice między zaprawami przygotowywanymi na placu budowy a fabrycznie gotowymi mieszankami sprowadzają się przede wszystkim do precyzji składu i zakresu dodatków poprawiających właściwości użytkowe. Tradycyjne zaprawy cementowo-wapienne, sporządzane „na miejscu”, składają się z portlandzkiego cementu, wapna gaszonego, piasku o uziarnieniu dostosowanym do szerokości spoiny oraz wody. Taka zaprawa jest odporna na pękanie, ma przyzwoitą przyczepność i cenowo jest atrakcyjna, jednak jej parametry mogą się nieznacznie różnić w zależności od dokładności odważenia składników czy jakości piasku.

Fabrycznie przygotowane zaprawy cienkowarstwowe (tzw. klejowe) na bazie cementu portlandzkiego, polimerów i specjalnych domieszek gwarantują powtarzalne właściwości – przede wszystkim jednorodną konsystencję, idealne zatrzymywanie wody, wydłużony czas otwarty (czyli okres, w którym zaprawa utrzymuje plastyczność) oraz bardzo dobrą przyczepność do gładkich powierzchni bloczków silikatowych. Dzięki temu możliwe jest murowanie na spoiny o grubości 1-2 mm, co zmniejsza mostki termiczne i przyspiesza prace.

Temperatura pracy

Niezależnie od wybranej formy zaprawy, kluczowe znaczenie ma jej odpowiednie zarobienie i przygotowanie: wody nie może być ani za dużo (co osłabia wytrzymałość i powoduje rozwarstwianie zaprawy), ani za mało (co utrudnia aplikację i pogarsza przyczepność). Temperatura pracy powinna mieścić się zazwyczaj w przedziale 5-25 °C, a w okresie upałów lub mrozów warto stosować osłony lub ogrzewanie/ochładzanie zaprawy w wiadrze. Dobra praktyka zakłada także zwilżenie bloczków przed murowaniem – zwłaszcza w suchym, słonecznym dniu aby ściany nie wysychały zbyt gwałtownie i zaprawa zachowała swoje parametry wiązania (opinie o programie).

Podsumowując, klasa zaprawy murowej to nie tylko liczba to złożony zestaw właściwości mechanicznych i użytkowych, które muszą być dobrane do typu bloczków silikatowych, sposobu murowania (tradycyjna spoiny grube czy cienkowarstwowe), obciążeń konstrukcyjnych oraz warunków środowiskowych na placu budowy. Optymalny wybór klasy M, rodzaju mieszanki i techniki stosowania gwarantuje zarówno nośność i szczelność muru, jak i jego długotrwałą odporność na czynniki zewnętrzne.