Plan sytuacyjny

Plan sytuacyjny przedstawia wzajemne położenie punktów i linii w terenie, czyli tzw. sytuację.
Plan wysokościowy przedstawia wyłącznie rzeźbę terenu za pomocą warstwie (program uprawnienia budowlane na komputer).

Plan sytuacyjno-wysokościowy przedstawia zarówno sytuację, jak i rzeźbę terenu. Ten rodzaj planu jest uniwersalnym podkładem do projektowania budowli.
Sporządzenie planu jest możliwe dopiero po wykonaniu odpowiednich pomiarów geodezyjnych w terenie.

Podczas wykonywania pomiarów, w wyniku których ma powstać plan, obowiązuje zasada przechodzenia „od ogółu do szczegółów”. Pomiar w celu opracowania planu wykonuje się w dwóch etapach - pomiar ogólny i pomiar szczegółowy.
Pomiar ogólny polega na założeniu sieci punktów głównych, która stanowi tzw. osnowę pomiarową, oraz na ustaleniu ich wzajemnego położenia względem siebie i położenia na powierzchni Ziemi (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Pomiar szczegółowy obejmuje domierzenie do osnowy pomiarowej pozostałych charakterystycznych punktów terenowych (sytuacyjnych).

Najprostszym rodzajem osnowy jest linia pomiarowa, tj. odcinek AB, położony w środku mierzonego stosunkowo bardzo małego obiektu. Pomiar takiej osnowy polega na dwukrotnym dokładnym pomiarze długości odcinka AB taśmą stalową oraz azymutu kierunku AB.
Innym rodzajem elementarnej osnowy pomiarowej jest związek liniowo-kątowy w postaci trójkąta (lub kilku trójkątów). Na terenie, którego pomiar i plan ma być wykonany, zakładamy i stabilizujemy punkty główne (wierzchołki trójkąta) w taki sposób, aby były one nawzajem widoczne.

Wykonujemy orientacyjny szkic terenu i oznaczamy na nim wszystkie znajdujące się obiekty i szczegóły terenowe, których odtworzenie na planie jest konieczne. Na wykonany szkic nanosimy zaprojektowaną osnowę pomiarową. Po wykonaniu tych czynności wstępnych przeprowadzamy pomiar osnowy. Mierzymy boki trójkąta (lub trójkątów) dwukrotnie taśmą stalową oraz azymut któregokolwiek boku.
Do elementarnych osnów pomiarowych można zaliczyć także sieci punktów w postaci wieloboków otwartych lub wieloboków zamkniętych (tzw. poligon zamknięty), w których mierzy się wszystkie kąty oraz długości boków.
W zależności od dokładności wykonania pomiarów i sposobu obliczeń rozróżnia się poligonizację precyzyjną i poligonizację techniczną o mniejszej dokładności.

Obszar całej Polski

Obszar całej Polski pokryty jest siecią punktów poligonizacji precyzyjnej, która zagęszczona jest siecią punktów poligonizacji technicznej. Razem stanowią one tzw. osnowę geodezyjną (uprawnienia budowlane). Podczas wykonywania pomiaru w celu opracowania planu niewielkiego obszaru zawsze istnieje możliwość dowiązania zakładanego poligonu do osnowy geodezyjnej. W takim wypadku osnowę pomiarową zakłada się w postaci poligonu otwartego, dowiązanego z dwóch stron do osnowy geodezyjnej. Jeżeli mierzony obszar leży zbyt daleko od najbliższych punktów osnowy geodezyjnej, należy założyć osnowę pomiarową w postaci wieloboku zamkniętego, tzw. poligon zamknięty.
Przed przystąpieniem do pomiaru należy przeprowadzić szczegółową wizję całego terenu (tzw. wywiad terenowy) w celu właściwego usytuowania punktów osnowy pomiarowej.

Punkty poligonu stabilizujemy w terenie i wykonujemy opisy topograficzne tych punktów. Polegają one na domierzeniu punktu osnowy pomiarowej przynajmniej do trzech punktów stałych znajdujących się w pobliżu niego w terenie (do narożników budynków, znaków drogowych, słupów elektrycznych itp.). Opis topograficzny punktu pozwoli na odszukanie go w terenie.
Po zestabilizowaniu osnowy należy wykonać szkic orientacyjny mierzonego terenu, ze szczegółami sytuacyjnymi i naniesioną osnową pomiarową (opinie o programie). Po wykonaniu tych czynności wstępnych przystępujemy do pomiaru osnowy.

W każdym poligonie zamkniętym mierzymy trzy zasadnicze elementy:
- długość wszystkich boków (dwukrotnie),
- wielkość wszystkich kątów (w dwóch położeniach lunety),
- co najmniej dwa azymuty magnetyczne za pomocą busoli (segregator aktów prawnych).

Po wykonaniu tych czynności należy opracować wyniki pomiarów, tzn. sprawdzić prawidłowość wykonanych pomiarów i wyrównać wyniki pomiarów.
W pierwszej kolejności sprawdzamy pomiary kątów. Ponieważ osnowa jest wielobokiem zamkniętym, więc teoretycznie suma jego kątów wewnętrznych musi być równa 180° (promocja 3 w 1). Po zsumowaniu wszystkich kątów pomierzonych w terenie i porównaniu ich sumy z obliczoną sumą teoretyczną otrzymamy błąd rzeczywisty.