Stopień stronniczości

Zarówno Polska, jak i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej są świadkami „wyzwalania się" mediów z zależności od struktur państwowych. z uwikłań partyjnych, politycznych i ekonomicznych. Autonomizacja ta jest procesem złożonym i długotrwałym. W opinii niektórych obserwatorów ewolucja systemu masowej komunikacji w tej części Europy zbliża je do modelu włoskiego. „Italianizacja" środków masowego przekazu oznacza podleganie silnej kontroli państwowej, duży stopień stronniczości, a także integracji mediów z elitami politycznymi, jak również brak jednolitej, podzielanej przez wszystkich profesjonalnej etyki dziennikarskiej (program uprawnienia budowlane na komputer).

O ile wpływ szeregowych dziennikarzy na ukierunkowanie czy przyspieszenie medialnych regulacji prawnych jest ograniczony - kodeks zawodowy winien obowiązywać bez wyjątku wszystkich. Opracowana niedawno Karla etyczna mediów formułuje następujące zasady: prawdy, obiektywizmu. oddzielania informacji od komentarza, uczciwości, szacunku i tolerancji, pierwszeństwa dobra odbiorcy oraz wolności i odpowiedzialności. Nawet pobieżna lektura większości gazet czy chwila spędzona przed telewizorem pokazuje, jak wiele jest to do zrobienia (program uprawnienia budowlane na ANDROID).

Głównym zarzutem formułowanym wobec mediów jest selektywność informacji, „czarnowidztwo”, komercyjne skandalizowanie. Narzeka na to Marek Król w rozmowie Gdy człowiek gryzie psa… („W drodze", nr 895): „Taka jest natura naszego dziennikarstwa, że szuka się negatywów. Temat jest. jak nie jedzie tramwaj, a nie jak jedzie. Łatwiej jest pisać na nie (…) To leży w naturze człowieka, że interesuje się, gdy człowiek gryzie psa, a nie pies człowieka (uprawnienia budowlane).

Zarzuty populizmu

Dlaczego tak się dzieje? Uważam, że w prasie powinno odbijać się całe nasze życie, rynsztok też, byle tylko w odpowiednich proporcjach (…) Często przeglądając prasę zachodnią dostrzegam, że oni potrafią pozytywnie kreować na przykład człowieka roku. U nas w prasie wcale nie ma pozytywnych kreacji. To nie dotyczy tylko Kościoła. Gdy trafiamy na pozytywny temat, na przykład tekst Ambitni Polacy, o młodych ludziach, którzy uczą się, szukają nowych zajęć, swego miejsca w życiu, to mamy zaraz skojarzenia z propagandą sukcesu. Jesteśmy dziećmi poprzedniego systemu (program egzamin ustny)."

Zarzuty populizmu, sensacyjności i agresji dotyczą przede wszystkim telewizji mającej największy wpływ i stanowiącej potencjalnie najsilniejsze zagrożenie. Paweł Kosiński SJ w artykule Kościół i mass media - zaproszenie do dialogu („Przegląd Powszechny" nr 595) współodpowiedzialnością za treść programów telewizyjnych obarcza także widzów: „Mówiąc o odpowiedzialności. nie możemy pominąć odpowiedzialności odbiorców. Oni bowiem mogą w znaczący sposób wpłynąć na treść prezentowanych przez media materiałów. Mogą oni także za pośrednictwem stowarzyszeń, grup nacisku wywierać presję na prawodawcę, aby opracował odpowiednie prawo (opinie o programie).

Odbiorcy mogą wyrażać swoją opinię w sondażach, w konkretnych wyborach, w różny sposób mogą wywierać presję na sieci telewizyjne itd. Trzeba też troszczyć się o utrzymanie jak najwyższego stopnia wrażliwości, konsekwentnie i odpowiedzialnie dobierając programy oraz odpowiednio wychowując młode pokolenie." Telewizji boją się nie tylko młode demokracje - zgubna komercjalizacja mediów budzi sprzeciwy także, a może tym bardziej w społeczeństwach państw ustabilizowanych, a więc bogatszych (segregator aktów prawnych).

Niebezpieczeństw-om tym poświęcił jeden z ostatnich swych tekstów Karl R. Popper, protestując - pod wpływem powstania rządu Silvio Berlusconiego - Przeciwko nadużywaniu telewizji („Odra”, nr 7-95): „Dzisiaj przemoc w rodzinach została zastąpiona przez przemoc na ekranach telewizorów (…) Wielu powiada, że nic nie można zrobić, bo cenzury nie da się pogodzić z zasadami demokracji. Ja zaś proponuję wziąć przykład z lekarzy, kontrolowanych w całkowicie demokratyczny sposób przez swoje izby lekarskie (promocja 3 w 1).