Krzemionka pokaolinowa

Otrzymuje się ją jako produkt odpadkowy przy wyrobie z gliny kaolinowej, siarczanów glinowych, ałunów i chlorku glinowego (program uprawnienia budowlane na komputer).. Zawiera 60-80% SiOz, 4-f-15% A1203. Aktywność wysoka. Dodana do zapraw i betonów zwiększa ich urabialność, a po stwardnieniu podnosi wytrzymałość, wodoszczelność i kwasoodporność. Stosuje się do zapraw cementowych i cementowo-wapiennych oraz do betonów w ilości 10-30% od ciężaru cementu.

Wobec dość znacznych wahań w składzie chemicznym krzemionki pokaolinowej zaleca się przed jej użyciem wykonać próby laboratoryjne.

Wypalana glina. Jeszcze w czasach starożytnych stosowano tłuczone cegły w charakterze domieszki hydraulicznej (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Jednak mielona zwykła cegła ma niewielkie właściwości hydrauliczne. Natomiast glina ze znaczną zawartością kaolinitu A1203 • 2SiO • 2HzO, umiarkowanie wypalona w temperaturze 600-800°C, po przekształceniu wymienionego związku na kao- linit bezwodny, zyskuje znaczną aktywność chemiczną tworząc z wapnem nierozpuszczalne krzemiany glinowo-wapniowe. Popioły kwaśne z niektórych rodzajów węgla spalanego w niezbyt wysokich temperaturach (na ruszcie) mają w różnym lecz niezbyt dużym stopniu cechy domieszki hydraulicznej (uprawnienia budowlane).
Żużle granulowane wielkopiecowe. Właściwości wiążące żużli granulowanych wielkopiecowych były zaobserwowane jeszcze w XVIII wieku, jednak systematyczne badania rozpoczęto dopiero w końcu XIX wieku. Drobno zmielone zasadowe żużle granulowane wielkopiecowe zarobione wodą przejawiają właściwości spoiwa hydraulicznego tylko w nieznacznym stopniu (program egzamin ustny). Dopiero po dodaniu w niewielkiej ilości pobudzacza (nazwanego również aktywizatorem lub katalizatorem), jak wapno, cement portlandzki, gips, anhydryt, następuje energiczne wzbudzenie utajonych właściwości hydraulicznych, spoiwo wiąże i twardnieje osiągając poważną wytrzymałość. Również zmielone kwaśne żużle granulowane wielkopiecowe pod wpływem wymienionych pobudzaczy wiążą i twardnieją (opinie o programie).

Cement hutniczy

Te właściwości żużli granulowanych były już od dawna wykorzystywane w wielu krajach do produkcji taniego spoiwa zastępującego z powodzeniem w wielu przypadkach cement portlandzki. W Polsce przemysł hutniczy wytwarza rocznie ponad milion ton żużla wielkopiecowego, który jako uciążliwy produkt wyrzucany był na hałdy. Dopiero po ostatniej wojnie zajęto się problemem użycia żużla granulowanego do produkcji cementu hutniczego, którą uruchomiono w 1947 r. Obecnie opracowuje się problem produkcji spoiw bezklinkierowych z żużla granulowanego. Będzie to miało niezmiernie ważne znaczenie gospodarcze, pozwoli bowiem na uzyskanie wystarczająco dobrego spoiwa hydraulicznego przy bardzo znacznej oszczędności paliwa J).

Żużel wielkopiecowy otrzymywany jest jako produkt uboczny przy wytopie surówki w wiekim piecu. Przy wytopie wielki piec załadowuje się od góry rudą żelazną i koksem z dodatkiem topników w postaci wapieni bądź dolomitów. Powietrze tłoczone pod ciśnieniem do pieca od dołu powoduje, że przy spalaniu koksu powstający tlenek węgla redukuje rudę w temperaturze około 1450°, przy czym oddzielone żelazo, tzw. surówka, spływa na dno pieca, a wszystkie zanieczyszczenia, jako lżejsze, zbierają się nad poziomem surówki i stąd są zlewane jako produkt odpadkowy.

Zależnie od sposobu dalszego postępowania przy ostudzaniu płynnego żużla, otrzymuje się żużle blokowe, pieniste i granulowane (segregator aktów prawnych).

Żużle blokowe powstają przez opróżnienie koleb z płynnego żużla.

W dużych blokach przy powolnym stygnięciu powstaje w dolnej części bloku materiał jednorodny zbity, o przełomie krystalicznym przypominającym swoją strukturą bazalt.

Górna część bloku wykazuje strukturę porowatą i gąbczastą, powstającą pod wpływem gazów wydzielających się podczas stygnięcia (promocja 3 w 1). Żużle tego typu służą po rozdrobnieniu jako kruszywa do celów drogowych, kolejowych i ciężkich betonów oraz do produkcji wełny żużlowej.