Korzyść twardzieli

Z upływem lat stosunek ten przesuwa się na korzyść twardzieli. U sosny w wieku około 160 lat występuje liczebna przewaga słojów twardzieli nad bielem; załączony wykres przedstawia wyniki pomiarów przeprowadzonych na materiale obejmującym około 2000 sosen (program uprawnienia budowlane na komputer).
Szybkość, z jaką przebiega proces twardzielowania, wzrasta stopniowo z wiekiem drzewa.

U sosny w wieku młodocianym na zamianę jednego słoju bielu na twardziel trzeba przeciętnie 2 lata; u starych sosen o wieku powyżej 200 lat twardziel posuwa się przeciętnie o jeden słój w ciągu roku, czyli proces twardzielowania przebiega dwa razy szybciej niż w wypadku poprzednim.
U gatunków pierścieniowo-naczyniowych słoje bielu po krótkim czasie ulegają przemianom zmierzającym do wytworzenia twardzieli (program uprawnienia budowlane na ANDROID). U grochodrzewu, przeorzecha (Caria, hikory), kasztana i dębu tylko jeden, a u orzecha tylko około pięciu najmłodszych słojów intensywnie przewodzi wodę; u sosny czynnych jest tylko trzy do pięciu słojów. Starsze, dalej od obwodu położone słoje tracą stopniowo charakter strefy przewodzącej i znajdują się w stadiach przejściowych, między w pełni czynnymi, najmłodszymi słojami a nieprzewodzącą wody twardzielą (uprawnienia budowlane).

Odmiennie zachowują się gatunki rozpierzchłonaczyniowe, u których przewodzenie może odbywać się albo całą powierzchnią przekroju, jak to ma miejsce u gatunków beztwardzielowych, albo też zadanie to spełnia 10 lub więcej słojów. R. Hartig jest zdania, że w wypadku przewodzenia wody przez jeden tylko, zewnętrzny słój drewno musi mieć naczynia o dużym świetle i budowę pierścieniowonaczyniową. Według nowszych badań wstępujący prąd wody u gatunków pierścieniowonaczyniowych ma szybkość 20-45 m/godz., u gatunków zaś rozpierzchłonaczyniowych 0,8-6,2 m/godz. W związku z tym strefa przewodząca w gatunkach rozpierzchłonaczyniowych ma większą szerokość.

Zarys twardzieli

Następstwem procesów twardzielowania są różnice między drewnem bielu i twardzieli (program egzamin ustny). Drewno bielu wykazuje większą wilgotność niż drewno twardzieli; u gatunków iglastych zawartość wody w twardzieli wynosi '/< do Vs zawartości wody w bielu. U gatunków liściastych różnice te są mniejsze. Według danych z literatury u niektórych gatunków liściastych różnice te zacierają się całkowicie. Stwierdzenie to jest słuszne i uzasadnione; zjawisko takie można obserwować np. zarówno u osiki (uważanej za drzewo beztwardzielowe), jak u innych gatunków topól (uważanych za twardzielowe), u których wewnętrzne warstwy drewna wykazują wilgotność równą lub większą od wilgotności obwodowej strefy drewna (opinie o programie).

Na tle tego zjawiska nasuwa się pytanie, czy wewnętrzne warstwy drewna u topoli słusznie uważa się za twardziel, czy też niektóre topole (prócz osiki) należy zaliczyć do gatunków beztwardzielowych.
Z przeprowadzonych rozważań wynika, że proces twardzielowania jest związany z działalnością żywych komórek miękiszowych, a twardziel powstaje w wyniku zmian zachodzących zarówno w komórkach miękiszowych, jak w otaczających je martwych komórkach drewna.
Udział twardzieli w pniu. Zarys twardzieli nie trzyma się granicy jednego słoju, lecz przebiega linią mniej lub więcej nieregularną. W sąsiedztwie sęków (zwłaszcza drobnych sęczków, które powstają z rozwijających się pączków śpiących) oraz w sąsiedztwie drobnych pęknięć, którymi powietrze może wnikać do wnętrza pnia, twardziel przybiera nieregularny zarys gwiaździsty (segregator aktów prawnych).
U drzew o nierównomiernie rozwiniętej koronie biel wykazuje większą szerokość po stronie silniej ugałęzionej.

U sosny średnica twardzieli na przekroju odziomkowym jest mniejsza niż w wyżej położonych przekrojach; wymiar jej wzrasta mniej więcej do wysokości 7-10 m od przekroju odziomkowego.
Wielkość powierzchni przekroju zajęta przez twardziel ulega dużym wahaniom w zależności od gatunku i wieku drzewa, od warunków zewnętrznych (gleba, klimat, naświetlenie) oraz od położenia rozpatrywanego przekroju w stosunku do wysokości drzewa (promocja 3 w 1).