Normy i przepisy dotyczące kominów żelbetowych

Wydanie norm technicznych dotyczących kominów żelbetowych świadczy o potrzebie jednolitego ujęcia obciążeń (ujęcie działania wiatru), stosowanego materiału (jego własności fizycznych i wytrzymałościowych, a więc i naprężeń dopuszczalnych), sposobu wymiarowania, względnie sprawdzania przekrojów, oraz wymagań konstrukcyjnych (jak np. izolacja) i wyposażenia komina (program uprawnienia budowlane na komputer).

Pierwszą polską normą była wprowadzona w r. 1947 Norma tymczasowa PN/B-1724 Kominy murowane i żelbetowe, którą powtarzano bez zmian w wydaniach w r. 1948 i 1953. Normę tę uzupełniono i rozszerzono w r. 1956, wprowadając ją pod nowym oznaczeniem PN/B-03004 (norma zalecana). Mimo pewnych drobnych usterek, norma ta odegrała ważną rolę w budownictwie przemysłowym, wprowadzając jednolite ujęcie zagadnień kominowych oraz oddając do dyspozycji projektanta gotowe tablice do wymiarowania. W r. 1965 wyjdzie nowa edycja tej normy, ujmująca szereg zagadnień bardziej szczegółowo i nowocześnie.

Oprócz normy PN/B-03004 potrzebne mogą być normy z nią związane, a to: PN/B-02009 (Obciążenia w obliczeniach statycznych - obciążenia stale i użytkowe), PN/B-02011 (Obciążenie wiatrem) i PN/B-03020 (Grunty budowlane - wytyczne do obliczeń dopuszczalnych naprężeń) (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
W Związku Radzieckim nie ma osobnych norm dla kominów, a przy obliczeniach korzysta się z ogólnych norm obciążeń oraz opracowanego przez Muraszewa sposobu sprawdzania przekrojów komina, opartego na pracy w stanie odkształceń plastycznych.

Porównanie obciążeń i wymagań konstrukcyjnych poszczególnych norm. Rzeczą charakterystyczną jest, że wszystkie normy z wyjątkiem radzieckiej postulują obliczanie przekrojów żelbetowych kominów wg metody naprężeń liniowych (klasycznej) oraz, że wszystkie normy żądają dla kominów - ze względu na charakter konstrukcji - wyższych współczynników pewności niż dla zwykłych budowli (uprawnienia budowlane).

Architektura kominów

Kominy są dotychczas najbardziej charakterystyczną sylwetką krajobrazu przemysłowego i w twórczości literackiej wspomina się o nich jako o symbolach pracy ludzkiej.
W kształtowaniu tego krajobrazu kominy odgrywają swą główną rolę prawie nieświadomie a równocześnie przypadkowo. Budowniczowie naszego przemysłu niewiele troszczyli się dawniej o wygląd zewnętrzny budowli, czy dostosowanie ich do otoczenia (program egzamin ustny).

Kominy, które są niestety nieuchronną dominantą krajobrazu przemysłowego - należy traktować w powiązaniu z innymi budowlami przemysłowymi jako jedną całość kompozycyjną. W małych, osobnych zakładach kominy tworzą krajobraz przemysłowy i są właściwie jedynym świadectwem istnienia przemysłu (opinie o programie). W tym przypadku mogą być powiązane z otoczeniem poprzez umiejętną kompozycję przestrzenną, zalesienie lub wprowadzenie pojedynczych drzew, aby w prosty sposób kontrastowały z układami poziomymi. Nie powinny one swą sylwetką przytłaczać istniejących niskich budowli, a przede wszystkim nie kontrastować z innymi budowlami o charakterze społeczno-socjalnym, czy budowlami kultu (wieże kościołów, pomniki, maszty flagowe), które wyglądają wtedy deprymująco i wydają się małe lub pretensjonalne (segregator aktów prawnych).

Jednocześnie w sąsiedztwie budowli smukłych, strzelistych i ażurowych, kominy wydają się znacznie grubsze, przysadziste i związane z ziemią; komin nie powinien być w takim krajobrazie intruzem lecz wnieść doń swoją choćby skromną wartość estetyczną.
W obliczu wielkiego przemysłu komin nie stanowi nigdy dysonansu. W tym „cywilizowanym” krajobrazie nie musi on walczyć o prawo obywatelstwa, gdyż nie jest jedynym elementem naruszającym krajobraz naturalny.

W miarę możliwości powinien ten krajobraz urozmaicać lub stwarzać akcent dominujący w zespole kilku układów pionowych. Np. w elektrowniach można interesująco połączyć plastycznie kominy z chłodniami i masztami linii wysokiego napięcia lub kolei linowej. I tutaj jednak należy przestrzegać zasady oddzielania zespołów przemysłowych od socjalnych oraz jednolitego charakteru zespołu elementów pionowych (promocja 3 w 1)..