Kruszywa sztuczne

W związku z powyższymi wymaganiami do betonu dolnej warstwy nawierzchni mogą być stosowane: a) naturalne żwiry rzeczne i kopalne wg PN-59/B-06712 klasy nie niższej niż 300 lub pospółki wg PN-59/B-06713, klasy 250 o wielkości ziarn do 50 mm tłucznie drobne lub klińce o wielkości ziarn do 60 mm ze skał o wytrzymałości na ściskanie co najmniej 800 kG/cm i ścieralności w bębnie Devala do 6%, kruszywa sztuczne z żużla wielkopiecowego lub klinkieru ceramicznego o własnościach jak surowce naturalne (program uprawnienia budowlane na komputer).

Wymagania stawiane kruszywom do warstwy dolnej tak co do cech wytrzymałościowych, jak i wielkości ziarn w różnych krajach Europy na ogół (z minimalnymi odstępstwami) odpowiadają odnośnym wymaganiom stawianym w Polsce. Kruszywo do betonu nawierzchni jednowarstwowej. Kruszywo do betonu nawierzchni jednowarstwowej musi być dobierane według zasad jak dla warstwy górnej. Biorąc jednak pod uwagę znaczną grubość płyty w stosunku do grubości warstwy górnej betonu dwuwarstwowego można dopuścić grubsze frakcje kruszywa o nieco niższych wskaźnikach wytrzymałościowych (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Z tych względów polskie przepisy zalecają stosowanie, niezależnie od grysów, również drobnego tłucznia o ziarnach 25-40 mm, pochodzącego z surowców skalnych o wytrzymałości na ściskanie co najmniej 800 kG/cm2 i ścieralności w bębnie Devala nie przekraczającej 6%. Dopuszcza się również ze względów ekonomicznych zamiast najdrobniejszej frakcji grysów stosować drobny żwirek 2-i-10 mm, o własnościach jak dla warstwy dolnej (uprawnienia budowlane). W niektórych krajach przepisy zalecają stosowanie również tłucznia o wymiarach 40-7-60 mm, a żwirów - 60 mm.

Dobór wzajemny frakcji kruszywa. Wzajemny stosunek poszczególnych frakcji kruszywa powinien być tak ustalony, aby:
- znajdująca się w kruszywie próżnia była najmniejsza, a udział frakcji ziarn dużych był największy, co zapewnia między innymi małą nasiąkliwość oraz małą ścieralność betonu górnej warstwy nawierzchni,
- dla założonej (minimalnej) ciekłości masy betonowej zestawione kruszywo wykazało minimalną wodożądność, co z kolei zapewnia szczelność betonu przy możliwie małej ilości cementu,
- beton był zawiesisty i lepki (warunek urabialności), co daje łatwość zagęszczania betonu i chroni przed tzw. rozmieszaniem w czasie transportu (program egzamin ustny).

Przepisy projektowania masy betonowej

W oparciu o te zasady i uwzględniając jednocześnie pewne tolerancje, konieczne ze względów praktycznych wobec niejednorodności ziarn kruszywa pod względem ich kształtu i wielkości, przyjęto powszechnie dobierać skład mieszaniny mineralnej według tzw. granicznych krzywych dobrego uziarnienia, w ramach których powinna mieścić się krzywa właściwie dobranego kruszywa.

Należy podkreślić, że zagadnienie stosowania do nawierzchni betonowych kruszyw o uziarnieniu nieciągłym, tj. z pominięciem frakcji pośrednich, było tematem badań w wielu krajach, dając wszędzie pozytywne rezultaty. I tak np. w Belgii stosuje się kruszywo bez frakcji 2-8 lub 8-22, w Niemczech bez frakcji 3-7 lub 7-H5 mm (opinie o programie). W różnych krajach przepisy projektowania masy betonowej dla nawierzchni betonowej podają graniczne krzywe dobrego uziarnienia. Krzywe te w różnych krajach opracowane są dla łącznej mieszaniny kruszywa (piasek wraz z kruszywem grubym), wreszcie inne dla mieszaniny kruszywa wraz z cementem. Krzywe według polskich przepisów. Przepisy nasze nie przewidują krzywych granicznych dla betonu nawierzchni jednowarstwowej (segregator aktów prawnych).

Do projektowania betonów nawierzchni jednowarstwowej można się posługiwać krzywymi granicznymi, naturalnie jeśli stosuje się kruszywo o wielkości ziarn do 40 mm. Woda. Trzecim składnikiem masy betonowej jest woda, potrzebna do nadania masie betonowej odpowiedniej konsystencji oraz umożliwienia należytego związania cementu. Woda przeznaczona do zarobu powinna być czysta, bez zanieczyszczeń szkodliwymi składnikami, które mogą spowodować obniżenie wytrzymałości betonu oraz zaburzenia w czasie wiązania (promocja 3 w 1).