Skały żyłowe

Skały żyłowe występują w mniejszych jednostkach geologicznych, mają jednak duże znaczenie techniczne. Skały wybuchowe dzielą się, zależnie od zawartości krzemionki, na kwaśne, czyli saliczne (zawierające dużo krzemionki) i na zasadowe, czyli femiczne (zawierające więcej związków żelaza (Fe) i magnezu (Mg). Skład chemiczny i skład mineralogiczny będący wynikiem składu chemicznego jest podstawą podziału skał wybuchowych. Na podstawie wyników analizy skały można ustalić w przybliżeniu, z jakich minerałów składa się badana skała (program uprawnienia budowlane na komputer).

Nie dotyczy to szkliw, które są tylko chemicznym odpowiednikiem danej grupy skał. Największą procentową zawartość (krzemionki (Si0₂) znajdujemy w grupie granitu i diorytu kwarcowego. Pierwsze pięć grup skał wybuchowych zawiera tlenek glinu (AbOii) w wysokości kilkunastu procent, a zatem w tych grupach mogą występować skalenie i glinokrzemiany, tzw. femiczne (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Minerałami femicznymi nazywamy te minerały, które zawierają w swym składzie żelazo i magnez (Fe, Mg). Minerały te odróżniamy od tzw. minerałów salicznych (od symbolu Si i Al), zawierających krzemionkę, glin i alkalia (sód i potas) i nie zawierających żelaza i magnezu. Różnią się one wyglądem, gdyż minerały saliczne są na ogół o wiele jaśniejsze niż minerały femiczne (uprawnienia budowlane).

W grupie perydotytu skalenie nie występują. Grupy granitu i sjenitu zawierają dużo tlenku potasu (K₂0), a więc w tych grupach występuje ortoklaz. Dużo natomiast tlenku sodu (Na₂Ó) jest w grupach diorytu kwarcowego i diorytu, co spowodowało utworzenie się plagioklazu kwaśnego (program egzamin ustny).

Ilość tlenków żelaza

W grupie gabra sodu jest niewiele, tlenku wapnia (CaO) natomiast jest w tej grupie w stosunku do innych najwięcej (10,33%), co wpłynęło na utworzenie się plagioklazu zasadowego. Duża ilość tlenków żelaza (Fe₂0.; FeO) oraz tlenku magnezu (MgO) w grupach diorytu, gabra, a szczególnie perydotytu pozwala wnioskować, że w grupach tych występują w znacznych ilościach składniki femiczne, a duża ilość (43,59%) tlenku magnezu (MgO) w grupie perydotytu przy niewielkiej stosunkowo ilości krzemionki wskazuje na to, że głównym minerałem femicznym jest w tej grupie oliwin (opinie o programie).

Znając skład chemiczny poszczególnych minerałów, wyrażony w procentach Wagowych tlenków, można przez odpowiednie przeliczenie procentów wagowych określić procentową zawartość minerałów w badanej skale. Między ilością krzemionki a ilością innych tlenków występują następujące zależności.

W tzw. szeregu wapienno-alkalioznym skał wybuchowych spadkowi krzemionki odpowiada spadek pierwiastków alkalicznych sodu i potasu. Oznacza to, że jeżeli uporządkujemy analizy skał tego szeregu według malejącej ilości krzemionki, to będzie malała również ilość sodu i tlenku potasu; natomiast będzie odpowiednio wzrastała ilość CaO, FeO, MgO. Wynika z tego, że w kwaśnych ogniwach tego szeregu będzie występował ortoklaz i plagioklaz kwaśny, a w ogniwach bardziej zasadowych wystąpi plagioklaz zasadowy i jednocześnie zwiększy się ilość minerałów femicznych. Wszystkie grupy podane w powyższej tablicy analiz, z wyjątkiem grupy sjenitu, należą do szeregu wa- pienno-alkalicznego (segregator aktów prawnych).

W szeregu potasowym i sodowym względnie wysoka zawartość obu pierwiastków alkalicznych może występować również w skałach ubogich w krzemionkę. Krzemionki nie wystarcza juz wtedy na utworzenie ortoklazu i plagioklazu kwaśnego; pozostaje zatem pewna ilość K^O i Na_L>0, która wchodzi w skład minerałów femicznych, a mianowicie hornbiendy i augitu, tworząc hornblendy i augily alkaliczne. Podana w tablicy analiz grupa sjenitu należy do szeregu poiasowego, o czym świadczy wysoka procentowa zawartość K_0.

Należy zwrócić jednak uwagę, że możliwe są zawsze ich odpowiedniki w szeregach alkalicznych, np. oprócz zwykłego granitu - może być również granit alkaliczny i podobnie występować może - np. gabro potasowe, sodowe itd. Do najważniejszych skał głębinowych należą: granity, sjenity, diory- ty, gabra i perydotyty (promocja 3 w 1).