Przejście od tradycyjnych krążyn słupowych

Innym wyrazem dążenia do uzyskania oszczędności w budowie rusztowań drewnianych było przejście od tradycyjnych krążyn słupowych i zastrzałowych do krążyn o dużych rozpiętościach, zwieranych przez obrót kratownic inwentarzowych montowanych pionowo na przegubach betonowych lub stalowych opartych na posadzkach filarów przy wezgłowiach sklepień (program uprawnienia budowlane na komputer). Krążyny te wykonywano w latach 1930-1960 z kratownic skręcanych na śruby w sposób umożliwiający zmianę krzywizny wytwarzanych przez nie krążyn i przez to - umożliwiający zastosowanie ich do budowy łuków i sklepień o różnych krzywiznach i rozpiętościach (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Ze względu na stosunkowo niewielką ilość budowanych mostów łukowych dużych rozpiętości, drewno jako tańsze od stali było właściwym materiałem do ich budowy przy stosunkowo małej krotności użycia. Krążyny tego rodzaju były budowane we Francji; w Polsce nie stosowano ich ze względu n niewielką liczbę nowych mostów łukowych.
W Związku Radzieckim do budowy mostów łukowych wykonano parę odmian krążyn inwentarzowych, o kratownicach trójkątnych stalowych łączonych z odcinków na śruby, podobnie jak wykonywano drewniane krążyny we Francji. Zastosowanie tych krążyn mogło być opłacalne ze względu na wielką skalę budownictwa mostowego w tym kraju.

Dążenie do uzyskania oszczędności w budowie rusztowań miało wiele form, które obecnie już zanikają lub są stosowane w wyjątkowych przypadkach. Jedną z nich jest koncepcja Melana polegająca na zastosowaniu uzbrojenia łuków lul belek dostatecznie sztywnego, aby mogło przenosić część ciężaru świeżego be tonu i aby mogło wraz z pierwszym wieńcem sklepienia wytworzyć ustró, zespolony, dostatecznie wytrzymały do przeniesienia ciężaru świeżego betom następnych wieńców (uprawnienia budowlane).
Koncepcja ta powstała w początku bieżącego stulecia przy wzmacnianiu stalowych mostów kolejowych w Szwajcarii, które ze względu na wzrost ciężaru taboru kolejowego i częściowe zniszczenia przez korozję wymagały wzmocnienia lub przebudowy. Okazało się przy tym, że przekształcenie konstrukcyj stalowych w konstrukcje betonowe, w których elementy konstrukcji stalowej stanowiłyby uzbrojenie, było rozwiązaniem właściwym ze względu na warunki użytkowania i oszczędności (program egzamin ustny).

Doświadczenie zdobyte

Doświadczenie zdobyte przy przebudowie mostów stalowych na mosty z betonu uzbrojonego było później wykorzystane w budowie wielu nowych mostów z betonu uzbrojonego. Najpierw montowano łuki stalowe a następnie zawieszano do nich jak do krążyn deskowania, w których betonowano właściwy łuk kolejnymi wieńcami. Przykładem tego rodzaju konstrukcji jest jeden z mostów łukowych o największej rozpiętości przez dolinę Esla w la Coruna w Hiszpanii, zaprojektowany i zbudowany przez profesora E. Torroja. Taki sposób budowy umożliwiał całkowite wyeliminowanie rusztowań drewnianych do wznoszenia łuków i dawał tym większe oszczędności, im większe były wzniesienia i rozpiętość łuków (opinie o programie).

Sposób ten nie znajduje dalszych zastosowań, gdyż wymaga zbyt wielkiej ilości stali w łukach, które - jako elementy przede wszystkim ściskane o kształtach sprowadzających momenty zginające do minimum - powinny być wykonywane z betonu o najmniejszym odsetku uzbrojenia. Natomiast koncepcja Melana montowania uzbrojenia warsztatowo spawanego w kratownice niezmienne kinematycznie, dostatecznie wytrzymałe i sztywne, znajduje zwolenników dalszego jej rozwoju w budowie belek o niezbyt wielkich rozpiętościach.

Od zastosowania kratownic stalowych jako uzbrojenia luków odstąpiono również dlatego, że było ono opłacalne tylko przy betonowaniu łuków wieńcami, co powodowało powstawanie dodatkowych naprężeń wskutek występowania w różnym czasie skurczu i pełzania w poszczególnych wieńcach (segregator aktów prawnych).
Wyrazem dążeń występujących w budowie rusztowań mostowych jest też prefabrykacja, dzięki której rusztowania stają się urządzeniami umożliwiającymi przewóz, podnoszenie i ustawianie prefabrykatów oraz łączenie ich w ustroje. Prefabrykacja znajduje zastosowanie do wszystkich części mostów: fundamentów, podpór i przęseł.

W budowie mostów z prefabrykatów rolę rusztowań spełniają stężenia zabezpieczające stateczność prefabrykatów przed związaniem ich w konstrukcję, deskowania do betonowania niektórych części na miejscu oraz pomosty i kładki robocze. Obniżenie kosztów rusztowań przez prefabrykację elementów konstrukcji jest ściśle związane ze sprężaniem umożliwiającym podział konstrukcji na prefabrykaty dostosowane swą wielkością i ciężarem do wymiarów i nośności urządzeń transportowych i montażowych (promocja 3 w 1).