Odwieczny spór

W poprzednim odcinku został odnotowany z akceptacją pogląd von Neumanna, że język centralnego systemu nerwowego nie jest wyłącznie cyfrowy. Ponieważ niektóre elementy nie-cyfrowe należą do innych układów niż nerwowy - hormonalnego, mięśniowego etc. wypada posłużyć się terminem ogólniejszym i mówić o języku wewnętrznym organizmu. Służy on dwóm celom: (i) zapis instrukcji kierowanych do innych części organizmu, na przykład aparatu mięśniowego, także instrukcji odpowiadających regułom liczenia itd., (ii) zapis danych, które są magazynowane w pamięci i wykorzystywane do przetwarzania. Z tym zasobem pojęciowym i z pewnymi ustaleniami empirycznymi można już zaatakować problem postawiony w tytule tego eseju i odpowiedzieć nań twierdząco. Oto argumenty na rzecz odpowiedzenia „tak” (program uprawnienia budowlane na komputer).

Gdy ma się na uwadze maszynę informatyczną będącą ciałem organicznym, to maszynowo-informatyczny model umysłu, wraz z kluczowym dlań pojęciem języka wewnętrznego, pomaga wyjaśnić, dlaczego inteligencja tej maszyny nie da się imitować w elektronicznych urządzeniach cyfrowych. Oto argumentacja w tej sprawie, podzielona na cztery grupy zagadnień (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Odwieczny spór między aprioryzmem a empiryzmem, czyli między poglądem, że wiedza jest wrodzona, a poglądem, że jest w całości nabyta w doświadczeniu zmysłowym, dostarcza pomocnego kontekstu dla naszego problemu, a zarazem ukazuje się sam w nowym świetle (uprawnienia budowlane).

Każdy organizm ma zakodowane w swym języku wewnętrznym elementy wiedzy, czyli informacji, w postaci materialnych zapisów, czyli danych, odziedziczone po organizmach rodzicielskich, które je zawdzięczają procesowi ewolucji życia. Jest to aprioryczny składnik wiedzy, współwarunkujący pewne zachowania inteligentne, do których nie jest zdolne urządzenie cyfrowe pozbawione ewolucyjnego rodowodu (program egzamin ustny).

Motywacyjne czynniki inteligencji

Elementy te ulegają przetwarzaniu w wyniku procesów pobudzanych przez spostrzeżenia zmysłowe. Jest to empiryczny składnik wiedzy. Skoro spostrzeżenia są reakcjami na bodźce fizyczne mające charakter falowy (fale świetlne, akustyczne etc.), a więc analogowy, będąc przy tym wspierane procesami z zakresu chemii organicznej (enzymy itp.), także analogowymi, to i ten empiryczny składnik wiedzy, nieodzowny w inteligentnym rozwiązywaniu problemów, dostępny jest tylko maszynom informacyjnym operującym oprócz cyfrowego językiem analogowym (opinie o programie).

Wbrew stanowisku kartezjańskiemu, rozwiązywanie problemów poza świadom ością jest faktem zarówno wtedy, gdy błyskawicznie znajduje się trafne rozstrzygnięcie, nie mając czasu na uświadomienie sobie przesłanek i reguł rozumowania, jak i wtedy, gdy proces rozwiązywania rozciąga się w czasie, obejmując fazy nie tylko świadome, lecz i nieświadome (typowy przykład: obudzenie się z rozwiązaniem, którego nie było przed zaśnięciem) (segregator aktów prawnych). Podlegają temu prawu także wielkie odkrycia - najdojrzalszy owoc inteligencji.

Nie ma w tym żadnej zagadki, o ile się zważy, że i podjęty problem, i elementy wiedzy potrzebne do rozwiązania są fizycznie zapisane w języku wewnętrznym maszyny informacyjnej, która przetwarza owe zapisy także wtedy, gdy nie zachodzi świadome skierowanie uwagi na dany problem. Mamy tu do czynienia z kategorią zachowań nieświadomych, lecz celowych (do których też należą, przy całej ich odmienności, zachowania instynktowe) właściwych materii organicznej, a nieobecnych w funkcjonowaniu elektronicznych urządzeń cyfrowych (promocja 3 w 1).

Motywacyjne czynniki inteligencji dzielą się na dwie kategorie. Jedne stanowią motywację do podjęcia problemu, drugie mają udział w motywacji wyboru rozwiązania. Pierwsze będziemy tu określać jako intelektualne bodźce, drugie (o których niżej, w punkcie 4) jako wartościowania.