Rozmaitość kompozycji elementów zdobniczych

Występowała ogromna rozmaitość kompozycji elementów zdobniczych korun od prostego trójkąta wykonanego z trzech ubogo profilowanych listew, po zawiłe kompozycje linearne. W starych domach kurpiowskich drzwi były zawsze jednoskrzydłowe, wykonane z sosnowych desek przybitych pionowo do dwóch listew poziomych (program uprawnienia budowlane na komputer).

Później drzwi zewnętrzne wykonywano jako dwuwarstwowe, deszczułkowe. z deseczek gładko struganych, ułożonych we wzór i przybitych gwoździami o dużych łebkach, które stanowiły dodatkowy element dekoracyjny. Układ budynków w zagrodzie kurpiowskiej bywał rozmaity, jednak można zaobserwować pewne powtarzające się cechy charakterystyczne. Budynek mieszkalny stał zawsze oddzielnie, bliżej drogi i był otoczony sadem. Pozostałe zabudowania okalały podwórze zagrody i stały w pewnym oddaleniu (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Zabudowania gospodarcze, zwłaszcza stodoła, były skromne w porównaniu z okazałym budynkiem mieszkalnym. Wyraźnie odzwierciedla się w tym charakter gospodarki. Przy niewielkich zbiorach z pól niepotrzebne były duże stodoły. Dość często występowały małe spichlerki. zwane świronkami. z podcieniami na słupach lub rysiach. Chałupy podlaskie. Na Podlasiu zajmującym tereny nizinne prowadzono gospodarkę rolną. Na tereny te napływali osadnicy z pobliskiego Mazowsza; obowiązek odbycia służby wojskowej umożliwiał im uzyskanie praw szlacheckich (uprawnienia budowlane). Utworzyła się więc tu. oprócz warstwy chłopskiej, liczna grupa drobnej szlachty herbowej.

W olbrzymich dobrach królewskich na Podlasiu już w drugiej połowie XVI w. przeprowadzono generalną reformę rolną, dzięki czemu poprawiła się technika gospodarowania. Reforma nie dotyczyła jednak szlachty; dlatego zagrody szlacheckie, w liczbie kilku lub kilkunastu, tworzyły osobne skupiska zabudowy (przysiółki), pozostające „za ścianą wsi uregulowanych”, czyli zaścianki. Podział ludności na warstwę chłopską i szlachecką znalazł odzwierciedlenie nie tylko w kształtowaniu zabudowy wsi. lecz także w rozwiązywaniu domu mieszkalnego. Domy szlachty zaściankowej miały układ podłużny, symetryczny. najczęściej półtoratraktowy z charakterystycznym małym ganeczkiem poprzedzającym wejście do sieni usytuowanej na osi budynku. Ganek wsparty był na dwóch, a czasem czterech słupkach (program egzamin ustny).

Chłopskie chałupy

Rozwiązania te tworzyły typy skromnych dworków, które nakrywano dachami naczółkowymi lub półszczytowymi, czasem cztero spadowymi. ale zawsze uformowanymi symetrycznie. Budynki gospodarcze sytuowano w oddaleniu od domu mieszkalnego, który otaczano drzewami. W chałupach chłopskich dominował układ dośrodkowy rzutu poziomego i bardzo rozbudowane urządzenia ogrzewcze, zajmujące znaczną część powierzchni chałupy (opinie o programie).

Rozległość urządzeń ogrzewczych i skupianie wokół nich pomieszczeń było konieczne ze względu na klimat, charakteryzujący się niskimi wartościami temperatury zimą. Urządzenia ogrzewcze podłączano zawsze do jednego komina, nawet jeżeli paleniska znajdowały się w dwu różnych pomieszczeniach. Komin wyprowadzony w kalenicy był najczęściej murowany, chociaż zdarzały się przewody kominowe całe z drewna; tak wykonane przewody zachowały się do dziś we wsi Mościce Dolne.

Chałupy o układzie dośrodkowym miały sień narożną, zajmującą szerokość jednego traktu, lub sień skrajną, przebiegającą przez całą szerokość budynku. Przy niektórych chałupach budowano podcienie narożne osłaniające wejście do komory usytuowanej przy ścianie szczytowej, przeciwległej do tej, w której znajduje się sień wejściowa. Chłopskie chałupy ustawiano szczytami wzdłuż dróg (segregator aktów prawnych). Bezpośrednio do budynków mieszkalnych dostawiano gospodarcze, nakrywając całość wspólnym dachem, co sprawiało wrażenie, że stanowią one budynki mieszkalno-inwentarskie.

Na Podlasiu jednak łączenie w jednym budynku części inwentarskiej z mieszkalną zdarzało się rzadko; w takiej sytuacji nie było nigdy połączenia między nimi wewnątrz budynku, co odróżniało chałupy podlaskie od chałup scalonych z częścią inwentarską, wznoszonych w innych regionach kraju. Ściany wykonywano z belek o przekrojach prostokątnych. Węgłowano je na obłap lub na rybi ogon (promocja 3 w 1).