Sita do kruszywa

Próbki kruszywa pobiera się zgodnie z przepisami w ilości 15 kg materiału każdego gatunku. Jeżeli dla tłucznia przewidziane jest oznaczenie ciężaru jednostki objętości (1 1 lub 1 m^:!) ilość pobranej próbki tłucznia powinna wynosić 50 kg (program uprawnienia budowlane na komputer). Uziarnienie bada się za pomocą szablonów i sit. Szablonów używa się do kontroli dostaw na miejscu budowy do sprawdzania wymiarów ziarn kruszywa powyżej 25 mm; sit używa się do sprawdzania wymiarów kruszywa drobnoziarnistego w laboratoriach badawczych (analizy rozjemcze, badania kruszywa w laboratoriach kontrolnych i ruchowych, kontrola dostaw kruszywa). Ustalanie uziarnienia kruszywa za pomocą szablonów przeprowadza się zgodnie ze wskazówkami podanymi na każdym szablonie.

Do analiz sitowych stosuje się dwa rodzaje sit: dla kruszywa o wymiarach do 4 mm należy używać sit tkanych o oczkach kwadratowych, dla kruszywa powyżej 5 mm - sit o otworach okrągłych. Do analizy sitowej kruszywa do celów drogowych, zwłaszcza kruszywa drobnego do nawierzchni bitumicznych (piasek i mączka), często stosowane są sita ASTM (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Sita do kruszywa używanego do wyrobu betonu o otworach drobniejszych (do 4 mm) są tkane z drutów odpowiedniej grubości. Do przesiewu frakcji grubszych stosuje się sita blaszane z otworami okrągłymi (perforowane). Sita z otworami okrągłymi dają bardziej prawidłowy przesiew niż sita z otworami kwadratowymi. W sitach z otworami kwadratowymi (uprawnienia budowlane).

Do analizy sitowej należy użyć całkowitą liczbę gramów wysuszonego w temperaturze 105°C kruszywa. Dla kruszywa o większych ziarnach ilość ta powinna wynosić 2500 - 5000 g, dla piasku i mączki 100 H - 250 g. Przesiewanie kruszywa należy zacząć, jeżeli nie ma innych wskazówek, od sit o otworach większych. Frakcję kruszywa, jaka przeszła przez dane sito, oznacza się przez odjęcie od pierwotnej ilości wsypanego do sita kruszywa pozostałości na sicie oraz ziarn uwolnionych z oczek siatki przez wytarcie sztywnym pędzlem sita odwróconego nad papierem (program egzamin ustny).

Badanie jednorodności

Jednorodność kruszywa bada się makroskopowo lub, jeżeli trzeba, na szlifach mikroskopowych sporządzonych z poszczególnych kawałków danego kruszywa. W wynikach należy petrograficznie określić rodzaj skały, z której dane kruszywo pochodzi. W przypadku kruszywa niejednorodnego należy podać najczęściej występujący rodzaj skał z uwzględnieniem procentowego udziału w całości (opinie o programie).

Zanieczyszczenia bada się przez odmycie lub odsianie; następnie określa się ich skład oraz zawartość w badanym materiale, podaną w procentach wagowych. Rozróżniamy następujące kształty i powierzchnie poszczególnych ziarn kruszywa: ziarna o ostrych krawędziach, sześcienne, nieforemne, blaszkowate, igiełkowate, okrągłe; powierzchnie szorstkie, gładkie, polerowane. Kształt ziarn ma duże znaczenie dla kruszywa przeznaczonego do budowy nawierzchni bitumicznych i betonowych.

Oznaczanie ścieralności w bębnie Deval’a stosuje się do kruszywa o dużym ziarnie (tłuczeń). Oznaczenie ścieralności kruszywa wykonuje się według wskazówek podanych poprzednio w ogólnych metodach badań ścieralności materiałów kamiennych w bębnie Deval’a. Oznaczanie ciężaru właściwego i objętościowego kruszywa wykonuje się według wskazówek podanych w ogólnych metodach badania materiałów kamiennych (segregator aktów prawnych).

Do budowy górnych warstw nawierzchni bitumicznych stosuje się, następujące rodzaje kruszywa:

• grvsy granulowane,
• piasek,
• mączki mineralne (stosowane jako wypełniacz).

Do budowy warstw dolnych używane są czasami żwir i tłuczeń.

Do całkowitych badań grysów granulowanych zaliczamy: badanie uziarnienia, badanie jednorodności, składu, stopnia zwietrzenia, zanieczyszczenia, kształt ziarn, zachowanie się badanego grysu w stosunku do lepiszcz bitumicznych (przyczepność i emulgacja), kruchość grysu (promocja 3 w 1).