Próby ilościowej oceny

Próby ilościowej oceny skłonności cementu do pęknięć polegają na mechanicznym uniemożliwieniu skurczu znormalizowanej zaprawy i na notowaniu czasu (w dniach), po którym pojawiają się pierwsze pęknięcia. Metoda uniemożliwiania skurczu polega na przechwytywaniu naprężeń skurczowych przez zabetonowany w beleczce stalowy gwintowany sworzeń (metoda niemiecka) bądź przez stalowy cylindryczny rdzeń, który otulony jest pierścieniem z twardniejącej zaprawy (metoda francuska) (program uprawnienia budowlane na komputer).

Nie tylko beton wytwarzany w warunkach placu budowy jest w zasadzie przesiąkliwy; także zaczyn sporządzony w laboratorium jest powyżej pewnych wartości współczynnika W/C nieszczelny w odniesieniu do wody i innych płynów. Na podstawie tych stwierdzeń można wnioskować, że pory zaczynu cementowego stanowią ciągły układ kanalików. Przesiąkliwość zaczynu wyraźnie wyrasta, a właściwie pojawia się dopiero powyżej W/C = 0,4. Wyraźnie, że o przesiąkliwości zaczynu decydują pory kapilarne, a ściśle mówiąc ta ich część, która ma dostatecznie duże wymiary przekrojów (program uprawnienia budowlane na ANDROID).
Przesiąkliwość zaczynu zmniejsza się w miarę jego dojrzewania. Ciągłość sieci kapilar świeżo stwardniałego zaczynu jest zupełna, toteż cały układ tych kanalików umożliwia przesiąkanie cieczy przez całą masę zaczynu. Postęp hydratacji prowadzi do narastania coraz większych ilości żelu, który lokuje się w świetle kapilar, likwidując w wielu miejscach ich drożność, co oczywiście prowadzi do zmniejszenia przesiąkliwości (uprawnienia budowlane).

Zwięzłość, a więc szczelność stwardniałego zaczynu cementowego jest tego samego rzędu co szczelność zwięzłych skał naturalnych. Na przykład marmur ma przesiąkliwość podobną do zaczynu sporządzonego przy W/C = 0,4, a stwardniały zaczyn przy W/C = 0,7 wykazuje przesiąkliwość tego samego rzędu co granit [108].

Stopień zmielenia cementu w zasadzie nie wywiera większego wpływu na przesiąkliwość zaczynu. Grubo zmielony cement po nieco dłuższym okresie dojrzewania daje zaczyn o takiej samej szczelności, jak zaczyn sporządzony z cementu drobno zmielonego (program egzamin ustny). Niewielki wpływ na przesiąkliwość ma także skład chemiczny (fazowy) cementu; nieco lepszą szczelnością wyróżniają się cementy o zwiększonej zawartości A1203.

Duże ciśnienie

Jeśli się zważy, że stwardniały zaczyn cementowy jest ciałem stałym o bardzo dużej porowatości, to musi budzić zainteresowanie wysoka szczelność tego materiału. Decydującą rolę odgrywa tu oczywiście stan rozproszenia porów, a więc ich wymiary. Pory żelowe mają wymiary rzędu molekularnego, toteż do przetłoczenia wody przez żel cementowy
wypadałoby stosować bardzo duże ciśnienie; żel jest więc praktycznie absolutnie szczelny (opinie o programie). Znaczna część kanalików kapilarnych ma również wymiary bardzo małe, toteż kapilary te również nie zagrażają szczelności stwardniałego zaczynu.

Interesujący jest fakt, że nawet stosunkowo łagodne wysuszenie stwardniałego zaczynu prowadzi do zwiększenia jego przesiąkliwości, czasem aż dwukrotnie. Zjawisko to należy przypisać temu, że nieodwracalna część skurczu suszenia związana jest ze zwiększeniem się wymiarów opróżnionych kapilar, a być może także z powstawaniem dodatkowych próżni, o charakterze pęknięć kapilarnych (segregator aktów prawnych).
W praktyce budowlanej nie udaje się sporządzić betonu o takiej szczelności, jaką wykazują oba jego składniki: zaczyn cementowy i okruchy skał (kruszywo).

Przyczyną tego jest stwierdzony jednoznacznie fakt niedoskonałości związku między zaczynem a ziarnami kruszywa. Za pomocą nakładanych w próżni barwników można na wykonanych z betonu cienkich szlifach dostrzec pod mikroskopem kapilarne próżnie występujące niekiedy między zaczynem a kruszywem.

Nasilenie występowania tych próżni w znacznej mierze zależy od rodzaju kruszywa (promocja 3 w 1). Osiadanie betonu z jednoczesnym znaczniejszym wydzielaniem wody wpływa oczywiście ujemnie na szczelności betonu, ponieważ jego ciągłość naruszona jest przez liczne makrokanaliki, którymi wytłaczana przez osiadającą mieszankę betonową woda (raczej mleczko cementowe) wędruje ku górze.