Nasycenie elementami typowymi

W okresie, który upłynął od podjęcia uchwał, w zakresie typizacji budownictwa mieszkaniowego położono nacisk na wymianę i zwiększenie liczby projektów obiektów typowych, ich dostosowanie do wymagań koordynacji modularnej i ich nasycenie elementami typowymi (program uprawnienia budowlane na komputer).

Równolegle do działalności typizacyjnej, prowadzonej centralnie przez biura projektowe kierujące typizacją, rozwinęła się w Warszawie i w niektórych ośrodkach regionalnych tzw. działalność unifikacyjna, zmierzająca do ujednolicenia stosowanych na danym terenie elementów i ograniczenia drogą eliminacji liczby rozwiązań projektowych (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

W artykule niniejszym podjęto próbę określenia efektów ekonomicznych działalności typizacyjnej w budownictwie mieszkaniowym w okresie 1961-1963. Analizę ograniczono do uspołecznionego wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego. Starano się określić, jakie były efekty ekonomiczne w zakresie kosztów inwestycji i jaki był wpływ zastosowania projektów typowych na przygotowanie procesu inwestycyjnego (uprawnienia budowlane).

Należy równocześnie przypomnieć, że analiza efektów ekonomicznych działalności typizacyjnej w budownictwie mieszkaniowym w okresie 1950-1955 była przedmiotem fragmentarycznych badań przeprowadzonych w Instytucie Urbanistyki i Architektury oraz opracowań wykonanych w związku z konferencją naukową zorganizowaną przez Komitet Architektury i Urbanistyki PAN w styczniu 1957 r (program egzamin ustny).

Ocena efektów ekonomicznych działalności typizacyjnej w budownictwie mieszkaniowym w okresie 1956-1960 była częściowo przeprowadzona w referatach przygotowanych w związku z seminarium na temat zagadnień typizacji w budownictwie, zorganizowanym przez SARP w grudniu 1960 r. Również przeprowadzone w IUA badania na terenie woj. bydgoskiego w zakresie wpływu typizacji na oceny i koszty budynków mieszkalnych odnoszą się do okresu 1956-1960 (opinie o programie).

Udziały podstawowych technologii

Z przeprowadzonych badań wynika, że nie wszystkie projekty przygotowane do rozpowszechniania znajdują zainteresowanie u nabywców dokumentacji typowej. Dosyć duże są także różnice w wielokrotności zakupów poszczególnych projektów. W latach 1961-1963 liczba projektów typowych podlegała znacznym zmianom w wyniku włączenia do rozpowszechniania nowo opracowanych projektów, a także wskutek wycofania sporej liczby projektów zdezaktualizowanych (segregator aktów prawnych).

Dokonywane zakupy dokumentacji typowej należy podzielić na dwie grupy: zakupionych jednokrotnie i zakupionych wielokrotnie. W pierwszym przypadku, zwłaszcza jeżeli zakup nie obejmuje odpowiedniej liczby egzemplarzy dokumentacji projektowo-kosztorysowej, świadczy to raczej zainteresowaniu wstępnym w ocenie wartości funkcjonalno-użytkowej ekonomicznej dokumentacji przed powzięciem decyzji o realizacji obiektu. Druga grupa obejmująca powtarzające się zakupy tej samej dokumentacji może świadczyć o większym zainteresowaniu odbiorców, z szansą realizacji. Jak widać z danych liczbowych, zainteresowanie projektami typowymi w liczbach bezwzględnych wzrasta. Natomiast ogólna liczba zakupionych egzemplarzy dokumentacji typowej utrzymuje się w latach 1962 i 1963 na jednakowym poziomie.

Udziały podstawowych technologii w zestawach projektów typowych zmieniają się zgodnie z ogólnymi kierunkami w budownictwie mieszkaniowym. Zmniejsza się udział budynków typowych o technologii ceglanej tradycyjnej na rzecz budynków o konstrukcji z betonu jako materiału podstawowego. W zakupach dokumentacji projektów typowych wyraźnie wzrasta zainteresowanie budynkami monolitycznymi i wielkoblokowymi (promocja 3 w 1).

Zainteresowanie typowymi budynkami wielkopłytowymi, stosunkowo znaczne w 1961 i 1962 r., maleje w 1963 r. Związane to jest z opracowaniem w ośrodkach regionalnych własnych koncepcji rozwiązań budynków wielkopłytowych i brakiem odpowiedniej aktualnej dokumentacji typowej. Pomimo znacznego zmniejszenia się przeważa nadal w zakupie dokumentacji typowej udział projektów budynków o technologii tradycyjnej.