Oddzielanie i sortowanie pyłów uprawnienia budowlane

Oddzielanie i sortowanie pyłów zgodnie z PN-59/B-06714 odbywa się na mokro metodą wypłukiwania (program uprawnienia budowlane na komputer). Przesiewanie na sucho nie dałoby w tym przypadku dobrych wyników.
Wytrzymałość kruszywa jest cechą, która może wpływać na wytrzymałość betonu. Aby zapobiec ewentualnym ujemnym skutkom wymaga się, aby kruszywo do betonów konstrukcyjnych było mniej więcej dwukrotnie mocniejsze od betonu. Na ogół w kruszywach mineralnych warunek ten jest spełniony. Mogą się jednak zdarzyć ziarna słabe, zwietrzałe. Zawartość takich ziarn w kruszywie nie może jednak przekroczyć pewnej wartości, ustalonej przez normy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Wytrzymałość skał na ściskanie mierzy się na kostkach o wymiarach 5X5X5 cm wg wskazówek zawartych w PN-54/B-04110.
Tak wielkich kostek wyciąć z kruszywa nie można. Dlatego PN-59/B- 06714 zaleca następującą metodę pomiaru wytrzymałości kruszywa na ściskanie. Badaną próbkę należy podzielić na 3 grupy frakcji: pierwszą od 5 do 10 mm, drugą od 10 do 20 mm trzecią powyżej 20 mm. Ziarna każdej grupy poddaje się pojedynczo naciskowi statycznemu: pierwszej grupy - 15 kG, drugiej - 25 kG, trzeciej - 35 kG. Ziarna, które nie wytrzymały tego nacisku, uznaje się za zbyt słabe lub zwietrzałe (uprawnienia budowlane).
Kształt ziaren ma również wpływ na wytrzymałość betonu. Ziarna bardzo wydłużone, tzw. igiełkowate, i ziarna bardzo płaskie są mało wytrzymałe na ścinanie i dlatego nie może ich być zbyt dużo w kruszywie. Jako ziarna igiełkowate uważa się te, których długość jest co najmniej 3 razy większa od szerokości. Ziarnami płaskimi nazywamy takie, których szerokość jest co najmniej 3 razy większa od grubości.
Rodzaj powierzchni ziaren ma wpływ na cechy betonu. Kruszywo o powierzchniach gładkich daje beton bardziej ciekły, dający się łatwiej ułożyć i zagęścić w formie niż beton z kruszywa łamanego, o ostrych krawędziach i chropowatej powierzchni.
Nasiąkliwość kruszywa ma szczególne znaczenie dla betonów narażonych na wpływy atmosferyczne, gdyż wpływa na mrozoodporność betonu. Stopień nasiąkliwości określa się wg PN-59/B-06714 (program egzamin ustny).

Cyfra klasy kruszywa

Kruszywa podzielone są na klasy. Cyfra klasy kruszywa odpowiada maksymalnej marce betonu o tej samej wartości liczbowej, do jakiego dane kruszywo może być użyte. Pod marką betonu rozumie się 28-dniową wytrzymałość betonu na ściskanie, mierzoną zgodnie z normą PN-63/B-06250 (Beton zwykły).
Zanieczyszczenie kruszywa gliną i iłami w tej formie, że oblepiają one ziarna lub też występują w postaci zbitych grudek, jest zjawiskiem bardzo niekorzystnym. Przed użyciem takiego kruszywa należy je przemyć wodą. Czasem niewidoczne nawet zanieczyszczenie kruszywa związkami organicznymi jak np. humusem czy siarczanami lub siarczkami może mieć bardzo ujemny wpływ na wytrzymałość i stałość objętościową betonu. Zanieczyszczenia tego rodzaju wpływają na reakcję chemiczną cementu. Mogą one spowodować spadek wytrzymałości oraz niebezpieczne pęcznienie betonów. Pomiarów dokonuje się wg PN-59/B-06714 (opinie o programie).

Kruszywo zarówno kopalne, rzeczne jak i łamane, składa się z ziarn różnej wielkości zwanych frakcjami. Ten zespół ziarn pewnej partii kruszywa, ujęty pod kątem widzenia stosunku ilościowego ziarn różnych wielkości, nazywamy uziarnieniem kruszywa lub stosem okruchowym.
Przy projektowaniu betonów pożądane jest niejednokrotnie ustalenie procentowe ilości poszczególnych frakcji w kruszywie (segregator aktów prawnych).
Dla dokonania analizy posługujemy się kompletem sit znormalizowanych wg normy PN-58/M-94008 i PN-59/B-06714. Kruszywo użyte do analizy powinno być uprzednio wysuszone do stałego ciężaru w temperaturze 105 ± 2°C.
Uzyskane w wyniku analizy sitowej ilości frakcji przedstawiamy graficznie jako tzw. krzywą uziarnienia.

Charakteryzuje ona jednoznacznie badane kruszywo pod względem uziarnienia. Poniżej przytoczono przykład, jak wykonać taką krzywą uziarnienia.
Należy wykonać analizę sitową pospółki kopalnej o największym ziarnie 0 < 40 mm.
Po uprzednim wysuszeniu odważa się np. 4 kg badanej pospółki i wysypuje ją na sito o otworach 0 40 mm.

Kruszywo, które pozostało po przesianiu na sicie, należy zważyć. W danym przypadku przeszła przez sito cała ilość kruszywa, a więc ziaren większych od 0 40 mm w badanej pospółce nie było. Następnie przesiewa się pospółkę przez kolejne mniejsze sito 0 20 mm. Na sicie pozostało 1120 g. Ta ilość kruszywa przeszła przez sito 0 40 mm, a została na sicie 0 20 mm (promocja 3 w 1). Jest to więc frakcja kruszywa 20/40 w pospółce, w ilości 1120 g, co stanowi 28% całej badanej ilości (4000 g).