Rozwój ekologicznie uwarunkowany

Rozwój ekologicznie uwarunkowany jest efektem konstatacji zagrożeń. Jest więc generowaniem wyższego dobra, nie poprzez jego pomnażanie, lecz poprzez ograniczanie większego zła. Ta fundamentalna różnica pomiędzy rozwojem konsumpcyjnym a rozwojem ekologicznie uwarunkowanym jest zastąpieniem schematu prostych czynników rozwoju schematem ograniczenia i alternatyw (w domyśle proekologicznych) rozwoju (program uprawnienia budowlane na komputer).

Nasuwa się podstawowe pytanie: czy ograniczenie oznacza pogorszenie jakości życia, redukcję zdobyczy cywilizacyjnych identyfikowanych z dobrobytem? Najchętniej przyjmowanym wskaźnikiem porównywalnym globalnie a odniesionym do jednostki jest dochód narodowy na jednego mieszkańca, natomiast przyrost krajowego dochodu narodowego jest miarą porównawczą poziomu cywilizacyjnego poszczególnych państw i ich tempa podwyższania standardu uznawanego za wzorcowy (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Oznacza to zdecydowaną presję czynnika ekonomicznego w kierunku postrzegania dobrobytu. Jednocześnie wprowadza kolejne państwa i społeczeństwa na spiralę rozwoju, który obciąża deficytowe zasoby: zasoby przyrody, energię, kapitał, a nie wykorzystuje zasobów o znacznych rezerwach (np. zasobów pracy). Mamy tu do czynienia z typowym schematem cywilizacji zachodnich, które propagując ten model poprzez swoje ponadnarodowe instytucje (np. Bank Światowy), generują uzależnienie (uprawnienia budowlane).

Wskaźnik dochodu narodowego i jego pochodnych jest nie do przyjęcia przy diagnozowaniu rozwoju ekologicznie uwarunkowanego. Jest to wskaźnik uniwersalny nie uwzględniający dostatecznie kryteriów ekologicznych. Obliczeniami dochodu narodowego nie są objęte także: usługi niematerialne, praca produkcyjna w gospodarstwie domowym, czas wolny, budżet czasu (program egzamin ustny).

Zasób środowiska

Zasób środowiska w klasycznej ekonomii jest uznawany wyłącznie za wartość rynkową, a neoliberalizm ten zgubny pogląd dalej podtrzymuje. Nowa ekonomia, przyswajająca myślenie proekologiczne, proponuje inne ujęcie dobrobytu (segregator aktów prawnych). Polega ono na dążeniu do pełniejszego obrazu stanu zasobów i rzeczywistego dobrobytu społeczeństwa i jednostek. Wychodząc z tego założenia, za najistotniejsze uznaje się:

1. „szacunek stanu zasobów - mimo że nie wytworzone przez człowieka i wymykające się ekonomicznej teorii wartości zasoby i walory przyrody muszą być uznane za składnik majątku narodowego i fundamentu dobrobytu. Trzeba także wiedzieć, z jakich zasobów korzysta społeczeństwo - odnawialnych czy nieodnawialnych, odtwarzalnych czy nieodtwarzalnych;
2. model dochodu społecznego, w którym koszty społeczne i ekologiczne byłyby rozpoznawane i od niego odejmowane, a nie dodawane, jak obecnie;
3. wskaźniki stanu zdrowia - muszą mieć charakter jakościowy. Trzeba porzucić ambicje pieniężnej wyceny wartości zdrowia. Zdrowie ma wartość samą w sobie. Za bogate należy uznać społeczeństwo, w którym ludzie jak najmniej chorują, a nie to (o czym informuje nas wskaźnik wzrostu), w którym zachorowalność ludzi rośnie wraz z wydatkami na ich leczenie;
4. wskaźniki społeczne - najtrudniej poddają się kwantyfikacji. Powinny zmieniać się w czasie i różnić się w zależności od kultur lokalnych i regionalnych. Ich zadaniem jest odzwierciedlenie stanu więzi społecznych tworzących daną społeczność i jej kulturę oraz subiektywne poczucie bezpieczeństwa i zadowolenia ludzi (promocja 3 w 1);
5. wskaźniki rozwoju gospodarki nieformalnej. Gospodarka nieformalna (utrzymanie domu, wychowanie dzieci, opieka nad ludźmi starymi i chorymi, wzajemna pomoc sąsiedzka, praca i rolnictwo na własny użytek, bezgotówkowa wymiana dóbr i usług itp.) jest źródłem ponad połowy dochodów i zatrudnienia, lecz jest ignorowana jako źródło dobrobytu. Oba obszary działalności gospodarczej - formalny i nieformalny - wzajemnie na siebie oddziałują, oba spełniają niezwykle ważne, choć odmienne funkcje. Polityka gospodarcza, która zmierza do rozwoju jednego obszaru kosztem drugiego, niszczy system gospodarczy jako całość. Wskaźniki rozwoju gospodarki nieformalnej potrzebne są do jej dowartościowania i ochrony".