Ruchy poziome gruntu

Ważną jest rzeczą, aby na terenach objętych szkodami górniczymi nie projektować części budynku na różnych poziomach, np. nie wprowadzać zagłębionych pomieszczeń dla kotłowni, szybów wind itp., gdyż przy pełzaniu gruntu mogą być one łatwo ścięte (program uprawnienia budowlane na komputer). Projektując zabezpieczenie bądź to częściowe bądź pełne, zawsze trzeba przedsięwziąć środki zaradcze przeciw pełzaniu, które nieraz jest bardziej szkodliwe niż drobne usuwy pionowe. Jeżeli przyjmiemy, że warunki przejścia mają charakter łagodny i promień wypukłości niecki R wynosi np. 10 000 m. Jak z tego widać, usuwy pionowe nieraz bywają zupełnie nieznaczne i nie wyrządzają poważniejszych szkód. Wywołują one wówczas tylko spękania, które łatwo można naprawić po ustaniu ruchów terenu (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Natomiast ruchy poziome gruntu wywołują bardzo często tak duże naprężenia w murach fundamentów, że dochodzi do rozerwania i zniszczenia ich układu monolitycznego (uprawnienia budowlane). Zasadniczo trzeba rozróżniać grunty posadowienia, które mogą poddawać się ruchom plastycznym, i grunty skały masywne, mniej lub bardziej twarde, które nie ulegają odkształceniom -plastycznym, lecz wytwarzają spękania miejscowe i szczeliny o różnym prześwicie i w różnych odstępach (program egzamin ustny). Te grunty skaliste są szczególnie niebezpieczne dla fundamentowania i wobec tego konieczne jest w tych razach wprowadzenie między skalą i spodem fundamentu warstwy nasypowej z gruntu plastycznego, łagodzącej ruchy terenu. Nasyp taki grubości od 0,6 do 0,8 m tworzy się zwykle z gliny piaszczystej, starannie ubitej. Przy znaczniejszych obciążeniach jednostkowych lepiej używać do nasypu piasku albo żwiru bez domieszek ilastych lub pylastych (opinie o programie). Gdy można spodziewać się większych usuwów pionowych, doprowadza się niekiedy grubość nasypu do 1,5 m.

Zabezpieczenie częściowe

Najbardziej odpowiednią konstrukcję zabezpieczającą przeciw skutkom pełzania gruntu stanowi jednolita płyta fundamentowa, stosowana przy posadowieniu na gruntach o mniejszej wytrzymałości. Gdy grunt ma większą wytrzymałość, to budynki opiera się na ławach, które trzeba zbroić na rozciąganie w kierunku równoległym do ruchu niecki, według zasad i na zginanie w kierunku prostopadłym do jej ruchu (segregator aktów prawnych). Nieraz usztywnia się i wiąże konstrukcję ław fundamentowych przez wprowadzenie ław ukośnych. Jeżeli ruch niecki ma pójść w kierunku ukośnym, może wówczas nastąpić w ławach jednoczesne zginanie ich i rozciąganie. Aby móc przeprowadzić obliczenie ław, trzeba rozłożyć siłę rozciągającą, działającą w kierunku ruchu niecki na dwie składowe: równoległą do ławy i prostopadłą do niej. Przy obliczaniu zbrojenia przyjmuje się dopuszczalne naprężenia rozciągające do 2200 at dla stali pospolitej i dla stali OW 50 do 3 100 at.

Przy zabezpieczaniu częściowym przyjmuje się zasadę następującą: zabezpiecza się budynek w pełni przeciw szkodom mogącym wyniknąć wskutek pełzania gruntu i jednocześnie dąży się do wytworzenia konstrukcji budynku możliwie podatnej na ruchy pionowe. W budownictwie, na terenach gdzie występują szkody górnicze, należy stosować nie tylko odpowiednie fundamentowanie, lecz również wprowadzać takie konstrukcje, które byłyby dostatecznie podatne na ruchy w kierunku pionowym (promocja 3 w 1).

Aczkolwiek zagadnienie fundamentowania na terenach górniczych wiąże się nierozdzielnie z rozwiązaniem konstrukcyjnym samych budowli, nie będziemy tu rozwijali tego ostatniego tematu, jako wychodzącego poza zakres właściwego fundamentowania. Opracowanie zagadnienia konstrukcji i dużo zaleceń praktycznych można znaleźć w pracach Wasilkowskiego, wymienionych na wstępie do niniejszego rozdziału.  Zabezpieczenie częściowe wprowadza się w budynkach mniej ważnych, np. mieszkalnych, biurowych itp., natomiast w budynkach monumentalnych stosuje się zabezpieczenie pełne.