Spiętrzone kształty

Szczusjew nawiązał do typu bryłowego rozwiązania starych mauzoleów jako wolno stojących centralnych budowli, do tak częstych w nich piramidalnych kształtów spiętrzonych uskokami lub ujętych w gładkie pochyłe płaszczyzny. Przejął ze starych mauzoleów lakoniczną wyrazistość samej bryły budowli, prostotę opracowania plastycznego, powściągliwą monumentalność formy. Wszystkie te rysy będące wynikiem nastroju powagi i żałoby, hołdu dla pamięci wielkiego człowieka, były związane w przeszłości z ogólnonarodowymi ideałami estetycznymi, były wytworem życia duchowego i kunsztu ludu (program uprawnienia budowlane na komputer).

Ale obok tych cech stare mauzolea zawarły w sobie ograniczoność światopoglądową i klasowe zasklepienie, ślady swej służby dla panującej klasy i jej ideologii. Ich wspólnym rysem była niedostępność, wyodrębnienie z życia narodu, nadludzka skala architektoniczna, które miały sugerować wyższość zmarłego nad ludem, jego odejście w zaświaty, jego powiązanie z siłami nadprzyrodzonymi, wobec których należało ukoizyć, rzucić na kolana masy maluczkich (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Stąd duże wymiary starych mauzoleów podkreślone jeszcze przez hipertrofię stosowanych form i detali, stąd tak charakterystyczne dla nich ogromne ślepe cokoły, wielkie, pozbawione okien płaszczyzny, wielkie elementy okładziny.

Mauzoleum Lenina miało być grobowcem człowieka, „najbardziej ludzkiego ze wszystkich ludzi“, którego pamięć miała nie onieśmielać, lecz przeciwnie podnosić godność ludzką. Szczusjew odrzucił więc w swej pracy antydemokratyczne i antyhumanistyczne rysy starych mauzoleów, pochodne niewątpliwie od wstecznej kultury i ideologii klas panujących (uprawnienia budowlane). Wzniósł bryłę niewielką, bogato rozczłonkowaną i przez to współmierną z człowiekiem, normalnej, jak najbardziej bliskiej człowiekowi skali architektonicznej. Zaakcentowanie portalu wejściowego, nadzwyczaj prosty i przejrzysty układ wewnętrzny budowli - wszystko to podkreśla rolę mauzoleum Lenina jako budowli nie tylko dostępnej, lecz z samej swej istoty nastawionej na masowy przepływ rzesz ludzkich (program egzamin ustny).

Stare mauzolea

Stare mauzolea sugerujące przekonanie o bezradności człowieka wobec sił nadprzyrodzonych głosiły absolut śmierci, były pomnikami jej majestatu i nieodwracalności. Wyrazemych idei była całkowita statyczność formy, nieruchoma prawidłowość, doskonała symetryczna obojętność wobec wszystkich osi budowli (opinie o programie).

Mauzoleum Lenina, jako pomnik nieśmiertelności idei leninizmu, miało zupełnie inne przeznaczenie. Miało przekuwać ból i powagę w siłę. Ta rola historyczna budowli pozwoliła Szczusjewowi dojrzeć w starych mauzoleach ich obumarłe rysy, potraktować ich martwą statyczność, ich nieruchomy geometryzm jako wyraz przebrzmiałej ideologii. Anachroniczne te cechy ustąpiły miejsca wnoszonemu przez nową treść budowli elementowi dynamizmu (segregator aktów prawnych). Mauzoleum zostało rozwiązane jako trybuna, z której kontynuatorzy idei wielkiego Lenina dokonują w dni uroczyste przeglądu sił ludowych. Już sam fakt połączenia funkcji mauzoleum z trybuną wpłynął na zdynamizowanie bryły budowli: dzięki niemu rozwinięta została część stylobatowa, a boczna elewacja stała się asymetryczna.

Szczusjew odstąpił od równomiernego rytmu uskoków zastosowanego jeszcze w pierwotnej drewnianej budowli, stworzył ostre przejścia od dwu uskoków głównych do szeregu drobniejszych, udramatyzował sylwetę Mauzoleum. Wprowadził wreszcie najbardziej bodajże bogaty moment przestrzennego dynamizmu przez zwichrowanie wierzchołków kolejnych uskoków: umieścił je nie na wspólnej przekątni, jak w piramidach i starych mauzoleach, lecz w ten sposób, że linia opisująca każdy z narożników budowli przebiega wielopłaszczyznowo, przestrzennie, wichrowato (promocja 3 w 1). Dzięki temu wzajemne ustosunkowanie widokowe kolejnych uskoków bryły zmienia się wraz z każdorazową zmianą punktu obserwacji.