Metoda oznaczania wytrzymałości

W większości porównywanych tutaj norm stosowana jest międzynarodowa metoda oznaczania wytrzymałości. Dotyczy to krajów wymienionych wr pozycjach 1 do 7 w tabl. 8-2 i w tym przypadku wymagania w zasadzie mogą być porównywalne między sobą.
Inaczej ma się rzecz z metodami obowiązującymi w normach krajów pozycje od 8 do 11 (program uprawnienia budowlane na komputer). Są to metody różniące się znacznie od metody międzynarodowej i dające przy badaniu tego samego cementu wyniki o różnych wartościach liczbowych. I tak np. cement marki 60 wg normy radzieckiej można w przybliżeniu porównywać z cementem 55 wg norm polskich czy niemieckich (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Wymagania wytrzymałościowe dla cementów portlandzkich o dużych wytrzymałościach początkowych, zwanych w wielu normach szybko-twardniejącymi. Porównując te wymagania należy również mieć na uwadze różnice wynikające z metod badawczych.

Z przedstawionego porównania normowych wymagań dla cementów wyższych marek, jak również specyficznych wymagań dla cementów szybkotwardniejących nasuwa się wniosek, że polskie normy dla cementu portlandzkiego zajmują dobrą pozycję w grupie norm porównawczych. Zwraca jedynie uwagę zbyt duża liczba marek - która wynika z faktu zastosowania różnych marek dla cementu portlandzkiego i szybkotwardniejącego. Najniższa marka w polskich normach - cement 27,5 (w MPa) jest porównywalna z marką 25 w normach francuskich i marką 30 w radzieckich lub belgijskich (uprawnienia budowlane).

Najważniejszą cechą użytkową cementu jest wytrzymałość i wymagania te podają oczywiście wszystkie normy. Inne podstawowe cechy użytkowe cementów to czas wiązania, zmiana objętości, skurcz, ciepło hydratacji lub, pośrednio związany z własnościami produktu, stopień ich zmielenia.
Wymagania dla czasu wiązania nieznacznie różnią się w rozpatrywanych normach. Podają one początek wiązania w granicach 30^-90 min, koniec wiązania 8-12 h. Wymagania norm polskich mieszczą się w tym zakresie (program egzamin ustny).

Objętości cementu

Wymagania co do zmiany objętości są różne i bada się je różnymi metodami: obserwując wygląd placków z zaczynu po gotowaniu, mierząc rozszerzenie stwardniałego zaczynu cementowego po gotowaniu w pierścieniu Le Chateliera lub Kallaunera-Rosy bądź rozszerzenie próbki zaczynu po naparzaniu w autoklawie. Nie można więc porównywać bezpośrednio wymagań ilościowych, dotyczących zmiany objętości (opinie o programie). Wszystkie one mają zadanie zapewnić normalną zmianę objętości cementu i tym samym chronić beton od szkodliwych naprężeń.

Analizując, wprowadzone z biegiem lat, zmiany w omawianym zbiorze normy obserwuje się tendencję do zaostrzenia wymagań dotyczących zmiany objętości oraz wyodrębnienia osobnej grupy cementów przeznaczonych do betonów poddawanych obróbce termicznej (segregator aktów prawnych). W normach francuskich i belgijskich wymagania zaostrzono do maksymalnego rozszerzenia zaczynu wynoszącego 3 mm, przy badaniu metodą Le Cha- teliera, podczas gdy pozostałe kraje, stosujące ten sam sposób badania, dopuszczają 10 mm (Anglia, Włochy). Wymagania polskich norm są pośrednie; maksymalne rozszerzenie wynosi 8 mm. W normach amerykańskich również zaostrzono wymagania w tym zakresie, obniżając dopuszczalność rozszerzalności zaczynu poddawanego autoklawizacji z 1,0 do 0,8%.

Normy NRD i CSRS precyzują oddzielne wymagania dla cementów przeznaczonych do betonów naparzanych. I tak w normach czechosłowackich cementy do naparzania bada się w dylatometrze pierścieniem Kallaunera-Rosy, a rozszerzenie zaczynu nie może przekraczać 0,6 mm, przy czym wynik ten musi dotyczyć pierwszej próby. Według normy wprowadzono naparzanie placków, które powinny wykazywać normalną zmianę objętości przy pierwszym badaniu (promocja 3 w 1).

Natomiast sposób badania zmiany objętości w wielu normach zagranicznych, a także w polskich, przewiduje, że badanie, w przypadku uzyskania wyniku negatywnego, przeprowadza się powtórnie, ale z cementu poddanego leżakowaniu na powietrzu przez kilka dni. Obowiązuje wynik drugiego badania.