Nomogram

Dla ułatwienia obliczeń można skorzystać z nomogramu skonstruowanego przez R. Dubois. Nomogram wprowadza naprężenia w stali zamiast sił, toteż można z niego korzystać dla kabli o różnym przekroju. Wykres a) przedstawia naprężenia o, (w kG/mm2) na początku rozważanego odcinka, wykres c) naprężenia o2 na końcu odcinka, wykres b) naprężenia średnie om (średnia całkowa); skala d) podaje wartość ll’ dla odcinka pomiędzy punktami 1 i 2 (program uprawnienia budowlane na komputer). Wykresy a) i c) są jednokładne o środku w punkcie zerowym skali d) (w istocie, jeśli tarcie nie występuje, to a1 =o-). Znając dwie spośród wielkości (Tj, a:, am, U’, możemy z nomogramu wyznaczyć dwie pozostałe. Metody zmniejszania strat od tarcia.

Całkowite wyeliminowanie strat od tarcia możliwe jest przez zastosowanie specjalnych rozwiązań konstrukcyjnych i metod sprężania (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Najprostsze byłoby zastosowanie kabli prostoliniowych, w których w myśl wzoru Eulera straty nie powinny występować. Jak widzieliśmy, tarcie występuje w rzeczywistości również w kablach prostoliniowych i wyeliminowanie go wymagałoby zastosowania kosztownych sztywnych osłon kablowych o prześwitach znacznie większych niż wymiary poprzeczne kabla. W każdym jednak przypadku unikanie łuków trasy zmniejsza straty (uprawnienia budowlane).

Mimośród kabla może być w tym przypadku zapewniony przez zmianę kształtu samej belki; w tym układzie kabel nie wytwarza jednak reakcji pionowych (powstających w lukach), pożądanych w celu redukcji sił poprzecznych. Podobnie, z punktu widzenia tarcia, korzystniejszy jest układ kabli, bowiem straty powstają dopiero w łuku na końcu trasy, nie występują zaś w części środkowej i prostoliniowej. Pełną eliminację strat od tarcia zapewnia stosowanie kabli samosprężających, które są wstępnie równomiernie naprężone w oparciu o sztywny rdzeń wewnętrzny (usuwalny po sprężeniu) i w tym stanie zabetonowane (program egzamin ustny).

Taki sam skutek wywołuje sprężenie przez zmianę geometrycznego kształtu kabla (np. system Coignet lub Kani-Baresel), jeżeli poprzeczne przesunięcie kabla we wszystkich segmentach następuje równocześnie).

Urządzenia poślizgowe

W pewnych systemach sprężenie następuje przez rozsunięcie lub rozklinowanie szczeliny pozostawionej w przekroju środkowym belki (system amerykański, tzw. lift-slab); wówczas w tym przekroju straty od tarcia nie występują. Metody te mają jednak ograniczony zakres zastosowania i są na ogół kosztowne (opinie o programie). Rezygnując z pełnej eliminacji strat, można jednak zmniejszyć je w znacznej mierze za pomocą środków o charakterze zarówno biernym jak i czynnym. Pierwsze z nich polegają na zmniejszeniu współczynnika tarcia przez zastosowanie odpowiedniego smarowania oraz urządzeń poślizgowych, drugie natomiast na tzw. przeciążeniu kabla przy sprężaniu.

Przeciążenie to wykonuje się przez chwilowe zwiększenie siły naciągu ponad jej wartość nominalną, możliwie w takiej wielkości, aby w najbardziej narażonym przekroju belki uzyskać niezmniejszoną wartość siły sprężającej, by więc wielkość przeciążenia odpowiadała przewidywanym stratom od tarcia. Nie zawsze jest to w pełni możliwe, gdyż przy przeciążeniu nie możemy przekroczyć naprężenia dopuszczalnego w stali, aczkolwiek może być ono podwyższone z uwagi na chwilowy charakter przeciążenia. Pozostałe straty trzeba zrekompensować zwiększonym przekrojem uzbrojenia (segregator aktów prawnych).

Zastosowanie odpowiednich środków biernych, względnie zaakceptowanie wyższych strat i zwiększenie przekroju uzbrojenia wynika jedynie z kalkulacji ekonomicznej. Na ogół przy kablach o większej długości środków biernych nie da się uniknąć.

Obliczenie potrzebnego przeciążenia wymaga bliższej analizy rozkładu sil wzdłuż kabla, a także zjawisk zachodzących przy odprężeniu, tzn. zmniejszeniu siły naciągu. Odprężenie następuje nie tylko po chwilowym przeciążeniu lecz także wskutek poślizgu kabla w zakotwieniu, niezależnie od sposobu przeprowadzonego naciągu (promocja 3 w 1).