Położenie murów

Położenie murów w czasie budowy można ustalać i sprawdzać przez opuszczenie pionu z odpowiedniego naciągniętego drutu (program uprawnienia budowlane na komputer).
Wierzchołki kątów i inne punkty charakterystyczne otrzymuje się przez opuszczenie pionu z miejsca przecięcia 2 drutów.
Dokładność wytyczenia i utrwalenia położenia budynku w planie powinna być taka, aby odchyłki wymiarów nie przekraczały:
a) W ścianach budynków murowanych (jeżeli nie jest wymagana specjalna dokładność) 5 cm na 100 m długości lub szerokości,
b) W budynkach ze szkieletem stalowym 2 cm na 100 m długości lub szerokości, a ponadto 0,2 cm między środkami sąsiednich słupów,
c) W budynkach ze szkieletem z elementów prefabrykowanych żelbetowych 3 cm na 100 m długości lub szerokości, a oprócz tego 0,3 cm między środkami sąsiednich słupów,
d) W budynkach ze szkieletem żelbetowym betonowanym na miejscu 5 cm na 100 m długości lub szerokości i 0,5 cm między środkami sąsiednich słupów (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Poziom odniesienia jest to utrwalony poziom, w stosunku do którego odmierza się w naturze poszczególne poziomy budynku poczynając od spodu fundamentów. Poziom odniesienia przyjmuje się jako pewien dowolny poziom różniący się o wiadomą wysokość od poziomu reperu istniejącej sieci niwelacyjnej lub też od poziomu wybranego punktu stałego (np. od narożnika nieosiadającego cokołu sąsiedniego budynku).

Poziom odniesienia utrwala się na reporach. Repery umocowuje się w gruncie poza obrębem osiadania powodowanego obciążeniem od budynku lub też na ścianie sąsiedniego budynku, który nie podlega osiadaniu (uprawnienia budowlane).
Reper gruntowy można wykonać wkopując w teren słup na głębokość równą co najmniej głębokości przemarzania.

Górny koniec słupa ścina się ukośnie i osadza w nim trzpień lub gruby gwóźdź na poziomie związanym z reperem sieci niwelacyjnej.

Reper trwały

Reper bardziej trwały można wykonać w postaci słupa kamiennego lub betonowego osadzonego na fundamencie.
Reper ścienny składa się ze stalowego trzpienia, główki i podstawki do umieszczenia łaty. Trzpień osadza się na zaprawie cementowej w murze cokołowym (program egzamin ustny).
Zwykle należy wybierać taki poziom odniesienia, aby był on zarazem poziomem wierzchu podłogi przyziemia, a to dlatego, że w projektach ten ostatni przyjmuje się zwykle za poziom zerowy, od którego liczy się wysokości innych poziomów: w górę oznacza się je liczbami dodatnimi, w dół ujemnymi. Zalecenie powyższe nie dotyczy budynków kolejowych z rampami, gdzie za zero niwelacji przyjmuje się wierzch główki szyny.

Mając reper z poziomem odniesienia można za pomocą niwelatora i łaty niwelacyjnej ustalać wszystkie potrzebne poziomy. Na mniejszych budowach niwelator może być zastąpiony wężem wodnym, tj. długą kiszką gumową zakończoną na obydwóch końcach rurkami szklanymi i napełnioną wodą.
Jeżeli budynek ma mieć podziemia, to zazwyczaj robi się jeden ogólny wykop szerokoprzestrzenny aż do poziomu spodu posadzki podziemia (opinie o programie).
Krawędź skarpy wykopu w tym poziomie wykonywa się na zewnątrz przyszłego lica ściany fundamentowej w odległości:
a) około 10-^20 cm, jeśli izolacja pionowa muru nie jest przewidziana;
b) 50-^-80 cm, jeśli na murze ma być wykonana pionowa warstwa izolacyjna (mniejsza szerokość przy mniejszej głębokości, większa - przy większej).

Wykopy wykonywa się ze ścianami pionowymi lufo pochyłymi w zależności od rodzaju gruntu i posiadanego miejsca (segregator aktów prawnych).
Bardziej strome i wysokie ściany wykopu należy podeprzeć od wewnątrz, zwłaszcza jeśli grunt jest mało spoisty.

Po zrobieniu ogólnego wykopu szerokoprzestrzermego wzdłuż przyszłych ław fundamentowych wbija się co 10 do 15 m słupki i na tych słupkach oznacza się zniwelowany za pomocą niwelatora i łaty poziom wierzchu ławy fundamentowej lub jeśli ta ława nie jest przewidziana, pewien dowolny poziom. Na mniejszych budowach niwelator można zastąpić wężem wodnym.
Dalej wykonuje się wykop pod ławy fundamentowe, przy czym spód jego określa się w zależności od ustalonych poprzednio stałych punktów na słupkach i sprawdza się przez przeciąganie między słupkami sznura murarskiego.

Szerokość wykopu w poziomie spodu ławy ceglanej powinna być większa od szerokości ławy: o 5-10 cm od strony zewnętrznej, aby można było swobodnie regulować położenie zewnętrznego rzędu cegieł, i około 30 cm od strony wewnętrznej, aby można było stać na dnie wykopu przy murowaniu cegieł (promocja 3 w 1).