Stop przesycony

Stop przesycony po pewnym czasie wykazuje skłonności powrotu do stanu równowagi, wskutek czego zmieniają się jego własności mechaniczne (czasami pojawia się również drobna druga faza, np. w przypadku stali cementyt). Jeśli zjawisko to zachodzi w temperaturze otoczenia, to nazywa się starzeniem naturalnym. W podwyższonej temperaturze zjawisko starzenia przebiega znacznie szybciej i wtedy nazywamy je starzeniem sztucznym. Połączone operacje przesycania i starzenia powodują zwiększenie twardości i poprawę własności wytrzymałościowych (program uprawnienia budowlane na komputer). Proces taki nosi nazwę utwardzania dyspersyjnego. W celu otrzymania dostatecznej twardości powierzchniowej z jednoczesnym zachowaniem ciągliwości w warstwach wewnętrznych stosuje się obróbkę cieplnochemiczną.

Obróbka cieplnochemiczna jest to taka obróbka cieplna, przy której zmiany strukturalne uzyskuje się nie tylko za pomocą zabiegów cieplnych, lecz również wskutek chemicznego oddziaływania ośrodka, w którym materiał jest nagrzewany (program uprawnienia budowlane na ANDROID). Podstawowym zjawiskiem zachodzącym podczas obróbki cieplnochemicznej jest dyfuzja występująca intensywnie dopiero przy odpowiednio wysokiej temperaturze i dostatecznym stężeniu ośrodka, w którym znajduje się stal.

Powierzchniowe warstwy stali nasyca się, zależnie od potrzeb, węglem, azotem, krzemem, aluminium, chromem i in. Głębokość nasycenia stali tymi pierwiastkami wynosi od kilku mikrometrów do 5 mm, a czasami i więcej. Do najczęściej stosowanych zabiegów obróbki cieplnochemicznej zaliczamy nawęglanie, azotowanie, cyjanowanie i aluminiowanie (uprawnienia budowlane).

Jest to jeden z najstarszych procesów, stosowany do wielu wyrobów przemysłowych, od których wymaga się dobrej odporności na ścieranie i dostatecznej. Nawęglaniu poddaje się stale o zawartości węgla nie przekraczającej 0,2-PO,3% (program egzamin ustny).

Hartowanie stali

Przedmioty do nawęglania umieszcza się w ośrodku bogatym w węgiel, w tzw. karboryzatorze. Węgiel w wysokiej temperaturze dyfunduje (wnika) do stali, nasycając powierzchniową warstwę przedmiotów. Czas nawęglania stali zależy od aktywności ośrodka, temperatury i potrzebnej grubości warstwy nawęglonej. Najczęściej nawęgla się stale do grubości 0,5-3 mm. Przedmiot nagrzewa się do temperatury 900^cC (ok. 1170 K) i przez 8-10 godzin wygrzewa w tej temperaturze (opinie o programie).

Na skutek tego ziarno stali znacznie się rozrasta. W celu zmniejszenia wielkości ziarna po nawęglaniu przeprowadza się wyżarzanie normalizujące, dobierając temperaturę normalizowania wg składu chemicznego nie zmienionego pod tym względem rdzenia. Po normalizowaniu przeprowadza się hartowanie stali; temperaturę hartowania dobiera się wg składu chemicznego warstwy nawęglonej.

Po nawęglaniu warstwa zewnętrzna ma najczęściej budowę eutektoidalną lub nadeutektoidalną, a zatem temperatura powinna wynosić ok. 750″C (ok. 1020 K). Po procesie hartowania stosujemy jeszcze niskie odpuszczanie w temperaturze około 200^cC (ok. 470 K) w celu odprężenia stali. Ośrodki do nawęglania mogą być stałe (np. węgiel drzewny zmieszany z pewnymi specjalnymi dodatkami węglan sodu, węglan baru i inne, ciekłe (np. roztopione sole węglanowe) lub gazowe (metan, gaz świetlny itp.) (segregator aktów prawnych).

Proces ten opiera się na zdolności stali do nasycania się (w podwyższonej temperaturze) azotem i tworzenia z nim związków chemicznych azotków nadających stali dużą twardość. Proces azotowania przeprowadza się w specjalnych piecach w temperaturze 520-P550°C, tj. 790-820 K w strumieniu gazowego amoniaku. Amoniak, rozkładając się, wydziela azot, który dyfunduje do warstwy powierzchniowej wyrobu stalowego (promocja 3 w 1).

Zaletą azotowania jest to, że twardość powierzchni jest 1,5 razy większa od twardości osiąganej przy nawęglaniu. Przeznaczone do azotowania przedmioty są obrabiane (np. szlifowane) na ostateczny wymiar przed azotowaniem, gdyż azotowanie prawie zupełnie nie wpływa na zmianę wymiarów. Wadą tego procesu jest długi czas trwania (30-100 godzin).